(...)
299. paragrafoa.- Hernando, Herrando n. pr.: Ernandosoro, Hernandorena, Hernandotegui; Errandonea. El dim. Cherran (Cherran de Gamboa fue muerto en una pelea de banderizos cerca de Bilbao en 1440), sirve hoy para designar al «diablo» en una zona del dialecto vizcaíno y en guip. de Iciar: txarran, txarren. Hay otras denominaciones del diablo humorísticas, al menos en su origen, como Matxin, Patxi, etc.
(...)
(...)
asimilación vocálica. con vizc. txarran 'nombre propio del diablo' < Cherran Fernandito, del que se conoce además otro variante txerren en guip. de Iciar y vizc.
(...)
(...)
Hay, sin embargo, pruebas claras de que tx (...) es el resultado de la palatalización expresiva de varias consonantes, sobre todo en posición inicial (...) En nombres de persona, como mostró F. del Valle Lersundi (22), tx podía sustituir en Guipúzcoa y Vizcaya a una consonante cualquiera o prefijarse a una inicial vocálica. Atestiguados desde el siglo XV por lo menos (Cherran de Gamboa, es decir, Herrán, muere en 1440 ...)
(...)
(...)
TXERRAN (Errando/Ernando/Fernando): amultsuki, adiskideki edo diminutibo bezala erabilia. Mitxelenak, Apellidos Vascos-en (99 p.) honela dio: "El dim. Cherran (Cherran de Gamboa fue muerto en una pelea de banderizos cerca de Bilbao, en 1440), sirve hoy para designar al "diablo" en una zona del dialecto vizcaino y en guip. de Iciar: txarran, txarren. Hay otras denominaciones del diablo humoristicas, al menos en su origen, como Matxin, Patxi, etc.". Gogora dezagun Apaolatzaren "Patxiko Txerren", Truebaren "El Judas de la Casa" itzultzeko.
(...)
(...)
Fernando, Ferrando, Ferrandiko, Ferrandilco, Ferranko, Ferrantx, Ferrantxo, Herrando, Errando, Txerran: dokumentazioan pertsona-izentzat Femando eta Ferrando ezagunez beste, Femandiko, Ferrandiko, Ferranko, Ferrantxo eta Txerran ere agertzen dira. Oikonimian, gainera, Ferrantx hipokoristikoa dokumentatzen da.
(...)
txerran (giz. hip.) -
(2001)
GOR.SAL.EIZ, 117 [s. v. Ferran]
(...)
Honen Txerran hipokoristikotik atera bide den Txerren deabrua adierazteko erabiltzen zen euskaraz.
La forma Txerren, procedente al parecer de Txerran, hipocorístico de Ferrando, se usó en euskera para designar al diablo.
(...)
(...)
Onomastika batzordeak Agurainen izandako bileran onartutako pertsona-izenen zerrenda: azken urteetan onartutako izen berrien emendakina (...) Txerran (gizonezkoa, hipokoristikoa)
(...)
Notas: Minotauro, Madril, 1964.
Txertoaren lehen edizioa, Donostia, 1971.
ECO zerbitzurako Helena Pérez-ek egindako eskaneatzearen bidez lortu, egituratu eta migraturiko datutegia.
Erreferentzietan liburuko aurkibidean ematen diren paragrafo zenbakiak adierazten dira eta Testuinguruan, paragrafo hauen testu osoa ematen da.
Tipo: bibliografia
Extracción: guztizkoa
Campo: hizkuntza azterketa
M.FHV - Fonética histórica vasca
Abreviatura: M.FHV
Autor: MITXELENA ELIZALT, Koldo
Título: Fonética histórica vasca
Nota de trabajo:
Elaborador:
Colección:
Revista:
Editorial: Julio Urquijo mintegia, Gipuzkoako Foru Aldundia
Lugar: Donostia
Fecha: 1985 [1961]
Referencia:
Notas: Tesia 1959ko urtarrilaren 26an irakurri zen Unibertsitate Zentraleko Filosofia eta Letretako fakultatean. 1985eko edizioa erabili dugu eta data hori jartzen diegu "Adiciones y correcciones" eranskinetik ateratako era dokumentalei. Gainerakoek 1959 data daramate. Erreferentzietan paragrafoa eta orrialdea ematen dira aditzera
Tipo: bibliografia
Extracción: guztizkoa
Campo: hizkuntza azterketa
SATR.EI.72 - Euskal izendegia
Abreviatura: SATR.EI.72
Autor: SATRUSTEGI ZUBELDIA, Jose Maria
Título: Euskal izendegia
Nota de trabajo: Nomenclátor onomástico vasco
Elaborador:
Colección:
Revista:
Editorial: Euskaltzaindia
Lugar: Iruñea
Fecha: 1972
Referencia:
Notas: Euskaltzaindiaren izendegiaren lehen edizioa izan zen
Tipo: bibliografia
Extracción: guztizkoa
Campo: arautzea
TXILL.EI - Euskal izendegia (1972)
Abreviatura: TXILL.EI
Autor: ÁLVAREZ ENPARANTZA, José Luis ("Larresoro", "Txillardegi")
Título: Euskal izendegia (1972)
Nota de trabajo: Pertsona izenak
Elaborador:
Colección: Euskara Batua zertan den
Revista:
Editorial: Jakin Arantzazu
Lugar: Oñati
Fecha: 1974
Referencia: 164-179
Notas: ECO zerbitzuko Patxi Galék egindako datu-bilketa eta migrazioa.
