(...)
Et dominante me Dei gratia in Barchinona et in provincia in Aragone et in Superarbe atque Ripacurtia
(...)

(...)
el infante don Phelipe, sennor de Cabrera y de Ribagorza
(...)

(...)
Testes sunt infans Petrus, Ripacurtie et Impurianum comes, reverendus archiepiscopus Toletanus dicti domini regis frater, reverendus archiepiscopus Cesaraugustanus, Jacobus dominus de Exerva, Eximinus Cornelii
(...)

(...)
Don Alfonso hijo del Ynfante Don Pedro de Aragón, conde de Riva, vasallo del rey
(...)

(...)
Don Alfonso fijo del Infante Don Pedro de Aragón, marqués de Villena, conde de Ribagorça e de Denia, vasallo del rey, cf.
(...)

(...)
Don Alffonso, fijo del infante don Pedro de Aragon, marques de Villena, conde de Ribacorça e de Denia, vassallo del rey, confirma
(...)

(...)
don Alonso, fijo del infante don Pedro de Aragon, marques de Bilena, conde de Ribagorça e de Tobia, vasallo del rey, confirma
(...)

(...)
Don Alfonso, fijo del infante don Pedro de Aragon, marques de Villena, conde de Ribagorça e de Denia, vasallo del rey, confirma
(...)

(...)
Dona Cathelina, infanta e lugartenient general en aqueste regno de Navarra, por los muy excelentes principes don Joan e dona Cathelina, por la gracia de Dios rey y reyna de Navarra, duques de Nemoux, de Gandia, de Montblanch, de Peynafiel, condes de Fox, sennyores de Bearn, condes de Bigorra, de Ribagorça, sennores de la ciudat de Balaguer, a los alcaldes, jurados e concejos vezinos de los lugares de Melida y Santacara, y a cada uno de vos segunt vos toqua
(...)

(...)
Dona Cathelina, infanta e lugartenient general en aqueste regno de Navarra, por los muy excelentes principes don Joan por la gracia de Dios rey de Navarra, duque de Nemoux, de Gandia, de Monblanc, de Pennafiel, conde de Fox, sennor de Bearne, conde de Bigorra, de Ribagorca, sennor de la cibdat de Balaguer, e don Kathelina por la mesma gracia reyna propietaria del dicho regno, duquesa de los dichos duquados, condessa e sennora de los dichos condados e sennorios
(...)

(...)
ripacortiâ (II, II. kap., 081. orr. [0598. orr.]) Joan Briz Martínezen latinezko aipu batean // rippagurcia (II, II. kap., 086. orr. [0603. orr.]) Zangoza berriaren fundazio gutunaren latinezko aipua. Ribagorça // ribagorça (II, X. kap., 204. orr. [0721. orr.]) Erronkariarren pribilegioen gaztelaniazko aipuan. // ripacurcia, ripacurciae (II, X. kap., 207. orr. [0724. orr.]) Besteak beste, Antso Handiaren formularen latinezko aipuan // ripacurciâ (II, X. kap., 211. orr. [0728. orr.]) // ripacurciae (II, X. kap., 214. orr. [0731. orr.]) // ripacurciae (II, X. kap., 217. orr. [0734. orr.]) // ripacurciensi, ripacurcia (II, X. kap., 218. orr. [0735. orr.]) Besteak beste, Blancas-en latinezko aipuan // ripacurciensis (II, X. kap., 219. orr. [0736. orr.]) // riparcurcie, ripacurciae, ripacurciensem (II, X. kap., 221. orr. [0738. orr.]) Besteak beste, Zuritaren, Gauberto Fabricioren eta Pedro Beutherren latinezko aipuetan // ripacurciensis (II, X. kap., 222. orr. [0739. orr.]) Gauberto Fabricio eta Pedro Beutherren latinezko aipuan // ripacurciae (II, XIII. kap., 267. orr. [0784. orr.]) // ripacurciensis (II, XIII. kap., 284. orr. [0801. orr.]) // ripacurcia (II, XIII. kap., 302. orr. [0819. orr.]) Iruñeko artxibategiko latinezko aipuan // ripacurciae (II, XIV. kap., 303. orr. [0820. orr.]) // ripacurciensis (II, XVII. kap., 366. orr. [0883. orr.]) // ripacurciensi (II, XVII. kap., 370. orr. [0887. orr.]) // ripacurciae (index, s.v. bernardus dux [1081. orr.]) // ripacurciensis (index, s.v. isarnus [1086. orr.])
(...)

