1.
(
V, G, AN ap. A
; Ht VocGr 387,
Lar,
Añ,
Izt 76v,
Dv,
H),
mundutiar (
L, BN, S ap. A
; Lar,
Dv,
H),
mundutaar,
munduar (
Lar,
H) .
(Uso sust.).
Mundano, persona mundana; seglar.
"Mundano"
Lar, Añ, A.
"Asseglarado"
Lar.
v. mundano, mundukoi, munduzale.
Tr. Documentado en todos los dialectos. La forma mejor documentada es
mundutar . Hay
mundutiar en un texto baztanés del s. XVIII (
FamInst 897), en Larreguy, Mercy, Duhalde (16; junto al más frec.
mundutar), Duvoisin (junto a
mundutar),
HeH, Inchauspe (junto a
mündatar, posible errata por
mündütar, en
Hil 114) y en Leon; hay además
mundutaar en J.J. Moguel (
BasEsc 154) y en fray Bartolomé (junto a
mundutar). En
DFrec hay un ej. de
mundutar y 3 de
mundutiar .
Mundutarrek mundutarres berzela jujatuko dute.
He Phil 433 (SP 428s munduko ume).
Mundutarren esanak egiten dituena ta mundutar galduen gisako edanketan [dabillena]
.
Mb IArg I 164.
Relijiotarrak egiten dituzten gauzak, diozu, mundutarrenak baño berez ederragoak eta obeak dira.
Ib. 352.
Urrundu behar gara mundutiar, bere gogo guzia mundu-pean dadukatenetarik.
Lg I 367.
Mugarriztatua, maillegatua da mundutarren handitasuna.
Mih 54.
Prediku eta katiximetan aurkitzen zarelarik, mundutarren bilkhuetarik ihes eginez.
Brtc 15.
Mundutarren andi-nai arro eta erakerietatik.
Ub 177.
Horien guzien ondotik, mundutiarrak dabiltza.
Dv Lc 12, 30 (HeH, Leon mundutiar; Lç, He munduko jende, Oteiza, Brunet mundu jende, Or, IBk jentil, BiblE fedegabe).
San Iñazio gerlari eta mundutar.
Laph 1.
Berthute hunen indarra / froga zak, mundutarra.
CantIzp 1868, 53.
Luditarrak, mundutarrak pozez dabiltzan bitartean negartu bearrekoak zerate zuek.
J.M. Tolosa EEs
1913, 161.
Mundutiarrek hain lehiatuki bilhatzen dituzten gauzetarik begira [nezazu]
.
Leon Imit III 26, 2 (Echve mundutar; Ch mundano).
Irrika zauden mundutar fedegabeak.
Iratz 180.
Mundutar baten begiak badira ere begira daudenak, [...].
MEIG III 59.
v. tbn. AR 334. Monho 138. Añ CatAN 67. Gco I 445. fB Olg 21 (Ic I 69 mundutaar). Jaur 173. Ur MarIl 57. CatS 113. Xe 344. Ud 108. Jnn SBi 103. Itz Azald 212. Kortazar Serm 385. Barb Sup 60. JE Ber 67. Ir YKBiz 49n. Or QA 103. Gand Elorri 96. Matx Gazt 77. Mattin 53. Xa Odol 328. BiblE Io 14, 17.
(Uso adj.).
Dohatsu giten nauzula neskatxa mundutar batek dohatsu litekela uste lukeien bezala.
Birjin 419.
Eraman zuteenak bizitza lasai, mundutar ta gaiztoa.
Mg CC 221.
Gurasua leenago argala ta mundutaarra izan arren, [...].
JJMg BasEsc 13.
Leen baño mundutaarrago izateko bidia.
Ib. 163.
Agurrak eta ohoreak, eta lehia mundutar zoroak non dira?
Dv LEd 186.
Gizon mundutar, gaisto eta deungak.
Ur CatArrig 92 (tbn. en BOEg 2706 (Hernani, s. XIX) y BOEv 89 (Markina, s. XIX) y 357 (Plentzia, s. XIX) gizon mundutar).
Gaurko maisuak mundutar utsak / ta munduari salduak [dira]
.
Azc PB 362.
[Uharriet apeza] goragoko zerbait zen, etzen mundutarra.
Xa Odol 131.
v. tbn. VMg 91. Arti MaldanB 193.
(Como adj. antepuesto al nombre).
[Komentütik] elkhitia eta mündütar <münda-> eskola batetan sartzia.
Ip Hil 114s.
Mundutar espiritu batek, ekandu galdu batzuk emongo ditue alort edo frutu onak betiko bizitzarako?
Ag Serm 98.
Erabat utzi / mundutar bizimodua.
SMitx Aranz 154 (v. tbn. Dv LEd 156 mundutar bizia).
Gizon gehienek ordea diote munduko biziari, beren mundutar nortasunari, ardura oro eman.
Mde Pr 373.
Mundutar jostabide ero ta itsuei utzi.
Txill Let 25.
Ederrak dira mundutar lorak.
Basarri 13.
(Tema nudo, uso pred.).
[Magdalena,] ikhusiz mundua, eta hartaz ikhusia izanez, egin zen osoki mundutiar.
Lg II 155.
Bekhatutan bizitzea, bethi urguilus, mundutar, arin desonest.
Dh 269.
[Etzare ahalge] harro, arin, mundutar izateaz.
Ib. 212.
Deithora ezazü haspereneki eta bihozmineki, zeren ziren orano hain aragitiar eta mündütiar.
Ip Imit IV 7, 2.
Mundutar geranok zenbat / ixtillu ta buruauste!
EA OlBe 102.
v. tbn. Or Io 15, 19. Mündütiar: Mercy 25.