Tr. Usado en el s. XIX por algunos autores meridionales (en su mayoría vizcaínos); a partir de principios del XX su uso aumenta. Al Norte, aparte de en algunos autores modernos, se encuentra en Elissamburu y en un artículo de GH, con el significado de 'risa' y en la forma irrifarra . La forma irribarre la emplean sobre todo autores vizcaínos; los guipuzcoanos suelen emplear irripar o irriparre . En DFrec hay 18 ejs. de irribarre, 17 de irripar, 9 de irrifar(re), 2 de irriparre y 1 de irribarra .
sense-1
(V; vEys),
irrifarre,
irriparre,
irripar (G-to, AN-larr),
irrifarRef.:
A(irribarre);
IzTo(irriparra);
EtxbaEib;
AspLeiz2(irripar)
. Sonrisa. Arpegi, begi, irribarre eta gorputz gustijagaz ezagututen emoten dozula. Astar II 26.
Ezpanen irribarrean da miiñeko berbetan. ABGuzur 151.
Irribarre ezti eztitsuaz. KkAb II 75.
Irriparrari ezin eutsiaz errukituko nau. LabY 1933, 193.
Alako irriparre maltzur batekin. IrYKBiz 486n.
Irribarre herabeti batekin. MdeHaurB 8 (Pr 172 irrifar).
Ibilli ziren irripar pranko jario. UgaldeIltz 31.
Irribarre larria agertu dau arpegian. ErkiagBatB 179 (Arran 173 irripar, 10 irriparre).
Irribarre gozoa
loratzen yako Aita Juani ezpan ertzean. OnaindSTeresa 87.
Oso irripar goxoz agurtu ninduan.JAzpiroz 163.
Algara baino nahiago dugu irrifarrea. MIH 139.
Irriparre zorrotza. MEIG II 131.
v. tbn. Azc PB 146. Ag AL 85. Altuna 51. Or Tormes 117. Otx 68. TAg Uzt 114. SMitx Aranz 36. BEnb NereA 43. Gand Elorri 120. Osk Kurl 59. Bilbao IpuiB 207. Irriparre: Ldi IL 76. TAg Uzt 149. SMitx Aranz 246. Etxde JJ 263. Vill Jaink 165. Auspoa 39, 134. Ibiñ Virgil 43. NEtx LBB 119. Insausti 96. Irripar: Muj Pam 36. Jaukol Biozk 13. MendaroTx 245. Anab Usauri 145. Or Eus 309. Laux AB 40. EA OlBe 30. Etxde JJ 262. Gand Elorri 57. MAtx Gazt 14. Olea 279. Ataño TxanKan 49.
azpiadiera-1.1
(Añ), irrifarra,irriparra.Risa; risa de burla."Escarnio"Añ.
Edo siñu, irri-barre edo beste zorakeriaren bat egin. AñEL2 135.
Irri farra, esku zafla frango eta frango izan zen klub guzian. ElsbFram 133.
Bizi eta atsegin gehiago zelakotz eta irrifarra ederrik aditzen. GH 1927, 396.
Jende guztiaren irri-barreak leporatuta. BilbaoIpuiB 22.
Batzuetan [...] Patxik egiten zituan azkeneko irri-barreak. OskKurl 42s.
Irriparra sortzen duen alaitasuna. Larre(
inXaOdol 18
).
azpisarrera-1
IRRIBARRE EGIN(V-arr-gip; Añ; -bar V-gip, erri- V-gip, erdi- V-gip) Ref.: Etxba Eib; Iz ArOñ; Gte Erd 67. Sonreír. "Irribarre egin eutson (V-arr)" Gte Erd 67. Umiak irribarre egiñik erantzun eutsan. UrMarIl 116.
Zeruak irri-parra dagite. InzaAzalp 155.
Irrifar egin zuen Pierrek. MdePr 147.
Irribarrerik egiten bere ez dakiala. ErkiagBatB 123 (32 irribarrea e.).
v. tbn. Apaol 32. Itz Azald 26. Laux BBa 74. Mde HaurB 27 (Pr 105 irrifarre e.). Irriparre e.: Zait Plat 106. Irripar e.: TAg Uzt 277. TxGarm BordaB 30. JAzpiroz 177.
azpisarrerakoSense-1.1
"Escarnecer"Añ.
azpisarrera-2
IRRIBARRE EGINARAZI.
Hacer reír. Irripar egiten eta egin arazten ez ahal daki Xalbadorrek?Larre(
inXaOdol 19
).