(...)
Iakiteko duzu dauntzala *Bocal zaharra eta Igereko punta nordest & suduest hartzen duzula laurden bat nortetik edohegoatik eta dire batetik bertzera, 10 l
(...)
(...)
Iakiteko duzu *Bokalzaharra eta *Ondarrabiako, *Igere dauntzala nordest esuduest harzen duzula laurden bat nortetik edo hegoatik eta dire batetik bertzera, 10 lekoa
(...)
(...)
BOUCAU (LE), con. de Bayonne-Nord-Ouest. - ViIIage qui dépend. de la cne. de Tarnos ( départ des Landes), érigé en commune le 1er juin 1857. - Putta, Puncta, commencement du XIIIe siècle (Pardessus, coll. des lois maritimes, IV, p. 283). - Le Punte, 1255 (arch. de Bayonne, AA. 1, p. 89). - Le Boucau tire son nom de l'embouchure de l'Adour ouverte en 1578. // Le lac du Boucau est situé dans la commune d'Anglet
(...)
(...)
“Gure Almanaka”k, Lhande-renak baiño batzuek geiago dakarzki, aipatutako iru probentzien barrutikoak, alegia, baiñan euskaldunak gutxi-zurrian edo minorian bizi direnak gaskoin edo biarnesen artean. Alaxe, Ahurti, Bastida, Ozarañe, Bidaxune, Gixune, Biarritze eta Bokale Baiona’ko. Izen oek gure lerrotan ezarriko ditugu, “Almanaka” au gure artean arkitzen zailla baita eta iriok oso gutxi baitira [...] BOUCAU, BOKALE.
(...)
(...)
Lapurdi izena Baionako "Lapurdun" izen zaharretik baldin badator, bere inguru natural guztia hartu behar luke: Aturi hibaiak Hegoalderuntz itzulia egiten duen ondotik, Boucou-Vieux-erainoko mugatik Hegoalderuntz. Recherces sur la Ville et sur l'Eglise de Bayonne, Veillet-Dubarat-Daranatz-en eskulan eta oharren hiru tomoetan, Baionaren Boucou-Vieux-erarteko jurisdizio eta eskubideen berri ematen da
(...)
(...)
Baionako kantonamendu biek, Ifar-Ekialdekoak eta Ifiar-Mendebalekoak, herri hauek hartzen dituzte: Baiona, Angelu (Anglet), Bokale (Boucou [sic]), Lehuntze, Mugerre, Hiriburu (St.-Pierre d'Irube), Urketa, Arrangoitze, eta Basusarri
(...)
(...)
L'exemple le plus parlant est sans doute celui de la commune de Boucau (64) à l'embouchure de l'Adour, près de Bayonne, qui est un dérivé du latin boca "bouche" sous la forme bocal en vieux-gascon (la forme bokale existe toujours en basque) puis bocau avec vocalisation du l final. Il faut bien entendu y ajouter Vieux-Boucau (40) qui est situé, comme son nom l'indique, à l'emplacement de l'ancienne embouchure de l'Adour telle qu'elle se présentait au Xe si``ecle. Des toponymes modernes et très récents fotn aussi leur apparition comme Adour-Embouchure (sic) sur la commune d'Anglet (64)
(...)
(...)
(Le) Boucau, Bokale (Bokales) (boucal neuf, boucau neuf début XVIIe, le boucaut 1714) // Après s’être appelé “La Pointe” (la pointa 1249) quand l’Adour faisait là un coude pour aller se jeter au Vieux-Boucau, le nom roman de ce qui allait devenir plus tard la cité industrielle a été changé après l’ouverture du nouveau chenal de l’Adour avec sa “nouvelle embouchure” à la fin du XVIe siècle. On constate que le nom basque, comme il est de règle, a conservé la latérale étymologique latine (ce qui laisse supposer un emploi remontant assez loin), que le nom roman a tout aussi régulièrement vocalisée -l > -u. L’article roman, pourtant très commun en toponymie française (Les Andelys, Le Barp, Le Mans, Le Puy, La Teste etc.) a été tout récemment abandonné dans l’usage pour des raisons peu claires. Le nom basque de l’habitant est pris, comme à Bayonne, au modèle gascon. Mais Le Boucau a aussi une toponymie basque ancienne dans quelques lieux: Lissonde (< Elizondo), Picquesarry (< Pikasarri) etc.
