1.
(V-gip, G, AN, L; O-SP 220→SP, Lar, VP
75r, Añ, Dv, H (+ ph-)),
patz (V-gip, G-azp; Dv (V)),
bats,
batz (V),
fats (L-côte; SP, H)
Ref.:
A (pats, batz, fats);
Iz
ArOñ
(patz)
UrrAnz
(batza);
Elexp Berg (patz, batz);
ZestErret
.
Orujo; hez.
"1.º orujo de manzana; 2.º (G, AN, L), phats (L), orujo de uva"
A.
"
Batz (Vc), hez"
Ib.
"
Tolarian patsa estutu, sagarra tolarean jo ondoren, gelditzen zen sagar hondarrari ahalik eta zukurik gehien atera"
ZestErret
(s.v. tolare
).
v. mahaspats, OLIBA-PATS, SAGAR-PATS.
Daminda sabela betez betez, naiz batsez naiz satsez.
"Si quiera de orujo, o de basura"
.
RS
99.
(cf. A EY III 197 ez sats ta ez bats (V-arr), donde se afirma que tbn. se encuentra en el msOch)
Gelditzen dan patsa uriztatzen da eta berriz prensan ezartzen da.
It Dial 104 (Dv phats, Ur patz; Ip graspa).
Gelditzen zaiote etxean pats guztia doarik, abereak negu beltzean naierara bazkatzeko.
Izt C 142.
Sagardoa egitean gelditzen dan patsa.
EEs 1916, 269.
Irakiten utziz, [gogaiak] jaurtiko du laister ondarreko patsa.
Or Poem 522.
Sagarra jotzen zanean tolarean, patsari botatzen zitzaion orrenbesteko bat ura.
Albeniz 18.
v. tbn. Dv Lab 100. Zendoia 194.
2.
batz.
Desperdicio, residuo.
Uiol andi batek erreketako batzak eta ondarrak azalera legez, atara dira argitara Erregiña au gaztea zaneko gertaera edo iazoera asko.
A Ezale
1897, 218b.
Mai-gañean azpillak guriñez kutsutuak; matsa, patsa; udare ta laranja-azalak.
Anab Usauri 53.
3.
batz
(V). Ref.: A; Elexp Berg. "Nieve pisada y embarrada. Sekulako batza zeuan Bergako kaletan" Elexp Berg.
4.
(Junto a izerdi).Sudor.
v. IZERDI-PATS (s.v. izerdi).
Izerdia ta patsa darie gizonezkoai.
TAg Uzt 81.
Bero kixkalgarri batean izerdi ta pats egin-da bazoaz.
Munita 19.
Nekazaria or, izarditan pats eginda.
TxGarm BordaB 65.
PATS-ARDO
(patsarno O-SP 220 SP Dv; patxardo G-to-bet ap. A). "Sidra obtenida de la mezcla de agua con el orujo de manzanas" A.
PATSETAN.
Sudando. v. IZERDI-PATSETAN.
Lerreginda, jo ta jo, patsetan.
TAg Uzt 34.
Maldar-erdiraño eldu ziranean, patsetan blai-eginda zijoazen atsanka ta lurrun-jario.
Ib. 148.
PATS-GURIN.
"Jusée" T-L.
PATS-OHOL.
"Patsol (G-to-bet), tablas que se ponen sobre el lagar para prensar la uva o manzana" A.
PATS-PUTZU.
Depósito del orujo. "Fatsa [sic] putzua" SP.
PATS-TOKI
(fats toki SP). Depósito del orujo.
PATS-UR (Lar, H).
"Aguapié" Lar.
PATS-ZULO.
"Fatsa [sic] zilhoa" SP. "Patzulo (AN-gip), depósito del orujo de la manzana" Garbiz Lezo 139.
Pats-zulo aundi bat sukal ondoan.
Ataño
TxanKan
144.