(L, B, BN ap. A
; SP, Urt I 268, HtVocGr 309, ArchVocGr, VocBN, Dv, H(L, BN, S)),
lausenku,
leusinga (H(V, G)),
lausenga (Lar, H). Adulación, lisonja."Flatterie"SP.
"Lisonja, ésta y el italiano, lusinga vienen del Bascuence lausenga, que significa lo mismo"Lar.
"Adulación"Ib."Zanahoria, adulación fingida"Ib."Carocas, lausengak
"Ib."Candonga, zalamería"Ib."La flatterie, la caresse"ArchVocGr.
"Cajolerie, flatterie"VocBN.
v. balaku, losentxa. Tr. Documentado al Norte desde el s. XVI; su uso disminuye en el s. XX. Al Sur se encuentra en Larramendi, Mendiburu, Arrue, Otxolua (que emplean la forma lausenga ), Gandiaga, Erkiaga y Aresti. La forma general es lausengu . Tartas emplea lausenku .
Horlako lausenguz utzi nazazu / nola erhoturik narabilazu. E 203.
Eztezala bekhatutan sararazi berzea, / nahiz dela [...] / lausengu edo lagunduz ezta konsentimenduz. EZMan I 14.
Zer lausengua eta balakua [...] nahi duzunaren erdiesteko!Ax 174 (V 117).
Doatsu dire [...] munduko lausengurik bat ere aditzen edo hartzen eztutenak. SPImit III 1, 1 (Ol zuzmur, Pi surrumurru).
Lausenku, flateria eta balaku handirik errezebitzen zian. TtOnsa 15.
Haur gazteak [...] ethortzen baitira alferkeriaren lausengu iguin eta itxurapenezkoetan erortzera. ES 186.
Munduko lausengu guziek eziñ altxa dezakete bihotz bat. Ch III 14, 5 (SP laudorio, Ip laidorio).
Agur, Gandara Jauna, Giputz labaiña dirudizuna, lausengaz <-ar> ta txuriketaz apaindua. LarCarta a Gandara 161.
Ah gaisoak, gaistoen lausengaz beterik bizi zaraztenak!MbOtGai II 186.
Emazteak enganatu zuela hitz legunez eta lausenguez. Lg I 227 (cf. infra LAUSENGUZ).
Heretikoen dixiduak, ez lausenguak ez litezke gai ene khordokatzeko. Brtc 22 (97 lausenguekin).
Lausengu aphur batekin mintzatuko zaizkote. Dh 196.
[Yesusen] solas bakhotxa argi bat zen, lausengu bat, amodioaren deihadarra. HbEgia 53.
Lausenga eta hitz leunakin zure biotza irabazia [dauka]. ArrGB 90.
Hastapenean lausengu bezenbat larderia eta beltzuri zuen. HUAurp 121.
Nun kausi nexkato bat lausengu balakatzaile horier kordokatzen ez den bihotza?Zub 106.
Beretzat lausengu eta laudorio gose ez izanez, [...] galde egin daut, ez othe nuen Platonez [...] iritzia agertzen ahal. Lf(
inZaitPlat XIII
).
Balagoak eta lausenguak esaten dizkigu. ArtiTobera 273.
Gizona zerua legez, / gaur lausengu, biar illun. GandElorri 90.
Indarrari nausi da lausengu eztia. EZBB II 18.
Batere gurikeria ez lausengurik gabeko gizon bat. LarreArtzainE 108.
Istorio honen izerdi garratza, lausengu eta hitz harrorik gabe, bihotz-barreneraino isurtzen zaigu. MEIG I 173.
v. tbn. Harb 128. Jaur 400. Gy 109. Laph 231. Elzb PAd 18. Zby RIEV 1908, 765. Jnn SBi 152. JE Bur 104. Larz Senper 70.
azpiadiera-1.1
lauxinge (B). "Saludos muy efusivos. [...]. Lauxinge beroak
"IzetaBHizt 588.
azpiadiera-1.2
leusenga. Mimo, cuidado.
Ez dau kezkarik izango, biotz maitatien artean, guztien
leusengaz mizke aziko da maiteak egiñik. OnaindSTeresa 45.
azpisarrera-1
LAUSENGU-EGILE.
"Arrisor, [...] balakatzaillea, lausengugillea" Urt II 358. "Colax, [...] lausengugillea, lausengu egillea" Ib. V 310.
azpisarrera-2
LAUSENGU EGIN.
Lisonjear, adular. Lausengu egin deutsut itxusia ez zarealako. ErkiagBatB 70.
azpisarrera-3
LAUSENGUZ(BN-arb ap. Gte Erd; SP; lausengaz Lar). Mediante lisonjas; lisonjeando, adulando. "Lausenguz, par flatterie" SP. "(Lavarle a uno, untarle los) cascos, lausengaz, balakuz, norbaiti hitzegitea" Lar. "Lausenguz ez dugu deus eginen (BN-arb)" Gte Erd 240. v. lausenguka. Eztiozola berzeri / eragin bekhaturik / lausenguz edo mehatxuz. EZEliç 117.
Alkatea diruz itsutzen da, lausenguz eta faborez gobernatzen da. Ax 438 (V 285).
Indazu grazia zuhurki itzul nakion lausenguz dagotanari eta emeki paira dezadan kontrarik egiten derautana. SPImit III 27, 5 (Leon lausengatzaleak).
Eztezazula pentsa, mintzo naizela eskualdun bezala pasionez, ez eta-ere lausenguz. ES 126.
Lausenguz eta dixiduz / Satan entseiatzen denean / kristau onak enganatuz. Monho 148.
Lausenguz ala bortxaka / debalde dire ari. ZbyRIEV 1908, 420.
Markolbe ta Bertoldin [...] bakaldunenera eldurik, lausengaz eta palaguz artu zittubezen. Otx 142.
Amor emango zuen, ordea, lausenguz edo laztanez enganatuz gero. MdePr 168.
v. tbn. Harb 34. JE Bur 176. BiblE Rom 16, 18.
azpisarrera-4
LAUSENGUZKO (Dv, H).
"Qui est de flatterie, flatteur. Lausenguzko solasak, les paroles flatteuses" Dv. "Chose, parole, action flatteuse, caressante" H. Ezen behinere lausenguzko hitzez eztugu usatu ukhan. Lç1 Thess 2, 5 (TB lausenguzko; He lausengatzeko, Dv balakuzko, Ol limurkeriz, Ker koipekeriz, BiblE lausenguaz
).
Hitz eztiz eta lausenguzkoz sinplén bihotzak seduzitzen dituzté. LçRom 16, 18 (He balakuz, TB lausenguez, Dv legunkeriez, BiblE lausenguz).
Hitz lausenguzkoak <launseg->, eskaintza honestak, inozentenak diruriten solasak. Mih 24s.
Hitz lausenguzkoak. Brtc 222.