(...)
O.NUV - Notitia utrisque vasconiae, tum Ibericae, tum Aquitanicae
Abreviatura: O.NUV
Autor: OIHENART, Arnaut
Título: Notitia utrisque vasconiae, tum Ibericae, tum Aquitanicae
Nota de trabajo:
Elaborador:
Colección:
Revista:
Editorial: Eusko Legebiltzarra
Lugar: Gasteiz
Fecha: 1992 [1638]
Referencia:
Notas:
Tipo: bibliografia
Extracción: guztizkoa
Campo: dokumentazioa
INav - Liburu hau da ixasoco nabigacionecoa martin de Hoyarzabalec egiña Francezes eta Piarres Detcheverry, edo dorrec escararat emana
Abreviatura: INav
Autor: DETCHEVERRY edo DORRE, Piarres
Título: Liburu hau da ixasoco nabigacionecoa martin de Hoyarzabalec egiña Francezes eta Piarres Detcheverry, edo dorrec escararat emana
Nota de trabajo:
Elaborador:
Colección:
Revista:
Editorial:
Lugar: Baiona
Fecha: 1677
Referencia:
Notas: Argitaraldi faksimilea, Txertoa, 1985.
Tipo: bibliografia
Extracción: guztizkoa
Campo: dokumentazioa
OEH.ONOM - Orotariko Euskal Hiztegiko testu corpusa, Onomastika
Abreviatura: OEH.ONOM
Autor: Euskaltzaindia
Título: Orotariko Euskal Hiztegiko testu corpusa, Onomastika
Nota de trabajo: 2 liburuki
Elaborador:
Colección:
Revista:
Editorial: Barne-erabilerarako dokumentua
Lugar: Bilbo
Fecha:
Referencia:
Notas:
Tipo: bibliografia
Extracción: guztizkoa
Campo: dokumentazioa
CASS - Carte de Cassini [Carte de l'Académie]
Abreviatura: CASS
Autor: CASSINI, César Françoise & CASSINI, Jacques Dominique
Título: Carte de Cassini [Carte de l'Académie]
Nota de trabajo:
Elaborador:
Colección:
Revista:
Editorial:
Lugar: Paris
Fecha: 1756-1815
Referencia:
Notas: 1:86400 eskalako 181 orrik osatzen dute mapa hau, Frantziako zaharrena. Euskal Herria honako lau orri hauetan kokatzen da: 107 Orthez, 108 Pau, 139 Bayonne eta 140 Saint-Jean-Pied-de-Port.
BAB eremuari dagokion jatorrizko orria (139) Baionako Udal Artxibategietan kontsulta daiteke. Signatura: C.238
Jacques Dominique Cassini (1748-1845) né à Paris, membre de l'Académie des sciences. Il achève la publication de la carte.
C'est à l'initiative de Louis XV (roi de 1715 à 1774), impressionné par le travail cartographique réalisé en Flandre, qu'est levée la première carte géométrique du Royaume de France.
Les cartes ont été réalisées à l'échelle "d'une ligne pour cent toises", soit 1/86400e
Les levés commenceront en 1760 et se termineront en 1789.
La publication sera retardée par les événements de la Révolution pour n'être achevée qu'en 1815.
La carte de Cassini servira de référence aux cartographies des principales nations européennes pendant la première moitié du XIXe siècle.
