idisko
(
gral.; Lar, Añ, Dv (V), H),
idixko (
Sal; H),
idizko (
G-azp),
irisko (
R; VP
37r),
irixko (
AN-larr),
iisko (
V-gip, G-to),
iixko (
V-gip),
isko (
G-goi),
ixko (
V-m-gip, G-azp),
izko (
V-gip)
Ref.:
VocPir 430; A; A Apend (irisko); VocZeg (isko); Iz ArOñ y To (iisko); Etxba Eib (izko); Etxabu Ond 105; EAEL 424; Gte Erd 16; Elexp Berg (ixko); ZestErret (ixko)
.
"Becerro", "novillo" Lar y Añ. "Bueyecillo", "utrero, novillo de tres años, hiru urteko idiskoa" Ib. "Veau" Dv. "Iiskua: 1) el ternero; 2) el semental para el monte" Iz ArOñ. "Izkua, el toro. Beiñ Donostian, izkua eta tigria ipiñi zittuen burrukan" Etxba Eib. "Ixku baño andixa(go): para manifestar lo grande que es alguien" Etxabu Ond 105. "Ternero, novillo. Bi ixko ta biaia dare zataixan" Elexp Berg. "Ezta ba loditxuko? Ixkuan pare jaten dau barren! (V-gip)".
Tr. Documentado en autores meridionales desde principios del s. XIX.
Idisko gazte mardo.
VMg 57.
Urrezko idolo bat, idisko edo txekorraren anza zuana.
AA II 6.
Urragorrizko idiskua [...] adorau.
fB Olg 138.
Sasi-bei ta idisko izuak [menderatu]
.
Izt C 247.
[Jostaldiatzen dirade] pillotan, palankan, [...] idiskoakin, [...] zama jasotzen.
Ib. 213.
Idisko lodiak.
Azc PB 289.
Irixkuak eman zion adarkazuak egindako zauritik odol txirriyua zeriyola.
EEs 1913, 123.
Marruz dabil ergi (idisko, idi gazte).
"La novilla muge"
.
Or Eus 34.
Idisko baltz mardo bat.
Erkiag BatB 50.
Idisko sendoa.
Ib. 56.
Idiskoaren erremuskada.
Ib. 51.
Eta or zoaz gurasoen eskutik, txala ixkoarengana eraman oi-duten bezelaxe.
NEtx LBB 14.
Bere begi beltz oiekin idixko pixkorra zirudin!
Ataño
TxanKan
154.
v. tbn. Mg PAb 58. Astar II 166. A Ezale 1897, 263n. Ag G 83. Arti Tobera 271. Ibiñ Virgil 116. Idixko: EG 1956 (5-6), 56. Ibiñ Virgil 105.
"Pertsona bat haundia eta kertena bada: hi haiz ixkua hi
"
Elexp Berg.
BASA-IDISKO.
v. basidisko.
IDISKO NAFAR.
"Toro de los que se echan a los profesionales del toreo. Ez Lasturko zezentxuak, izko nafarrak tentatzen zittuan, plaza erdixan, jakiagaz" Etxba Eib.