(...)
(El obispo don Diego Ramirez, el año 1562) “... otro dia despues de Pentecostes al amanecer, partiò de Hugarte para Trento, donde entro atrauesando por Francia, y se hallò en el Concilio, asistiendo hasta quatro de Diziembre, del año 1563, en que se acabò”
(...)
(...)
Hartakoz Jinkoak *Amos profetaz jenter egiten derien mehatsvrik handiena da, vtziren dvtiala ez ogiz eta hurez, bena bai bere hitz saintiaren gosian eta egarriaz galzera: honek berak haspereneki erran erazi derio *Jeremia profetari, haurrek ogi galthatv die, bena eztie ediren hura eman derienik baita Saint *Ambroise apezkvpv handiari qq, bazkatv ezpadvk, hil erazi dvk, piztv baitv *Trentako Konzilio Jenerala, manatzera pena ezpiritual handienen pian, erretor eta beste arima kargvdvner, gvtiena igante eta besta handienez khristiak Jinkoaren hitzaz hazditzen, zoin baita haren haurren ogia eta Zelvko bazka haien salbatzeko
(...)
(...)
Eliz-jaun egiten diranak zerurako badira, beren euskaldun erritarrei igandeetan ta jaietan beintzat, *Trentoko Konzilioz Jangoikoak dionaz, agertu ta adiraz-erakutsi behar diete Ebanjelioko doktrina ta zeruko biderako ta bizitz on baterako jakin behar dutena, ta adiraz-erakutsi beren hitzkuntzan ta errazki aldi dezakeen eran
(...)
(...)
Eta ona non Dotrina gai, edo asuntorik bearrenak esan ditugun: eta Espiritu Santuak, *Trentoko Konzilioan nai dituen gaiak, gaitzetik iges egin, ta onari jarraitzeko, oietara datoz
(...)
(...)
Oiek *Madriden, errege Don *Felipe, ta Doña *Isabel erregiñaren txit kontentu andiaz, ta biak Apaidin zirala ezkondu ziran, eta *Trentoko Konzilio sagraduaz batean *Españan lenengo eginzan ezkontza, au izandu omen zan:
(...)
(...)
Da, dino *Trentoko konzilijo santubak, pekatu egin danaren atsakaba, edo gorroto bijotzekua aurrerunzian ez ostera egiteko propositu, edo goguaz
(...)
(...)
Eranzungo deutsut *Trentoko konzilijo santubagaz, konfesau biar diriala esamina kontuzko baten bidez, goguan, edo konzienzijan dagozan legez, pekatu mortal guztijak euren lagungarri, zerzelidade, edo zirkunstanzija pekatu beste bat egiten dabeenakaz
(...)
(...)
*Trentoko konzilijuak deklarauta, ta aginduta dauka: Abadiak eta prailiak piestetara, ta dantzetara ez juateko; leenago elisiak, ta konzilijuak agindu dituben ordenak gordetako; ta usadijuaren, edo oituriaren atxakijak ez dagijeela balijo lege onen kontra
(...)
(...)
Orregaitik nai leuke *Nizea, eta *Trentoko Batzar edo Konzilijuak euki daijezan Kristinaubak, ez bakarrik Elexa, eta Altaretan baita euren etxe, sala eta gela, edo aposentubetan bere santuben irudi, edo estanpak
(...)
(...)
Santuben erlikijak, zelakuak dirian euren gorputz, azur, odol, eta autsak beneragarrijak dira, eta orregaitik honradu, eta adoradu biar ditugu, dirauzku *Trentoko batzar edo Konzilijuak
(...)
(...)
*Trentoko Batzar, edo Konzilijuak dirausku: elduten bagara sakrifizijo onetara bijotz on, fede artez, biar dan bildur, eta itzalagaz, bertan aurkituko dogu grazija, eta erruki, edo miserikordija; bada bigundurik beragaz gure Jaungoikua, emongo deusku penitenzijako doia, eta parkatuko deuskuz gure pekatu guztijak, ikaragarrijenak badira bere
(...)
(...)