Tipo: kartografia
Extracción: partziala
Campo: dokumentazioa
IP.KAT.Z - Napoleonen katastroa edo Katastro zaharra
Abreviatura: IP.KAT.Z
Autor:
Título: Napoleonen katastroa edo Katastro zaharra
Nota de trabajo:
Elaborador:
Colección:
Revista:
Editorial: Frantziako Estatua
Lugar: Paris
Fecha: 1830-1840
Referencia:
Notas: Lekukotza batzuek TA erreferentzia daramate eta Tableau d'Assemblage (?) esan nahi du.
La planche TA correspond au tableau d'assemblage
LE CADASTRE NAPOLEONIEN, Origine historique :
La loi du 15 septembre 1807 donna naissance au cadastre parcellaire appelé communément « napoléonien », composé d’états de sections, de matrices de propriétés bâties et non bâties, et de plans. Napoléon voulait en faire à la fois un instrument juridique, pour établir la possession du sol, et un outil fiscal qui permettait d’imposer équitablement les citoyens aux contributions foncières.
La rénovation générale des plans cadastraux napoléoniens fut prescrite par la loi du 16 avril 1930, en raison de la transformation du paysage foncier. Elle n’intervint effectivement que quelques années plus tard, entre 1950 et 1970. Les plans napoléoniens ont donc été une référence pendant plus d’un siècle.
Dans les Basses-Pyrénées…
--------------------------------
L’élaboration de ces derniers, dans notre département, commença en 1810 et se poursuivit, dans un premier temps, jusqu’en 1818. Après une interruption de 10 ans, sauf pour le canton de Garlin où l’opération se déroula jusqu’en 1825, les travaux reprirent en 1828 pour s’achever en 1846.
Chaque commune fut morcelée en plusieurs sections portant individuellement une lettre alphabétique (A, B, C,…). A l’intérieur de chaque section les parcelles sont numérotées de 1 à n. La vue d’ensemble du territoire communal est appelée tableau d’assemblage (TA).
Les édifices publics (mairie, églises…) sont indiqués par la couleur bleue, les édifices privés (maisons, granges…) le sont en rose.
Au total, ce sont 1762 feuilles de plan pour 159 communes du Pays basque et 2763 feuilles de plan pour 398 communes du Béarn qui furent relevées.
Il convient de noter que les échelles utilisées furent variables, compte tenu des différences de morcellement des communes (1/1000, 1/1250, 1/2500, 1/4000, 1/10000, 1/16000, 1/20000, 1/24000).
Le cadastre napoléonien en ligne :
--------------------------------------
Les plans originaux, aquarellés pour la plupart, sont conservés au Service départemental des Archives. La fréquence de leur consultation en salle de lecture a provoqué des détériorations. C’est pourquoi, dans un souci de préservation des documents, le Conseil général a procédé en 2000 à la numérisation du cadastre.
Le cadastre napoléonien est utilisé par différents chercheurs intéressés, soit par le développement de l’industrie, de l’habitat et des voies de communication, soit par des renseignements plus concrets de limites de propriétés et de chemins de servitude.
Outre sa consultation en salle de lecture sur ordinateur, à partir duquel sont proposées des sorties papier couleur au format A3, le cadastre napoléonien est désormais accessible en ligne.
Tipo: artxibategia
Extracción: guztizkoa
Campo: dokumentazioa
IP.TOP.IKER - Iparraldeko Toponimia ikerketa
Abreviatura: IP.TOP.IKER
Autor: Askoren artean
Título: Iparraldeko Toponimia ikerketa
Nota de trabajo:
Elaborador:
Colección:
Revista:
Editorial:
Lugar:
Fecha: 2005
Referencia:
Notas: Erreferentzietan LLAP ageri denean, "lekuan lekuko arautze proposamena" esan nahi da: aholkulari gisa, nork bere jatorrizko inguru geografikoan, Jean Haritxelharrek, Piarres Xarritonek, Txomin Peillenek, Jean Louis Davantek eta Txarles Videgainek egin zituzten proposamen hauek.
