Tr. Documentado al Sur desde mediados del s. XVII. Al Norte lo emplean Etcheberri de Sara, Hiribarren, Arbelbide, J.B. Elissamburu (Po 208), Joannateguy (SBi 38), Barbier y Mattin (109). Hay saltuka en Lauaxeta (BBa 50) y, junto a saltoka, en Añibarro y Zavala, y saltaka en Udarregi, D. Agirre, Urruzuno (junto a saltoka ), Berrondo y A. Zinkunegi. En DFrec hay 7 ejs. de saltoka.
sense-1
I.(Adv.).
azpiadiera-1.1
1.
(V, G, AN, L, BN, S; SP, Urt I 451, Lar, Añ, H),
saltaka (V-gip),
saltuka (Añ)
Ref.:
A;
Lh;
EtxbaEib(saltaka);
ElexpBerg
. Saltando, dando saltos; a saltos."
Saltoka hari dire, ils jouent à sauter"SP.
"(A) saltos"Lar, Añ.
"(A) trancos"Lar.
"Atrancar, ir, andar a saltos o pasos largos, saltoka joan, ibilli
"Ib."Saltear, hacer algo a saltos, saltoka zerbait egin
"Ib."
Saltaka etorri zan pozan pozaz
"Etxba Eib..
Cf. ipur-saltoka, primero-saltoka, soka-saltoka. Baleak dantzan dakaz / saltoka zugatik. FProsp
71s.
Gathua brasen gainetik bezala, saltoka eta lasterka dohazi bertze perpaus batetara. ES 196.
Bozkarioz saltoka hasi zait haurra ene sabelean. HeLc 1, 44 (Lç iauzi izan dun
).
Saltoka, brinkoka, ajui ta zanzuak egiten. MgCO 132.
Ama Santisimak egin zioben mesedeagatik saltoka abiatu zan. Gco I 458.
Bere oñez saltuka ta brinkoka urten eban Elexarik. AñMisE 228 (EL2 232 saltoka, LoraS 174 saltuka).
Pozez asitzen dira saltoka. AA III 378.
Dantzan ta saltoka dabiltz soinubaren otsian. fBOlg 76s.
[Arraia] bazebillen zintzillik / saltoka amutik. ItFab 81.
Ari-joku, pulsuan, saltoka, lasterka eta beste onelako apustu [...]etara.IztC 245.
Itsatsuri daraio saltoka Urhandi, / aberasten duena erdian Laphurdi. HbEsk 93.
Sabelean zeukan aurra saltoka asi zan. Lard 364.
[Egaztiyak] asten diran bezela saltoka bizkarrera ta lepora. SorBar 102.
Odei burruken burrundaretan, / ene Erregea, / atxak badodaz dardar saltoka, / ikusiten. ABAmaE 132.
Xalupa bat saltoka dabil lanjerean. ArbIgand 160.
Bi aldetara beiak / saltaka juan dia. Ud 100 (66 saltoka).
Beste mutill koskor bat atzetik saltaka dogula. AgIoan 268 (ib. 109 saltoka).
Eta asi zan jendea leioetatik saltaka.UrruzZer 53.
[Mandua] asi zan laisterka ta saltoka. Ib. 48.
Trena okertu zanian / ango karraxiya, / saltoka bazijuan, / sasoiko guziya. PE 121.
[Pellori] gustatzen zaio / aurrian jartia, / ez artu ta saltoka / igesi juatia. AzpPr 48.
Zure gaztetasuna iragan, nik bezala, jostetetan, saltoka eta dantzan. BarbSup 53.
Hatsik ere ez nuen gehiago, izerdi uretan, ene soineko botoinen erdiak segurik saltoka joanak. Ib. 20.
Astoa pozez saltoka. MujPAm 68.
[Astoa] asi zan olgetan / saltoka benetan. MendaroTx 212.
Bai, bai, bai! Ihardetsi zuen Patxik saltoka. OskKurl 111.
Urtetsua izanik etzaitezke aurra bezala saltoka asi. VillJaink 141.
Bide eder ura laister bukatu ta asi zan kamiona saltoka.AnabAprika 59.
