(...)
Decreto Foral 16/1989, de 19 de enero, por el que se determina la denominación oficial de los topónimos de la zona vascófona de Navarra. // Artículo único. La denominación oficial de los topónimos de la zona vascófona de Navarra que se relacionan en el Anexo a este Decreto Foral será la legal a todos los efectos dentro del territorio de la Comunidad Foral. // DISPOSICIONES FINALES // 1ª. Se faculta al Consejero de Presidencia e Interior para dictar las disposiciones precisas para el desarrollo y aplicación de este Decreto Foral. // 2ª. Este Decreto Foral entrará en vigor el día siguiente al de su publicación en el "Boletín Oficial" de Navarra. // ANEXO // DENOMINACIÓN OFICIAL DE TOPÓNIMOS DE LA ZONA VASCÓFONA DE NAVARRA // NAFARROAKO HERRI IZENDEGIA // I. Zona Vascófona / I. Euskal Eremua [...] BORTZIRIAK CINCO VILLAS [...] FRAIN
(...)
(...)
Significado dudoso.
Comentario lingüístico: En la zona existen varios topónimos acabados en -ain (Zalain...) que podrían guardar relación con el sufijo -ain (ver apéndice) [Sufijo que aparece en los nombres de población navarros. Aunque sobre su origen no existe unanimidad se acepta que sufija antropónimos (nombres de persona), tanto indígenas como de origen latino.
Julio Caro Baroja (943) defendió la relación de -áin con los abundantes nombres de población franceses acabados en -ain o -an, y propuso que todos ellos descendían del sufijo latino -anus. Este sufijo fue utilizado por los romanos para dar nombre a sus fundi o villas, precedido por el nombre del dueño primitivo de la propiedad. El sufijo habría estado vigente desde las postrimerías de la Antigüedad hasta la primera Edad Media.
Luis Michelena (944) sostiene la teoría de Julio Caro Baroja precisando que -áin debe derivarse de -ani (genitivo de -anus). Este autor, sin embargo, plantea un serio inconveniente de carácter fonético: el sufijo vasco -ani da -ai en navarra (artzai < ardi + *zani 'pastor') mientras que en nindún nombre de población el sufijo latino -ani pierde la -n-. Finalmente Michelena no descarta la teoría que defiende un origen no latino para el sufijo que nos ocupa (945).
Por otro lado Alfonso Irigoyen (946) no cree necesario recurrir al genitivo latino para explicar nuestro sufijo recordando que en la antroponimia griega y latina eran comunes los nombres que poseían una variante -ano y otra -ani. Según este lingüista el sufijo todavía estaba en vigor en la Edad Media.
No son acertadas las teorías que defienden la relación sistemática de -áin con la posposición vasca gain 'alto', salvo en contados casos probados, y con el genitivo vasco -aren (443. orr.)]. En concreto este nombre se documenta así desde antiguo y no parece que responda a una contracción de gain 'alto'.
(...)
(...)
OBS.- Caserío y barrio de Lesaka e Igantzi. El de Lesaka tenía 210 habitantes en 1887, reducidos a 147 en 1981. El de Igantzi tení a53 habitantes en 1950 y 51 en 1981 (GEN).
El "Nomenclátor de la Provincia de Navarra" de 1860 menciona los caseríos de Ansorenaldea, Berrizaunaldea, Gaztelualdea, Meakandigaña, y numerosas casas de labranza y bordas. Actualmente aparecen consignados como barrios, con carácter oficial, los de Berrizaun, Frain, Irisarri (documentado desde la Edad Media), Piedadeko auzoa y Unanua.
(...)
(...)
EXTENSIÓN GEOGRÁFICA DEL SUFIJO EN LOS NOMBRES DE POBLACIÓN // Como es sabido encontramos -ain sobre todo en nombres de población de la parte central de Navarra (véase Urabaien, 1925 y Jimeno, 1986); las localidades extremas, dentro de Navarra, son las siguientes: Santsoain en Orba y Urraulbeiti, Adoain en Urraulgoiti, Muniain en Artzibar, Gerendiain y Lintzoain en Erroibar, Urritzola-Galain y Gerendiain en Ultzama, Urdiain en Burunda, Gastiain en Lana y Muniain en Iguzkitza / La Solana, sin olvidarnos de los barrios Frain de Igantzi y Lesaka y Zalain de esta última localidad y Bera.
(...)
Qué: Herria Dónde: Igantzi, Lesaka Origen:
SAL.STAIN
(...)
Nombres con sufijo -ain (...) No tienen relación con el sufijo -ain Larraintzar, Larrasoaña, Lizasoain (de *Lizasogain; cf. Lizaso; ikus Mitxelena, 1971: 264 y 1991: 33), ni tampoco Ubani, cuya variante euskérica parece ser Ubain. Son dudosos Frain e Noain, Urbikain, Zalain...