BBAP ageri denean, ordea, hurrengo urratsa izan zen "behin-behineko arautze proposamena" esan nahi da: ikerketaren ondorioz, eta informazio guztia ikusirik, egindako lehenbiziko arautze proposamena izan zen, gero Onomastika batzordeari pasatu zitzaiona (egilea: Beñat Oihartzabal?).
Lan horretan emandako behin-betiko proposamenen kasuan, ordea, jatorrizko datu-basean erregistroak zuen zenbakia (Lekukodea) ematen da erreferentzia gisara, modu honetan, behar balitz, lotura hori berrezarri ahal izan dadin
Tipo: datu baseak
Extracción: guztizkoa
Campo: dokumentazioa
RAY.DTBP - Dictionnaire topographique, Béarn et Pays Basque
Abreviatura: RAY.DTBP
Autor: RAYMOND, Paul
Título: Dictionnaire topographique, Béarn et Pays Basque
Nota de trabajo:
Elaborador:
Colección:
Revista:
Editorial: Imprimerie Impériale
Lugar: Paris
Fecha: 1863
Referencia:
Notas: Tituluaren aldaera: Dictionnaire topographique du Département des Basses-Pyrénées, Paris, 1863.
Ekaina-Amalur, Donibane Lohizune, 1983.
Datuak erauzteko Gallica liburutegi digitalak eskaintzen duen jatorrizko edizioa erabili da
Tipo: bibliografia
Extracción: guztizkoa
Campo: dokumentazioa
ETX.URI - Uri eta toki-izen batzuen euskal-izendegia, orain arte bildutakoen osagarri
Abreviatura: ETX.URI
Autor: ETXAIDE ITHARTE, Jon
Título: Uri eta toki-izen batzuen euskal-izendegia, orain arte bildutakoen osagarri
Nota de trabajo:
Elaborador:
Colección:
Revista: 24
Editorial:
Lugar:
Fecha: 1961
Referencia: 1961, 217-229
Notas: Zenbait informatzailerengandik jasotako datuak ematen ditu Etxaidek artikulu honetan, besteak beste, Lhande, Mirande-Peillen, Irigarai eta abar. Haiek identifikatzeko honako laburdura hauek erabiltzen ditu eta testuinguruan ikus daitezke: E. E.- Esarte-Espartza, Mayatzaldea ostatuko aita-semeak (Espartza Zaraitzu); A. I.- Aingeru Irigarai jaun medikua; M. P.- Mirande-Peillen. Euskaltzale ezagunak; P. L.- Pierre Lhande, Aita jesuita; J. E.- Joanes Etxeberri, Sara'ko jaun medikua; X. I.- Aita Xabier Iratzeder, Beloke'ko beneditanua.
ECO zerbitzuko Patxi Galék egindako migrazioa.
Tipo: artikuluak
Extracción: guztizkoa
Campo: dokumentazioa
DASS.HHIE - Herrien eta herritarren izenak eskuaraz
Abreviatura: DASS.HHIE
Autor: DASSANCE, Louis
Título: Herrien eta herritarren izenak eskuaraz
Nota de trabajo:
Elaborador:
Colección:
Revista:
Editorial: Gure Herria
Lugar: Baiona
Fecha: 1966
Referencia:
Notas:
Tipo: bibliografia
Extracción: guztizkoa
Campo: dokumentazioa
LIZ.LUR - Euskal lurra
Abreviatura: LIZ.LUR
Autor: LIZUNDIA ASKONDO, Jose Luis
Título: Euskal lurra
Nota de trabajo:
Elaborador:
Colección: Lur eta gizon, Euskal Herria
Revista:
Editorial: Arantzazu
Lugar: Oñati
Fecha: 1974
Referencia: 11-63. or.