Jaungoikuak dauka agindurik pekatu mortalian daguan Kristinauba konfesetia, bada bestelan etzako parkatuko bere pekatuba; baña ez eban izentadu *Jesu *Kristok nosik nora konfesadu biar zan, au itxi eban bere Elexiaren ardura, edo borondatera; eta gure ama arduratsu onek, bere semiak egon etzeitezan denpora luzian, edo benturaz euren bizi guztijan konfesadu baga, agindu eban urtian bein gitxienez konfesadu zeitezala, urte au aituten da Paskua batetik bestera, edo Parrokijagaz kunplietan danera; bada auxe da Elexa guztijetan jaoten dan oitura, edo kostunbria; eta *Trentoko Batzar, edo Konzilijuak nai dabena da, iraun daijala beti oitura onek
(...)
(...)
Sazerdotetzia, edo ordia sakramentuba dana, ta *Jesukristo geure jaunak itxi euskuna, *Trentoko batzaar santubak erakusten deusku, neure entzula onak
(...)
(...)
Gerorengo ta azkeneko orduraño grazian iraute au da Jangoikoaren doia, emaitza, mesedea; Jangoiko bera ganik baño, bestetarik ezin irabazi geinkeana, diño *Trentoko Batzar Santuak
(...)
(...)
Obispadu onetako legeak agintzen zuan, erakarri zitezela Kristau guziak Meza nagusietara eta *Trentoko Konzilioak agindu zien Obispo Jaunai, aditzera eman zegiezala bere mendekoai, nola beartua dagoan bakoitza alduanean bere Elizara etortzera Jainkoaren itza entzuteko
(...)
(...)
Atzenean Komunioko Sakramentua ongi artzen duanaren biotzean *Jesus bera geratzen da betiko bizitzaren prendatzat, *Trentoko Konzilioak erakusten digun bezala
(...)
(...)
Orregatik erabaki zuan *Trentoko Konzilioak, andik aurrera etzezala baliorik batere izan ezkonzak, ezpazan egiten Apaizaren, eta bi, edo iru testiguren aurrean
(...)
(...)
Au bera aditzera ematen digu Eliz Ama Santak *Florenziako, eta *Trentoko Konzilioan, bada esaten digu, damutu bear zakula egindako utsegiteaz, aurrera berririk ez egiteko asmoarekin
(...)
(...)
Onetarako bear dirala examiña, edo bekatuak gogora ekartzea, dolorea, propositua, konfesioa, ta satisfakzioa, edo *Trentoko Konzilioak dion bezala, aozko konfesioa, biotzezko damua, ta obrazko satisfakzioa
(...)
(...)
Zergatik bait *Trentoko Konzilioak agindu zien Obispo Jaunari kontuan ipiñi zitzeela beren ardiak, nola bakoitzak joan bear zuan bere Parrokia, edo Elizara Jainkoaren itza aditzera, neke, ta kalte andi gabe zijoakeanean
(...)
(...)
Sakramentua egiaz arturik egiten dan komunioak berez ondasun geiago emango diozka artzalleari, gogozko komunio utsak baño, prestaera berdiña bada; baña eziñ ukatu diteke, komunio espiritual, edo gogozkoak ematen diozkala ongi egiten duanari bere ondasunak prestaera, eta jaieraren neurrian, *Trentoko Konzilioak erakusten digunez
(...)
(...)
Au da egia bat *Florenziako, eta *Trentoko Konzilioak erakusten diguena, eta Katoliko guziak sinisten duena: eta besterik esatea da herejia
(...)
(...)
Eta dana dala iritzi oez, *Trentoko Konzilioa ezkero, ezkonzak ez du balio, arzaiaren, eta beste bi, edo iru testiguren aurrean egiten ezpada
(...)
(...)
Sakrifizio egiazkoak eskatzen duan irugarren doaia da, Jaungoikoari bakarri eskeñia izatea, eta ala da Meza, *Trentoko Konzilioak erakusten digun bezala; bestela izango lizake idolatria deritzan bekatu itsusia, zeren Jaungoikoari bakarrik zor zaion, onra emango litzakeon Jaungoiko ez danari
(...)
SAND.COP - Catálogo de los obispos que ha tenido la santa Iglesia de Pamplona
Abréviation: SAND.COP
Auteur: SANDOVAL, Prudencio de
Titre: Catálogo de los obispos que ha tenido la santa Iglesia de Pamplona
Note:
Élaborateur:
Collection:
Revue:
Maison d'édition:
Lieu: Iruñea
Date: 1614
Référence:
Notes: Hona hemen zer dioen iturri honetaz Jimeno Juríok (OV, 12, 92): Prudencio de Sandoval, obispo de Pamplona, plagió, traduciéndolo mal al castellano, un "Catálogo episcoporum" escrito poco después de 1573 por un canónigo pamplonés, identificado por Goñi Gaztambide con Francisco Cruzat (HOP, V, 249-250).