[Txarria] laster asi zan [...] / kortako bazter danetan saltoka. BEnbNereA 47.
Mutillak su ganetik saltoka asi dira. AlzolaAtalak 81.
[Musikariak] Kale Kutzean gora joan giñan, atzetik saltoka etorren gazte jendea zer jazoten ete zan ao zabalik lagata.EtxabuKontu 30.
Ardi tartean saltoka erbia igesi. BBarand 47.
Pozik badaude, riau, irrintzi eta saltoka hasten dira. MIH 310.
v. tbn. Urqz 79. Zuzaeta 141. Zav Fab RIEV 1909, 38 (1907, 533 saltuka). Arr GB 58. Iraola 138. Noe 125. Alz STFer 94. EusJok 102. Altuna 24. Tx B II 107. Or Mi 23. JMB ELG 80. Munita 146. Erkiag Arran 34. And AUzta 73. MAtx Gazt 54. Uzt Sas 212.
azpiadiera-1.1.1
(Ref. al corazón). Herria dut ikhusten yadanik aldean. / Zer duk, nere bihotza, saltoka barnean? ElzbPo 183.
Pozez saltoka dabilkit / bai biotz gaixoa. JanEd I 115.
Saltoka, punpaka ari zaut bihotza. BarbSup 57.
Nere biotza saltoka dabil. (In TxB I 172
).
v. tbn. Arr GB 131.
azpiadiera-1.1.2
Ara emen esandakuak, erdi saltoka baño ezpaziran be.Gerrika 260.
azpiadiera-1.2
2.saltaka (G-azp),
zaltaka (G-azp). Corriendo.
"Korrika, lasterka"ZestErret.
Egiñik bada presaka ta saltaka artean iñoiz ikusi gabeko zeremoni aiek [...]. "De galope y apriesa"
.BerronKijote 56.
sense-2
II.(Sust.).
azpiadiera-2.1
1.Salto. Guziak atsegin-kontentuz gañezturik, saltokari eta dantzari eman zitzaiozkan. ArrGB 10s.
azpiadiera-2.2
2.saltaka. Carrera, acción de correr.
Bide laburra neukan babeslekura; atzeraxeagoko munto zuloan zegoan puesto de socorro-ra. Saltaka batean antxe sartu nintzan, da ez nintzan geiago bala arriskuan ibili. AZink 125.
azpisarrera-1
SALTOKA-SALTOKA(G-azp; Lcc; saltaka-saltaka V-ger). Ref.: Holmer ApuntV (sal-); ZestErret. (Con reduplicación intensiva). "Salto a salto, saltoka saltoka" Lcc. "Hor zetorrela, berriz, saltoka-saltoka, ze ordu gendun galdetuz" ZestErret. Jautsi jatson sonbreroa lurrera: saltaka, saltaka, saltaka joan zala sonbreroa. HolmerASJU 1969, 184.
Beste apustu au ere polita izan zan. Zaku banetan sartu, gerrian lotu. [...] Saltoka-saltoka joaten ziran. Salav 103.
azpisarrera-2
SALTO-SALTOKA(Con reduplicación intensiva). [Txindorra] salto-saltoka berari begira. EchtaJos 211.
Da... imiek pe... salta-saltaka neureñe pozan-pozagaz.OrtOroig 56.
Besigua etxakon ba asi salto-saltoka [...] iges egin gurean?BilbaoIpuiB 45.
Pozaren-pozez [...], or joan yakun [azeria] salto-saltoka baserri orretarantz.Ib. 127.
azpisarrera-3
XALTOKA(Forma con palat. expr.). [Txakurtxoa] nerekin etortzen da pozik xaltoka ta zalapartaka. TPKattalin 186.
Pikoa aidean xaltoka erabilirik. OskKurl 186 (ref. a un higo colgado de un palo mediante un hilo).
azpisarrerakoSense-3.1
Harro harro ibilten zan asto gainean, baña taka taka hasten zanean, atzeruntz xaltoka xaltoka, buztanetik erorten zan lurrera. Osk Kurl 93.