(...)
Colección: Nafarroako Artxibategi Nagusia, Protokolo saila
Revista:
Editorial:
Lugar: Iruñea
Fecha:
Referencia:
Notas:
Tipo: artxibategia
Extracción: partziala
Campo: dokumentazioa
NA.TM - Nafarroako Toponimia eta Mapagintza
Abreviatura: NA.TM
Autor: JIMENO JURÍO, José María (zuz.)
Título: Nafarroako Toponimia eta Mapagintza
Nota de trabajo: 59 liburuki
Elaborador:
Colección:
Revista:
Editorial: Nafarroako Gobernua & Trabajos Catastrales S.A.
Lugar: Iruñea
Fecha: 1992-1999
Referencia:
Notas: Nafarroa. Toponimia eta Mapagintza: gazt. Toponimia y Cartografía de Navarra.
Erreferentzia gisa liburuki zenbakia ematen da aditzera eta apurka-apurka, orrialdea ere gaineratuz joango da.
Lan honen iruzkin kritikoa argitaratu zen in FLV, 64 (1993).
Tipo: bibliografia
Extracción: guztizkoa
Campo: ofizialtzea
NAN.GEHIP - Gehigarrien errolda
Abreviatura: NAN.GEHIP
Autor:
Título: Gehigarrien errolda
Nota de trabajo:
Elaborador:
Colección: Nafarroako Artxibategi Nagusia, Hipoteken Kontularitza saila
Revista:
Editorial:
Lugar: Iruñea
Fecha:
Referencia:
Notas: Gazt. Archivo General de Navarra. Registro de gravámenes. Sección Hipótecas.
Notas: Gaztelaniaz BON: Boletín Oficial de Navarra.
Nafarroako Aldizkari Ofiziala (NAO) Nafarroako Foru Komunitatean argitaratu behar diren xedapen orokor, administrazio egintza eta arau guztiak argitaratzeko komunikabide ofiziala da.
Lehenbiziko Aldizkari Ofiziala 1838ko martxoaren 1ean argitaratu zen, Boletín Oficial de Pamplona izenarekin; 1847tik aurrera Boletín Oficial de la Provincia de Navarra izena eman zitzaion, 1975era arte, urte hartan BOLETÍN OFICIAL de Navarra bihurtu baitzen.
Euskararen Foru Legean ezarritakoaren ondorioz, 1989tik aurrera gaztelaniaz eta euskaraz (Nafarroako Aldizkari Ofiziala -NAO-) argitaratzen da, argitalpen banatan, aldiberekoak baina bereiz.
Tipo: aldizkariak
Extracción: partziala
Campo: ofizialtzea
EUS.NHI - Nafarroako herri izendegia
Abreviatura: EUS.NHI
Autor: Euskaltzaindia & JIMENO JURÍO, José María (koord.)
Título: Nafarroako herri izendegia
Nota de trabajo:
Elaborador:
Colección:
Revista:
Editorial: Nafarroako Gobernua & Euskaltzaindia
Lugar: Iruñea
Fecha: 1990
Referencia:
Notas: Nafarroako herri izendegia: gazt. Nomenclátor euskérico de Navarra.
Tipo: bibliografia
Extracción: partziala
Campo: arautzea
BEL.DEN - Diccionario etimológico de los nombres de los pueblos, villas y ciudades de Navarra. Apellidos navarros
Abreviatura: BEL.DEN
Autor: BELASKO ORTEGA, Mikel
Título: Diccionario etimológico de los nombres de los pueblos, villas y ciudades de Navarra. Apellidos navarros
Nota de trabajo:
Elaborador:
Colección:
Revista:
Editorial: Pamiela
Lugar: Iruñea
Fecha: 1996
Referencia:
Notas: Erreferentzietan orrialde zenbakia ematen da aditzera.
Helena Pérezek eskaneatu eta ECO zerbitzuko Patxi Galék datu-taula itxurara isuritako datuak.
Tipo: bibliografia
Extracción: guztizkoa
Campo: dokumentazioa
NA.IZ - Nafarroako izendegia XXXX-1-1ean
Abreviatura: NA.IZ
Autor: Nafarroako Estatistika Erakundea
Título: Nafarroako izendegia XXXX-1-1ean
Nota de trabajo:
Elaborador:
Colección:
Revista:
Editorial: Nafarroako Gobernua
Lugar: Iruñea
Fecha: 1999
Referencia:
Notas: Urtero argitaratzen den izendegia da, izenburuan zein urteri dagokion ageri delarik. 2011tik euskarri digitalean plazaratzen da, ez paperean. Jasotako era dokumentalen datazioan ageri da zein urtetako ediziotik heldu den. Erreferentzietan izendegiak udalari eta herriari ezartzen dizkien kodeak ematen dira gidoiaz bereizturik.
