Orotariko Euskal Hiztegia

Azpisarrerak (sarrerak) (4)

dizdiz.

1. dizdi, disdis (H), driz-driz .
(Sust.). Brillo, resplandor. " Dis-dis, rayonnement, scintellement, éclat" H.
Onen arma leun eta argien dizdizetara / Suak artuta urteten jako bereala. AB AmaE 451. Ai zer tristura sentitzen nuben / ikusirikan gordetzen, / eguzki ederra mendi atzean / dizdiz ederrak aitutzen. Ill Testim 17. Zeure begi zikoitzok, urrearen dis-disak / batera ta bestera zergaitik darabilz? GMant Goi 29. [Edurraren] dizdiz ori nok leukon bijotzan barruban! Laux BBa 122. Diz-dizko tantaz dozuz oñak. 'Brillan gotas de agua' . Laux AB 32 (no es seguro que sea sust.). Eguzkiaren dizdiz alaiak. EA OlBe 60. Eguzkiaren drizdrizarekin. JAIraz Bizia 13. Zuzi zarean mirari orrek, / xautu nagizu ainbat argitan. / Zu zaren leiar, zu zaren edur, / zuri darizun dizditan! Gand Elorri 134. Illea dizdiz ederrakin azaltzen zaie. Oñatibia Baserria 73. Gabaz, [argi] aren dizdiz motelera, ederki ikusten nin emazte maitea. Ataño TxanKan 174. Argi bizizko dizdiz laburrez / gora jasoaz euskera. NEtx LBB 262.

2. + driz-driz, drist-drist (Darric ap. DRA). (Adv.). Brillando. v. dir-dir, dizdir.
Antxen daukagu artizarra, diz-diz. Ag Serm 571. Begiak diz-diz, mihi puntan hitz. Ox 159. Ilargia dizdiz ari zen ur gañean. Or Mi 62. Zure inguruak argitzen dizdiz / Urtziren zorun-eguzki. Enb 182. Edur zuriz zelaiak / dizdiz ikustea. Laux BBa 122. Bokartak pitxien gisara diz-diz. Anab Don 48. Parisko itsaso argitsua ta bere gañean zerukoa, diz-diz ere bai. Txill Let 132s. Diz-diz izarrak. Alzola Atalak 81. Etxe-kaletan argi berriak / driz-driz begiari. NEtx LBB 228. Kanpoan, intz ederraren gaiñean, eguzkia diz-diz zegoan. JAzpiroz 213. Izarrak gabaz dizdiz / or zeru baltzean. FEtxeb 178.

DIZDIZ EGIN. Brillar. "Dris-dris egin (G-azp?-to), brillar, tener reflejos" Zt. "Disdis(t) egin, brillar" Iz ArOñ (s.v. ditáitte).
Ez bada eguzkiaren gisa disdis egiten duen honraren edertasuna. Echve Dev 258. Zuk nere pensamentuan / diz diz alaxen egiten dezu / nola izarrak zeruan. Bil 67. Euskaldunen aizkorak eta darduak diz-diz egiten dube. (AN-araq). Orreaga 47. (51 (AN-larr) dizdiz eiten) [Sukaldeko] alderdi guztiak keiak ondo baltzituta eukazan, diz-diz egiteraiño. Ag AL 60. Eguzkiak lez dis-dis dagitzu / arpegi zoragarriak. GMant Goi 77. Dizdiz egiten duten izarrak. Etxeg Itzald II 151. [Pernandori], buruan, beste askok etzuten argitasunak dizdiz egiten ziolako. Etxeg ( in Muj PAm 20 ). Begira, begira beio andria xardiña oni drist-drist egiñaz. EEs 1925, 184. Uriko txaidiak zidarrezkuak irudijen, dizdiz-egitten eben-eta. Altuna 24. Ezpatak aizean diz diz egiten zuten. Or Mi 95. [Tximistak] diz-diz egiten duen bezela, olaxe izango da Giza-Semea bere egunean. Ir YKBiz 339. Karramarroa busti-berria ta diz-diz egiten. Anab Poli 14. Ume bat bezin zauli; diz-diz zegioten begiak. Ataño TxanKan 14. Joana da ekaitza, ta bete-betean dizdiz dagi eguzki pozkorrak. Onaind STeresa 76. Oñetakoak, berriz, diz-diz egiten dutela. TxGarm BordaB 183. Diz-diz egiten zizuten luma / politak ere ximeldu. Zendoia 156. Apaingarri polita / osto eta lore, / dizdiz egiten dezun / muskerra-kolore. Ostolaiz 91.

(Con egin elidido).
Santa Barbara mendiak babes, / diz-diz dio eguzkiak. Zendoia 113.

DIZDIZ ERAGIN. Hacer brillar.
Mendiolako izengoitia guztiz garbi ta diz-diz eragiñaz eroango eben. Ag AL 83.

Orotariko Euskal Hiztegia