1.
(S ap. Lrq
; SP, Lar, Hb, Gèze, Dv, H),
egitade (V, G ap. A),
eitate,
itate. Acción, acto."Hazaña", "proeza" Lar."Agissement"Lrq.
"
Egitate, egitatia, en Soule veut dire action morale; egitate ederra, gaistoa, itxusia, belle, mauvaise, vilaine action"Ip(carta a Bon)Eusk 1957, 174.
v. egintza. Tr. Documentado al Norte ya desde Leiçarraga, en la forma egitate ; al Sur aparece casi exclusivamente en autores vizcaínos, desde principios del s. XIX, en la forma egitade . En DFrec hay 8 ejs. (5 sept.) de egitate .
Eraunzirik gizon zaharra bere egitatekin. LçCol 3, 9 (He egitate; TB, Ker, IBe egintza, Dv eginkari, Ol egikera, IBk egite, Bibl obrekin).
Neure egitate desonestak gatik. Harb 149.
Haren inklinazioneak eta egitateak errazki sartzen baitzaizkigu bihotzean, direla onak, direla gaixtoak. SPPhil 310 (cf. Imit I 14, 2 egitartetan, sin duda errata).
Badakizkit zure egitateak. HeApoc 2, 2 (Lç obrak).
Ziren zure egitaten bürzagi eta gobernari, ez zerbütxari eta esklabo. Mst III 38, 1 (SP, Leon obra, Ch akzione, Pi egitade).
Eitate bat bi aldetara har daiteenian hunerat hartzen dizi. AR 427.
Egitade on asko geuk egitia. fBIc I 63.
Edozeinbere desprezijozko egitade edo akzinoerik. Astar II 85.
Batek egitate horren / Arrazoin hau eman zuen. Gy 123.
Nere urhats, hitz, egitate, gogoeta guziak badakizki. DvLEd 194.
Eurak eurén birtute eta egitade ederrakaz itxi eutsen eurén ondoringuei aparteko izen edo entzute andi bat. (1858). BBatzarN 179.
Erregeren egitateak uzkurrenak lehiatu zituen fedearen besarkatzerat. Laph 205.
San Antonioren egitate hura. JnnSBi 61.
Jüstoki egarten diagü, gure egitaten phena igurzten beitügü. IpHil 130.
Ak beren egimen edo egitade guztietan ziramaratxu bat irudian. ABeinB 43.
Behinere ez diote barkatu egitate hori. HUAurp 56.
Orren itateak ikusi ta norknai errain du zentzugabea dela. (B). A(s.v. zentzugabe
).
Egittade on bat egin dozu. Echta Jos 367.Lehenago egitate berarentzat bazituela zakur andana bat hilak. JEBur 18.
Egitate horren ondorioak. StPierre 34.
Egitate batzu badire gizonak sekulan ahantz ez detzazkenak: ez othe zituzten gure batzu oraino gogoan alemanek?ZerbGerlan 99.
Etsenplu hartzen hada / Horien itatiaz.LuzKant 114.
Obra miresgarrienen eta egitate ederrenen haziak. JEtchep 117.
Bere egitate denetan / egoten zen zentzua. ArtiMaldanB 208.
Jendeen egitateez ez zitakeela nehor mintza. ZaitPlat XXI. Gure egitade guztiak eztira adimenduaren aginduz egiten. VillJaink 71.
azpiadiera-1.1
Hecho. Egitate horri zuzenean dagokion Moreten obra De obsidione Fontirabiae da. MEIG V 85. Sofrimendua egitatea da, eta hortxe dago beste edozein egitate bezalaxe. PPerHarrip 36.
v. tbn. Elzb PAd 73. Zby RIEV 1919, 227. Etcham 198. Larz Senper 10. Xa Odol 136. Mattin 91. Egitade: Azc PB 29. Eitate: Bordel 136.
azpiadiera-1.2
Trato (acción dirigida a personas). Heien egitate gaxtoak arranguratu gabe jasan zituzten. Laph 166.
San Inaziori ahantzarazteko soldaduen bideko egitate txar guziak. JnnSBi 156.
sense-2
2.
(S ap. Lrq
; SP, Hb, Dv, H),
egitade (Añ),
eitate (BN ap. A
; VocBN),
itate (B ap. A). Modo de actuar; conducta."Façon de f."SP.
"Acción, modo de hacer algo"Añ.
"Procédé"VocBN, Dv y Lrq. Zeinen egitatea baita mustatxak erhi puntez goiti biribiltzea, xirloak barraiatzea, begi dardoak aurtikitzea. SPPhil 285.
[Zure burua ganako amudioak] hartzen du Iainkoa ganako amudioaren iduria eta egitatea. Ib. 270 (¿'forma'? cf. egite).
Ala hen egitatia beitzen untsa konpostatü!Mst I 18, 5.
Eztuk ez horik / gizonen egitatia. AstLas 22.
Nolakoa izan den nere egitatea!Dh 189.
Luurreko kriatura guztiak zuzen eta artez gordetan ditubee Jaungoikuak imini eutseezan ordena, lege ta egitade edo izate modubak. fBIc I 12.
Oldartu zaikun muthikoa da gorenik, hertsiskoa bada ere egitatez bezala sorbaldez. JEBer 46.
azpiadiera-2.1
"Manière de faire, de garder les convenances vis-à-vis des personnes. Egitaterik eztu
"H.
sense-3
3.Costumbre. Arima debotak bildü zireie lekü saintü hontara, Eliza ama saintiaren egitate honaren araura. FPrS 28s.
(FPrBN 19 usanza)
sense-4
4.egitade. Efecto. Lau dira miragarrizko sakrifizijo onen egitade edo efektuak. Astar II 211.
Sakramentu guztien egitadia da [...] arimiari grazija emotia. fBIc III 301.
Zein da Sakramentu oni berariz dagokan lenengo egitadea?ItzAzald 167.
sense-5
5.
(Hb),
egitade (Añ). Obra, objeto producido."Ouvrage"Hb.
Arriakin egindako egitade bikain anitz. IztC 57.
Beraren egitadea moldizkidatu zan Iruñean. Ib. 479.
Nere semeak ez dira belauntuko beren eskuetako egitadearen aurrean. EtxegEE 1882c, 563.