Tipo: bibliografia
Extracción: guztizkoa
Campo: ofizialtzea
EL.BEL.NA.TOP - Nafarroako toponimia: Hizkuntza normalizaziorako irizpideak eta herrien izendegia
Abreviatura: EL.BEL.NA.TOP
Autor: ELORZ DOMEZAIN, Juan Ramón & BELASKO ORTEGA, Mikel
Título: Nafarroako toponimia: Hizkuntza normalizaziorako irizpideak eta herrien izendegia
Nota de trabajo:
Elaborador:
Colección:
Revista:
Editorial: Nafarroako Gobernua
Lugar: Iruñea
Fecha: 2000
Referencia:
Notas: Toponimia nagusia izeneko atalean dakarren izendegiko datuak ematen dira, izen ofiziala eta euskarazkoa hurrenez hurren, orrialdea aipatzen delarik.
Tipo: bibliografia
Extracción: guztizkoa
Campo: arautzea
SAL.STAIN - Acerca del sufijo toponímico -ain
Abreviatura: SAL.STAIN
Autor: SALABERRI ZARATIEGI, Patxi
Título: Acerca del sufijo toponímico -ain
Nota de trabajo:
Elaborador:
Colección:
Revista: 164
Editorial:
Lugar:
Fecha: 2000
Referencia: 83 (2000), 113-137
Notas:
Tipo: artikuluak
Extracción: guztizkoa
Campo: hizkuntza azterketa
SAL.OSTN - Origen y significado de la toponimia en Navarra
Abreviatura: SAL.OSTN
Autor: SALABERRI ZARATIEGI, Patxi
Título: Origen y significado de la toponimia en Navarra
Nota de trabajo:
Elaborador: RAMÍREZ SÁDABA, José Luis (koord.)
Colección: La onomástica en Navarra y su relación con la de España; actas de las primeras jornadas de onomástica (Pamplona, 2003)
Revista:
Editorial: Nafarroako Unibertsitate Publikoa
Lugar: Iruñea
Fecha: 2005
Referencia: 91-127
Notas:
Tipo: liburu zatiak
Extracción: guztizkoa
Campo: hizkuntza azterketa
MTNA100 - Mapa topográfico de Navarra
Abreviatura: MTNA100
Autor: Nafarroako Gobernua
Título: Mapa topográfico de Navarra
Nota de trabajo: 1:100000
Elaborador:
Colección:
Revista:
Editorial: Nafarroako Gobernua
Lugar: Iruñea
Fecha: 2009
Referencia:
Notas: Euskal Herriko ibaien araugaia prestatzean, zerrendetako ibaiei zegokien informazioa jaso zen bakarrik. Errepikapenak saiheste aldera, datu haiek ezabatu eta oraingoekin ordezkatu dira. Erreferentzia gisara, maparen koadrikulan ageri diren UTM koordenatuetako lehen digitoen pautak erabili dira, betiere txikitik handira joanez, hau da, latitudean hegoaldetik iparraldera eta longitudean mendebaldetik ekialdera
Tipo: kartografia
Extracción: guztizkoa
Campo: dokumentazioa
NA.TOF - Nafarroako Toponimia Ofiziala / Toponimia Oficial de Navarra
Abreviatura: NA.TOF
Autor: ZZ. AA.
Título: Nafarroako Toponimia Ofiziala / Toponimia Oficial de Navarra
Nota de trabajo:
Elaborador:
Colección:
Revista:
Editorial: Nafarroako Gobernua
Lugar: Iruñea
Fecha: 2019tik
Referencia:
Notas: 2019. urtetik datutegi osoa deskargarako eskaintzen da: https://gobiernoabierto.navarra.es/eu/open-data/datos/toponimia-oficial-navarra
Tipo: datu baseak
Extracción: guztizkoa
Campo: dokumentazioa
Aviso legal
El presente corpus onomástico toma en consideración contenidos de obras de terceros, atendiendo a su prestigio y competencia en la materia. A dicho efecto Euskaltzaindia ha solicitado los correspondientes permisos y licencias, por lo que se han obtenido los derechos de propiedad intelectual necesarios, salvo error u omisión. En el caso de que observe la existencia de algún contenido que entendiera puede infringir derechos de terceros le rogamos lo ponga inmediatamente en conocimiento de Euskaltzaindia a través de la siguiente dirección de correo electrónico (info@euskaltzaindia.eus) al objeto de poder adoptar inmediatamente las medidas oportunas.
La Biblioteca y Archivo Azkue
HORARIO 9:00 - 14:00
La Biblioteca y Archivo Azkue está al servicio de Euskaltzaindia. Además, está abierto a todos los investigadores e intenta fomentar la investigación y ayudar en la difusión de los temas culturales vascos, en el marco de sus posibilidades.