Type: bibliografia
Origine: partziala
Domaine: dokumentazioa
IÑ.SAND - Toponimia nagusiaren lekukotasunak Prudencio de Sandoval Iruñeko apezpikuaren 1614ko Katalogoan
Abréviation: IÑ.SAND
Auteur: IÑIGO ARIZTEGI, Andres
Titre: Toponimia nagusiaren lekukotasunak Prudencio de Sandoval Iruñeko apezpikuaren 1614ko Katalogoan
Note:
Élaborateur:
Collection:
Revue: 28
Maison d'édition:
Lieu:
Date: 2011
Référence: 26 (2011), Pirinioetako hizkuntzak: oraina eta lehena: Euskaltzaindiaren XVI. Biltzarra, 1255-1280. or.
Notes: CD euskarrian argitara emana
Type: artikuluak
Origine: guztizkoa
Domaine: dokumentazioa
O.NUV - Notitia utrisque vasconiae, tum Ibericae, tum Aquitanicae
Abréviation: O.NUV
Auteur: OIHENART, Arnaut
Titre: Notitia utrisque vasconiae, tum Ibericae, tum Aquitanicae
Note: Jean Louis Davant (ed. krit.). Euskararen lekukoak 7
Élaborateur:
Collection:
Revue:
Maison d'édition: Euskaltzaindia
Lieu: Bilbo
Date: 1983
Référence:
Notes: Jatorrizko edizioa, Paue, 1696.
Type: bibliografia
Origine: guztizkoa
Domaine: dokumentazioa
Mb.IArg1 - Mendibururen idazlan argiragabeak I
Abréviation: Mb.IArg1
Auteur: MENDIBURU, Sebastian
Titre: Mendibururen idazlan argiragabeak I
Note:
Élaborateur:
Collection:
Revue:
Maison d'édition:
Lieu: Bilbo
Date: 1982 [1760?]
Référence:
Notes: Patxi Altunaren edizioa. 47-394 orrialdeak erauzi dira.
Type: bibliografia
Origine: partziala
Domaine: dokumentazioa
Cb.EBO - Eusqueraren berri onac
Abréviation: Cb.EBO
Auteur: KARDABERAZ, Agustin
Titre: Eusqueraren berri onac
Note:
Élaborateur:
Collection:
Revue:
Maison d'édition:
Lieu: Iruñea
Date: 1761
Référence:
Notes: Patxi Altunak eta Esther Zulaikak paraturiko edizio kritikoa dago: Euskararen lekukoak 23, Hernaniko Udala & Deustuko Unibertsitatea & Euskaltzaindia, Bilbo, 2004.
Type: bibliografia
Origine: guztizkoa
Domaine: dokumentazioa
Cb.CatV - Dotrina Cristiana edo Cristiñau Dotrinea
Abréviation: Cb.CatV
Auteur: KARDABERAZ, Agustin
Titre: Dotrina Cristiana edo Cristiñau Dotrinea
Note:
Élaborateur:
Collection:
Revue:
Maison d'édition:
Lieu: Iruñea
Date: 1762?
Référence:
Notes:
Type: bibliografia
Origine: guztizkoa
Domaine: dokumentazioa
Cb.Just - Justuen Ispillu arguia
Abréviation: Cb.Just
Auteur: KARDABERAZ, Agustin
Titre: Justuen Ispillu arguia
Note:
Élaborateur:
Collection:
Revue:
Maison d'édition:
Lieu: Iruñea
Date: 1764
Référence:
Notes:
Type: bibliografia
Origine: guztizkoa
Domaine: dokumentazioa
Mg.CC - Confesioe ta comunioco sacramentuen gañean eracasteac
Abréviation: Mg.CC
Auteur: MOGEL URKITZA, Juan Antonio
Titre: Confesioe ta comunioco sacramentuen gañean eracasteac
Note:
Élaborateur:
Collection:
Revue:
Maison d'édition:
Lieu: Iruñea
Date: 1800
Référence:
Notes: 101-260 orrialde tartea bakarrik erauzi da.
