1.
(
Lh),
entseiu (
-ns- SP,
Ht VocGr,
Lecl,
Arch VocGr,
Hb,
H),
enseio (
H),
entsaiu (
Urt I 437, -ns- H),
ensaio (
H),
insegu (
BN ap. A
),
intsegu (
VocBN
),
in(t)seu.
Esfuerzo, intento.
"Essai, effort"
Lecl,
Arch VocGr.
En Harriet aparece s.v. saioa.
Tr. Documentado en autores septentrionales (no en los suletinos; más frecuentemente en los bajo-navarros) desde Leiçarraga; tbn. en algún alto-navarro como Yanzi, y (con un sdo. diferenciado) en unos versos guipuzcoanos de finales del s. XIX . Las formas con
i- inicial se encuentran en Tartas, Lopez y Salaberry de Ibarrola (aunque no en
CatLan); las formas en
-gu, que aparecen ya en
CatLan, predominan desde finales del s. XIX. En
DFrec hay 4 ejs., meridionales, de
entseiu, 10 (2 sept.) de
entsegu y 6, mer., de
en(t)saio .
Gure haragiaren guthizién renunziatzeko enseiu bat eta desir bat eman draukunaz geroz.
Lç
Ins
B, 4r.
Bere gogoz hunelako enseiu debekuzkoak egitea.
Harb 181.
Anhitz enseiu egin dinat, hire horretarik begiratzeko.
Ax 561 (V 358).
Iainkoa gabeko enseiu guztiak alfer dira.
Hm 141.
Bihotzeko ahalik, enseiu eta indar handienaz.
SP Phil 306.
Inutila izan zen Errege haren inseia.
Tt Onsa 37.
Bilhatzeko entseiuak eginez.
ES 199.
Gure etsaien enseiuen kontra.
CatLav 451.
(V 211)
Bihotzezko enseiu eta esporzu handienarekien.
He Phil 307.
Ezeztatzen oraino Demoniuen xarmak eta ensegiak.
CatLan 122.
Zoin ezpaitirogu jardirets gure intseu propiez.
AR 356.
Bainan bethi entseiu alferrak.
Dh 158.
Nor da zietan bere thaila emendatzen ahal dienik bere beso batez, bere insegu guziekin?
"Cogitans"
.
SalabBN Mt 6, 28.
Bere abileziaz eta bere entseguez, fabrika handi baten buruan pharatu zen.
Elsb Fram 66.
Entseiu horiek bere frutu eta probetxuak ekarri dituzte.
Lap VI (V 1).
Entsegu frango baderabilate herriko mintzaia zahar ederra xutik atxiki beharrez.
Arb Igand 35.
Beratar izateko / zatenak jaiuak, / lana orretan egiñ / ditzute ensaiuak.
Yanzi 153.
Aintzinako entseiuak alferrikakoak izan direla.
Mde Pr 53.
Guk badakigu Rusian eta guziz Xinan egin diren gisa hortako entseguek karrika egin dutela.
Lf (
in
Zait Plat XVIII
).
Azken entsegu baten egiterat.
Larz Iru 92.
Bainan debaldetan da gure entsegua.
Xa Odol 118.
Izan dira oraino entsegu batzu, lehengo misioneak nolazbait berrituz eta oraino ere gaurkotuz egin direnak.
Larre ArtzainE 269.
v. tbn.
LuzKant 98. Entseiu: MarIl 116.
(H).
Ensayo, experimento, prueba.
Ensayo (de una obra represenaatción, una obra musical).
Laster hasi ziran "ia-orai"ak edo entseguak.
Osk Kurl 174.
Musika taldeko asteko entsaio egun baten.
Etxabu Kontu 52.
Musikako entsaiuetara joatean.
Ib. 59.
ensaio.
Entrenamiento.
Ensaioetan asi / zan berriotikan.
(1881).
EusJok
II 29.