Notas: ECO zerbitzuko Patxi Galék egindako migrazioa
Tipo: liburu zatiak
Extracción: guztizkoa
Campo: dokumentazioa
TXILL.EHLI - Euskal Herriko leku-izenak
Abreviatura: TXILL.EHLI
Autor: ÁLVAREZ ENPARANTZA, José Luis ("Larresoro", "Txillardegi")
Título: Euskal Herriko leku-izenak
Nota de trabajo:
Elaborador:
Colección: Euskara Batua zertan den
Revista:
Editorial: Jakin Arantzazu
Lugar: Oñati
Fecha: 1974
Referencia: 164-179
Notas: ECO zerbitzuko Patxi Galék egindako datu-bilketa eta migrazioa. Zerrenda alfabetikoa den arren, erreferentzietan orrialde zenbakia eta zutabea (A-B) ematen dira aditzera.
Tipo: liburu zatiak
Extracción: guztizkoa
Campo: dokumentazioa
E.EUS.UD - Udal izendegia
Abreviatura: E.EUS.UD
Autor: Euskaltzaindiko Onomastika Batzordea
Título: Udal izendegia
Nota de trabajo:
Elaborador:
Colección:
Revista: 620
Editorial:
Lugar:
Fecha: 1978
Referencia: XXIII (1978, 1), 317-334
Notas: Erreferentzietan Euskera agerkariko ale zehatzaren erreferentzia eta orrialdea ematen dira.
ECO zerbitzuko Patxi Galék egindako erauzketa eta migrazioa.
Tipo: artikuluak
Extracción: guztizkoa
Campo: arautzea
E.UDAL - Euskal Herriko udalen izendegia
Abreviatura: E.UDAL
Autor: Euskaltzaindiko Onomastika Batzordea
Título: Euskal Herriko udalen izendegia
Nota de trabajo:
Elaborador:
Colección:
Revista:
Editorial: Euskaltzaindia
Lugar: Bilbo
Fecha: 1979
Referencia:
Notas: Erreferentzietan Euskal Herriko udal guztien zerrendari (nahiz barrendegienari) dagokion orrialde zenbakia ematen dugu.
ECO zerbitzuko Patxi Galék egindako erauzketa eta migrazioa.
Tipo: bibliografia
Extracción: guztizkoa
Campo: arautzea
IGNF.25 - Carte topographique
Abreviatura: IGNF.25
Autor: Institut Géographique National
Título: Carte topographique
Nota de trabajo: 1:25000
Elaborador:
Colección:
Revista:
Editorial: Institut Géographique National
Lugar: Paris
Fecha: 1981-1987
Referencia:
Notas: Kuadrikula ofizialaren araberako mapetan errotulaturik ageri diren adierazpide guztiak jaso dira, mapa zehatzaren erreferentzia jasoz. ECO zerbitzuko Patxi Galék eginiko erauzketa.
Tipo: kartografia
Extracción: guztizkoa
Campo: dokumentazioa
ARAUA.108 - Lapurdiko udal izendegia
Abreviatura: ARAUA.108
Autor: Euskaltzaindiko Onomastika Batzordea
Título: Lapurdiko udal izendegia
Nota de trabajo:
Elaborador:
Colección:
Revista: 620
Editorial:
Lugar:
Fecha: 2000
Referencia: XLV (2000, 3), 945-947 (108. araua)
Notas: Bilbon, bigarrenez 2000.eko martxoaren 30ean onartutako zerrenda hau, 108. arauan ere argitaratu zen ondoren. Guk Euskera aldizkaritik jasotako azken erreferentzia ematen dugu eta segituan, parentesi artean, arau zenbakia.
ECO zerbitzuko Patxi Galék egindako erauzketa eta migrazioa. Onomastika Zerbitzuko Mikel Gorrotxategik egindako erauzketa.
Tipo: artikuluak
Extracción: guztizkoa
Campo: arautzea
ARAUZ.108 - Lapurdiko udal izendegia
Abreviatura: ARAUZ.108
Autor: Euskaltzaindiko Onomastika Batzordea
Título: Lapurdiko udal izendegia
Nota de trabajo:
Elaborador:
Colección:
Revista: 620
Editorial:
Lugar:
Fecha: 2000
Referencia: XLV (2000, 1), 267-271 (108. araua)
Notas: Bilbon, 2000.eko otsailaren 21ean onartutako zerrenda hau, 108. arauan ere argitaratu zen ondoren. Guk Euskera aldizkaritik jasotako erreferentzia ematen dugu eta segituan, parentesi artean, arau zenbakia.
