1.
(
G, BN-arb-baig; Foix ap. Lh)
Ref.:
A;
Gte Erd 269
.
Examinar, analizar; registrar; mirar, observar.
"
Kuartoko baztarrak miatu zituen (G-azp), [...] ontsa miatu du ganbera (BN-arb), [...] xeheki miatu behar dugu (BN-arb)"
Gte Erd 269.
v. miratu, arakatu, aztertu.
Tr. Documentado en todos los dialectos, salvo en vizcaíno y suletino, desde el s. XIX. Hay
mihatu en F. Irigaray y en un ej. de
Othoizlari (1963, 500). En
DFrec hay 24 ejs. de
miatu, 13 de ellos septentrionales.
Egingo ditut arrazkoak, nekatu zan orretarako miatzen ta moldatzen larrua.
VMg 62s.
Argiya eskuan zeukalarikan / miatu zuan oi-pia.
PE 83.
Yo harat, yo hunat, miatuko zituzten xeheki oihanak.
Elsb Fram 71.
Haitz barne kofa miatuz, / besoa zuten atxeman.
Zby RIEV
1908, 419.
Erriko agintariai dagokie [...] tabernak miatzea zer nolako espirituak dauzkaten salgai.
Ayerb EEs
1916, 46.
Beha aintzinetik, beha gibeletik; ahoa mia, mia buztana: eta berritz bardin iduritzen, bere mandoa duela.
Zerb Ipuinak 286.
Orai miatzen dute pilota den guri.
Ox 181.
Berorrengana zijoazen korreoak nik miatzen nitun.
Or SCruz 129.
Bereziki eriaren ezagutza mihatu behar du, handik atera beharko du argi eta garbi jakin behar duena.
FIr 193.
Ongi miatzen baldin banazu / otzian badet indarra.
Tx B II 116.
Kalietan poltsak miatzen dabiltza mutill gaiztuak.
Ib. 66.
Txori-kabiak miatzen / katagorriyak zebiltzen.
MendaroTx 96.
Hemen mia, han ikher: non nahi zakuak, urhez betheak.
Barb Leg 130.
Beste leku abek ere miatu bearrekoak dira: arategiak, arrandegiak [...].
EAEg 19-1-1937, 843.
Eriaren mihiari behako bat, foltsuak mia, beharria bizkarrari kontra eman.
Lf Murtuts 32.
Aitak eskuz mia banindeza iruzurletzat etsiko nau.
'
Senserit'
.
Ol Gen 27, 12 (Ker, BiblE ukitu
).
Ondo miatu al dituk inguruak, Isasi?
NEtx Antz 24.
Leiza-zulo sakonak / sator baten gisan / miatzeko ezpaitu / kupirarik izan.
Basarri 54.
Miatu nizkan zirrikito guztiak.
Anab Aprika 48.
Analizatu, odol otzean miatu orrela lilluratzen gaituan izakia.
Vill Jaink 128.
Hobe [da] oraino, landatzen hasi baino lehen, mia dezan, dakien baten etxean nola egiten landare landatzeak.
Gatxitegi Laborantza 113.
Miatzen baldin baditugu ipuin bilduma handiak.
Lf ELit 65.
Bazter guziak miaturik, hatzeman du nonbait ene pertsuak zakarzkien kazeta.
Xa Odol 88.
An berriro miatu ginduzten banan-banan [pistola zeramatenak]
.
AZink 62.
Errotik miatu zituen kondu eta egitekoak oro.
Larre ArtzainE 185.
v. tbn. Jnn SBi 458. Prop 1892, 14. EGAlm 1895, 15 (ap. DRA). Zub 41. JAIraz Bizia 63. Auspoa 127, 74. Etxde JJ 258. Mde Pr 321. Txill Let 42. Larz Iru 44. Salav 82.
(Aux. intrans.).
Lehenik miatuko niz Kanbo huntan, / hemen ez badut hatxemaiten, Luhusoko errekan.
Ox 205s.
Miatzen da, eta: "ez, ez, ez dut deusik kausitzen".
"Elle se fouille."
Barb Leg 23.
2.
"(BN-baig), probar, calcular, tantear"
A.
3.
"(R-uzt), azuzar, por ej. los perros"
A.
4.
Buscar, procurar, facilitar.
Ez diot nik okaxionerik miatuko, berak ez badaut miatzen.
Larz HilEspos 142.