Tr. Documentado en autores vizcaínos desde principios del s. XIX y tbn. en Guerrico, Z. Moso y Lizardi. La forma mejor documentada es osatza(i)lle . Hay osatzalla en Moguel (tbn. osatzalle ) y J.J. Moguel, osotzalle en Iturzaeta, y osazale en textos roncaleses y salacencos.
sense-1
1.
(H; -alleLar, Añ(V), H),
osatzalla,
osazale (H),
osotzaile. Médico, (el) que cura."Curandero"Lar, Añ.
"Remediador"Añ.
Ori da arimako borrero izatia, ta ez osatzalle edo medikuba. MgCO 214 (sg. DRA, en la ed. que emplea hay osatalle).
Etorri zan mediku edo osatzalla au gaixua osatutera. JJMgMayatz 140.
Sinistu euden, arako Birjiña gloriyaz guztiz betia izan zala gure gurasoen osatzallia, euren yatorriyaren biztutzallia. UrBulaAl 38.
Ill zan betiko gure Amaren osatzallea. / Ill zan Euskera gura ebana sendo jarri.ABAmaE 113.
Elexa Santea, Jaungoiko beraren obrea, ikusten da, esan leiteke, osotzalle bagarik. ItzBerb I 329.
Gexo dagona beti oi dabil / Osatzailliaren billa. Enb 67.
Arrospide'tar Jon osatzalle. Ib. 194.
Osatzaillearen billa kaleak-kale iñorentzat, sendagaillu premiñaz berbera egon-ta!ErkiagBatB 98.
azpiadiera-1.1
(Como segundo miembro de compuestos). Eztakit nik noskuak dirian bizargin ta gaiso-osatzallak. MgPAb 149s (sg. DRA, en la ed. de 1899, 94 gaiso-osatzaillak, pero la ref. es incorrecta).
Odolateratzalle ta zauri-osatzallia zarianeti. Ib. 51.
Eztitut emen aitatzen ezur osatzalleak, luzaroko exerzizioarekin asko ondo kuratu eta sendatu dituenak. Gco II 211.
azpiadiera-1.2
Osatzaillearen iturrietatik urak ataratera ioango zaree (Is 12, 3).A Ezale 1897, 121b (Dv salbatzaile; Ol osasun iturri, Ker salbamenaren iturri, BiblE salbamen-iturri).
azpiadiera-1.3
Ama ez eban, antza, azturu edo sorgin osatzailleen taldekoa.Erkiag BatB 35.
sense-2
2.
(H; -alleLar, H),
osazale (AN-ulz, L, BN, Sal, S, R; H)
Ref.:
A;
Lrq;
IzUlz
. Capador, castrador."Potrero"Lar.
Frantzia famatutik / erkiten dira ofizio nobliak, / aizturko-xorrotxzale eta / txerri-osazaliak. ARonc 298 (en la vers. de ADonostia GH 1926, 72 <txeri-oratzaleak>).
Txerri osazalea ebiltzen da karriketarik txulubitan sonatzen. ZMoso 53.
azpisarrera-1
OSATZAILE-GAI.
Aspirante a médico. Osatzaillegaia izaki, / saillai dakio / yakin-yario; / olertiaz axolik ez dio. LdiUO 46.