Haltza
LEK.: Altza.
INK.: Bost?
LEK.: Bortz altz.
INK.: Zendako erraiten da: haltzak ez du bihotzik?, kantuan edo.
LEK.: Ezta, dena, dena zuria da egurra.
INK.: Ah?
LEK.: Orai eztu haitzak bezala, haitzak badu gainean zuria eta barnean gorria, horrek, horrek, dena zuria da, eztu eztu irauten horrek.
INK.: Zertarako da on?
LEK.: Suko.
INK.: Suko, ez urarekin dreinadura edo egiteko?
LEK.: Ba ba han atxikitzen du, ba drena gisa iteko badire eta leheno errekak eta hori erreka handiaekin eta holakoak altza emaiten zuten trebeska eta gero lurrez bete, heken partetik han urpian irauten du eh horrek.
INK.: Bestenez ez.
LEK.: Ez, airian pikatuta urte baten buruko ustela da hain segur.
altz |
fr, ‘vergne, aulne’ |
dreinadura |
ura joan-arazteko hodi-sistima, lurpean jarria |
erreka |
fr. ‘fossé’, esp. ‘zanja’ |
trebeska |
zeharka |
heken |
heien |
pikatu |
moztu, ebaki |
5.5. SENPERE
<ENTZUTEKO EGIN HEMEN KLIK>Haltza
LEK.: Altza.
INK.: Bost?
LEK.: Bortz altz.
INK.: Zendako erraiten da: haltzak ez du bihotzik?, kantuan edo.
LEK.: Ezta, dena, dena zuria da egurra.
INK.: Ah?
LEK.: Orai eztu haitzak bezala, haitzak badu gainean zuria eta barnean gorria, horrek, horrek, dena zuria da, eztu eztu irauten horrek.
INK.: Zertarako da on?
LEK.: Suko.
INK.: Suko, ez urarekin dreinadura edo egiteko?
LEK.: Ba ba han atxikitzen du, ba drena gisa iteko badire eta leheno errekak eta hori erreka handiaekin eta holakoak altza emaiten zuten trebeska eta gero lurrez bete, heken partetik han urpian irauten du eh horrek.
INK.: Bestenez ez.
LEK.: Ez, airian pikatuta urte baten buruko ustela da hain segur.
altz: fr, ‘vergne, aulne’
dreinadura: ura joan-arazteko hodi-sistima, lurpean jarria
erreka: fr. ‘fossé’, esp. ‘zanja’
trebeska: zeharka
heken: heien
pikatu: moztu, ebaki
Sahatsa: belar tzar bat <ENTZUTEKO EGIN HEMEN KLIK>
Zuhaitz baten izena nolakoa zen jakin nahiz, sahats izena aipatu zaio lekukoari; arbola ez baina beste zerbait dela azaltzen du.
LEK.: Saatsa hori bertze gisa bat da, saatsa hemen eta artoan etortzen den zikin bat da, orai ogia bezal’ bezain handia heldu da, saatsa, guk belar tzar belar tzar bati erraiten diogu.
INK.: Itoa itotzen duena?
LEK.: Ba, oai, muskiltzen da ainitz.
INK.: Saatsa, bost balinbadira.
LEK.: Bortz saats.
sahats |
izen zientifikoaz ezagutzen ez dugun landarea (ez da zuhaitza) |
gisa |
modu, manera, molde |
ogi |
gari |
muskildu |
arpatu (begi edo erro berriak egiten) |