(...)
DISTRICTU DE RIBAGORZA [...] RESUMEN GENERAL DE LA POBLACION DEL REINO DE ARAGON // Distrito de Ribagorza / 2294
(...)

(...)
Hontaz gainera, Sobrarbe eta Ribagortza konterrietan eta baita Pallarskoan ere, euskal toponimia agertzen zaigu; beraz, euskal aztarrenak Leridako probintziaren lparralderaino aurki daitezke [...] Aragoa, Sobrarbe eta Ribagortza // Jaka inguruan konterri bat sortu zen Iruineko erreinuaren barrutian. Izentzat Aragoa hartu zuen, bertako hibaiarenetik. Gero mendeetan zehar, erreinu bihurtu ondoren, hibaiarekin zer ikusirik ez zuten lurraldeetara zabaldu zen izen honen eremua: Turia garairarte. // Aitzinateko jaketano herriaren bizilekua zen, beraz, Aragoa. Hasieran Iruineko erregeren menpeko konterri izana, Santxo III.aren *hilburuko zorigaiztoko bategatik erreinu bihurtu zen. Aragoarekin batera beste bi konterri ere nafar barrutian zeuden: Sobrarbe eta Ribagortza; beraz Kataluinararte. Hauek ere Aragoarekin jarraitu zuten, honen erreinutzari ha siera handiagoa emanaz. // Gaur egun Jakara joaten bazarete, ikusiko duzue honen hauzitegi alderdiaren sarreran kartel handi bat, Jaketaniara ongietorri eginaz. // Solas tiki bat merezi du Jakako diozesiaren eliz-barrutiak: hain zuzen orain arte aipatu dugun lurraldea hartzen bazuen ere, gero Iruineko apezpikutegiko Valdonsellako artziprestazgo nagusia bereganatu zuelako. Valdonsella (izena Onsella hibaiaren haranetik, Sangotzan Aragoarekin bat egiten duenarenetik, alegia, datorkionaren) gaur Zaragozako probintziak ifarraldean egiten duen sarrera mehea da, nahiz eta artziprestazgo horrek eremu zabalagoa hartu. Eskualde zabal honek mendetan jarraitu zuen, elizaz, Iruineren menpe, erresumaz aldendu bazen ere: lruineren beste artziprestazgo nagusiaren -hots, Gipuzkoakoaren- antzera. Badu bere garrantzia xehetasun honek. // Pirineoen ifarraldean, Aran eskualderarte heltzen bazen Gaskuña (eta, beraz, nolabaiteko euskal- akitanotasuna), gauza bera esan daiteke, hegoaldeari buruz. Hemen bagenituen Sobrarbe eta Ribagortza, Sarrallh de Ihartza-k eta beste batzuek euskal herrialde bezala jotzen dituztenak. Ribagortza da gaur ere hizkuntza bi mugatzen dituen lurraldea; katalana Ekialdean, eta aragoar dialektuak bestean. Hizkuntzalari batzuen iritziz, Aragoa Garaia, Sobrarbe eta Ribagortzako dialektuek zer ikusi gehiago omen dute gaskoin hizketekin, gaztelaniarekin baino, nafar-aragoar erromantzeetan sartzen direlarik. Geroago gailendu zen gaztelania literarioa Aragoako lurretan. Historia beste era batera jazo balitz, Erdi Haroko momentu batez, euskal eta katalan herriak elkar topo egiten ikusiko genituen, legezko izango zen bezala, Zinka hibaiaren inguruan, gaztelaniatasuna sartu gabe. Etnologoek eta hizkuntzalariek badute esatekorik hemen, nahiz eta Historiak bideak beste norabaitera eraman. Gaur amets gehiegi dago Pirineoko behinolako hiru iruinar konterri horiek Mendebalaldera begira jartzeaz
(...)