ECO zerbitzuko Patxi Galék egindako erauzketa eta migrazioa. Onomastika Zerbitzuko Mikel Gorrotxategik egokitutako datuak.
Tipo: artikuluak
Extracción: guztizkoa
Campo: arautzea
IGNF.TDAT - Toponimia datutegia
Abreviatura: IGNF.TDAT
Autor: Institut Géographique National
Título: Toponimia datutegia
Nota de trabajo:
Elaborador:
Colección:
Revista:
Editorial: Institut Géographique National
Lugar: Paris
Fecha: 2005
Referencia:
Notas: Institut Géographique National delakoak emandako datutegia. Erreferentzia legez, kartografia ofizialaren orrialde-zenbakia ematen da
Tipo: kartografia
Extracción: guztizkoa
Campo: dokumentazioa
MOR.NLPBG - Noms de lieux du Pays Basque et de Gascogne
Abreviatura: MOR.NLPBG
Autor: MORVAN, Michel
Título: Noms de lieux du Pays Basque et de Gascogne
Nota de trabajo:
Elaborador:
Colección:
Revista:
Editorial: Bonneton
Lugar: Paris
Fecha: 2004
Referencia:
Notas:
Tipo: bibliografia
Extracción: guztizkoa
Campo: hizkuntza azterketa
ORP.NTB - Nouvelle toponymie basque, Noms des pays, vallées, communes et hameaux historiques de Labourd, Basse-Navarre et Soule
Abreviatura: ORP.NTB
Autor: ORPUSTAN, Jean-Baptiste
Título: Nouvelle toponymie basque, Noms des pays, vallées, communes et hameaux historiques de Labourd, Basse-Navarre et Soule
Nota de trabajo: Edition entièrement revue et corrigée
Elaborador:
Colección:
Revista:
Editorial: Edizio digitala (www.tipirena.net)
Lugar: Ortzaize
Fecha: 2010
Referencia:
Notas: Topnymie basque (Centre d'Études Linguistiques et littéraires basques, Presses universitaires de Bordeaux, Bordele, 1990) izeneko lanaren edizio errebisatua eta zuzendua
Tipo: bibliografia
Extracción: guztizkoa
Campo: dokumentazioa
INSEE.64.17 - Recensement de la population. Populations légales en vigueur à compter du 1er janvier 2017. Arrondissements - cantons - communes. 64 PYRENEES ATLANTIQUES
Abreviatura: INSEE.64.17
Autor: ZZ. AA.
Título: Recensement de la population. Populations légales en vigueur à compter du 1er janvier 2017. Arrondissements - cantons - communes. 64 PYRENEES ATLANTIQUES
Nota de trabajo:
Elaborador:
Colección:
Revista:
Editorial: Institut national de la statistique et des études économiques
Lugar: Paris
Fecha: 2017
Referencia:
Notas:
Tipo: bibliografia
Extracción: guztizkoa
Campo: ofizialtzea
Aviso legal
El presente corpus onomástico toma en consideración contenidos de obras de terceros, atendiendo a su prestigio y competencia en la materia. A dicho efecto Euskaltzaindia ha solicitado los correspondientes permisos y licencias, por lo que se han obtenido los derechos de propiedad intelectual necesarios, salvo error u omisión. En el caso de que observe la existencia de algún contenido que entendiera puede infringir derechos de terceros le rogamos lo ponga inmediatamente en conocimiento de Euskaltzaindia a través de la siguiente dirección de correo electrónico (info@euskaltzaindia.eus) al objeto de poder adoptar inmediatamente las medidas oportunas.