Type: bibliografia
Origine: partziala
Domaine: dokumentazioa
Mg.CO - Confesiño ona
Abréviation: Mg.CO
Auteur: MOGEL URKITZA, Juan Antonio
Titre: Confesiño ona
Note:
Élaborateur:
Collection:
Revue:
Maison d'édition:
Lieu: Gasteiz
Date: 1803
Référence:
Notes:
Type: bibliografia
Origine: guztizkoa
Domaine: dokumentazioa
fB.Olg - Euscal-Errijetaco olgueeta ta dantzeen neurrizco-gatz-ozpinduba
Abréviation: fB.Olg
Auteur: MADARIAGA, Frai Bartolome "de Santa Teresa"
Titre: Euscal-Errijetaco olgueeta ta dantzeen neurrizco-gatz-ozpinduba
Note:
Élaborateur:
Collection:
Revue:
Maison d'édition:
Lieu: Iruñea
Date: 1816
Référence:
Notes: Argitaraldi faksimilea, Donostia, 1978. OEHk ohar hau eransten du: Patxi Altunaren edizioa erabili da, Bilbo, 1987. Hala ere, guk dakigula, edizio honi egiten dio erreferentzia: Luis Maria Mujika (ed.), Euskararen lekukoak 12, Euskaltzaindia & Bizkaiko Foru Aldundia, Bilbo, 1986.
Notes: Aipatzen den argitaraldia, RIEVekoa da (1923, 1925). Ondoren, Blanca Urgell Lázarok paraturiko edizioa ere kaleratu da, Euskararen lekukoak 22, Euskaltzaindia & BBK & Bizkaiko Foru Aldundia, Bilbo, 2001.
Type: artikuluak
Origine: guztizkoa
Domaine: dokumentazioa
CatLuz - Guiristino-doctrina Aita Gaspar Astete jesuitac erdaraz escribitua. Escuararat itzulia D. Francisco Echeverri Valcarlosco Bicarioac
Abréviation: CatLuz
Auteur: ETXEBERRI, Frantzisko
Titre: Guiristino-doctrina Aita Gaspar Astete jesuitac erdaraz escribitua. Escuararat itzulia D. Francisco Echeverri Valcarlosco Bicarioac
Note:
Élaborateur: Segurola, I.
Collection:
Revue: 14
Maison d'édition:
Lieu:
Date: 1833
Référence: 1985, 132-176
Notes: I. Segurolaren edizioa.
Type: artikuluak
Origine: guztizkoa
Domaine: dokumentazioa
AA1 - Jesu-Cristoc bere elizari utzi ciozcan, zazpi sacramentuen gañean eracusaldia
Abréviation: AA1
Auteur: AGIRRE Asteasukoa, Juan Bautista
Titre: Jesu-Cristoc bere elizari utzi ciozcan, zazpi sacramentuen gañean eracusaldia
Notes: Erreferentzian Euskera agerkariko orrialdea eta arau zenbakia agertarazten ditugu. Tamalez, arauan ageri diren jatorrizko izendapenak maiz ezin izan ditugu jaso, alfabeto arrotzetatik transliteratu gabe eman direlako.
Type: artikuluak
Origine: guztizkoa
Domaine: arautzea
Mentions légales
Le présent corpus onomastique comprend des contenus d’œuvres de tiers, choisis pour leur prestige et leur compétence en la matière. Euskaltzaindia a requis les autorisations et permis correspondants et les droits de propriété intellectuelle nécessaires ont été obtenus, sauf erreur ou omission. Quiconque noterait tout contenu pouvant transgresser les droits d’un tiers est prié d’en informer immédiatement Euskaltzaindia, en écrivant à l’adresse suivante (info@euskaltzaindia.eus), afin que l’Académie puisse aussitôt prendre les mesures nécessaires.
Siège social
B
BISCAYE
Plaza Barria, 15. 48005 BILBAO
+34 944 15 81 55
info@euskaltzaindia.eus
Centre de recherche
V
LUIS VILLASANTE
Tolare baserria. Almortza bidea, 6. 20018 SAINT SÉBASTIEN
+34 943 42 80 50
donostiaordez@euskaltzaindia.eus
Represéntations
A
ALABA
Gaztelako atea, 54 01007 VITORIA-GASTEIZ
+34 945 23 36 48
gasteizordez@euskaltzaindia.eus
G
GUIPUSKOA
Tolare baserria. Almortza bidea, 6 20018 SAINT SÉBASTIEN