Tipo: liburu zatiak
Extracción: guztizkoa
Campo: arautzea
SATR.EI.77 - Euskal izendegia
Abreviatura: SATR.EI.77
Autor: SATRUSTEGI ZUBELDIA, Jose Maria
Título: Euskal izendegia
Nota de trabajo: Nomenclátor onomástico vasco / Nomenclateur de prénoms basques
Elaborador:
Colección:
Revista:
Editorial: Euskaltzaindia
Lugar: Iruñea
Fecha: 1977
Referencia:
Notas: Euskaltzaindiaren izendegiaren bigarren edizioa izan zen
Tipo: bibliografia
Extracción: guztizkoa
Campo: arautzea
SATR.EI.83 - Euskal izendegia
Abreviatura: SATR.EI.83
Autor: SATRUSTEGI ZUBELDIA, Jose Maria
Título: Euskal izendegia
Nota de trabajo: Nomenclátor onomástico vasco / Liste des prénoms basques
Elaborador:
Colección:
Revista:
Editorial: Euskaltzaindia
Lugar: Bilbo
Fecha: 1983
Referencia:
Notas: Euskaltzaindiaren izendegiaren hirugarren edizioa zen
Tipo: bibliografia
Extracción: guztizkoa
Campo: arautzea
ETXDE.EPIZ - Euskal pontizen zahar batzuk aztarrikatuz
Abreviatura: ETXDE.EPIZ
Autor: ETXAIDE ITHARTE, Jon
Título: Euskal pontizen zahar batzuk aztarrikatuz
Nota de trabajo:
Elaborador:
Colección:
Revista: 620
Editorial:
Lugar:
Fecha: 1985
Referencia: XXX (1985, 2), 513-525
Notas:
Tipo: artikuluak
Extracción: aztergai
Campo: dokumentazioa
IÑ.SAL.NANTR - Nafarroako antroponimiaz XVI. eta XVII. mendeetan
Abreviatura: IÑ.SAL.NANTR
Autor: IÑIGO ARIZTEGI, Andres & SALABERRI ZARATIEGI, Patxi
Título: Nafarroako antroponimiaz XVI. eta XVII. mendeetan
Nota de trabajo:
Elaborador:
Colección:
Revista: 620
Editorial:
Lugar:
Fecha: 1994
Referencia: XXXIX (1994, 3), 1415-1422
Notas:
Tipo: artikuluak
Extracción: aztergai
Campo: dokumentazioa
GOR.SAL.EIZ - Euskal izendegia. Ponte izendegia
Abreviatura: GOR.SAL.EIZ
Autor: GORROTXATEGI NIETO, Mikel & SALABERRI ZARATIEGI, Patxi
Título: Euskal izendegia. Ponte izendegia
Nota de trabajo: Pertsona izenak
Elaborador:
Colección:
Revista:
Editorial: Euskaltzaindia & Justizia, Lan eta Gizarte gaietako Saila, Eusko Jaurlaritza
Lugar: Gasteiz
Fecha: 2001
Referencia:
Notas: Euskaltzaindiko Onomastika Batzordearen zuzendaritzapean eginiko izen zerrenda da, helburu arauemalea duena. Testua Bilbon, Euskaltzaindiaren egoitzan, 2001eko irailaren 14an eta Iruñean, 2001eko urriaren 5ean onartua izan zen eta Euskera agerkarian ere izan zen argitaratua (XLVI (2001-2), 113-1137). Erreferentzietan aipaturiko era bakoitza ageri den liburuko orrialdea ematen da, hala azalpena daramaten izenen zerrenda nagusiari dagozkionak, nola Euskara-erdara hurrenkerako amaierako aurkibideetakoak.
Zerrenda hau EODA zerbitzutik jaso eta ECO egitasmoko Patxi Galék egin zuen migrazioa.
Tipo: bibliografia
Extracción: guztizkoa
Campo: arautzea
OB.AG - Batzar agiriak
Abreviatura: OB.AG
Autor: Euskaltzaindiko Onomastika Batzordea
Título: Batzar agiriak
Nota de trabajo:
Elaborador:
Colección:
Revista:
Editorial: Onomastika batzordeko agiritegia
Lugar: Bilbo
Fecha:
Referencia:
Notas:
Tipo: artxibategia
Extracción: partziala
Campo: arautzea
Aviso legal
El presente corpus onomástico toma en consideración contenidos de obras de terceros, atendiendo a su prestigio y competencia en la materia. A dicho efecto Euskaltzaindia ha solicitado los correspondientes permisos y licencias, por lo que se han obtenido los derechos de propiedad intelectual necesarios, salvo error u omisión. En el caso de que observe la existencia de algún contenido que entendiera puede infringir derechos de terceros le rogamos lo ponga inmediatamente en conocimiento de Euskaltzaindia a través de la siguiente dirección de correo electrónico (info@euskaltzaindia.eus) al objeto de poder adoptar inmediatamente las medidas oportunas.