(...)
Dorrondiaga, gure irudiz, dorre, handi, eta -aga-z osatua dago. Izan ere, leku-izen hau azaltzen den lehen aldian (1593an) Dorrondiaga dugu, baina 1594ean Dorandiaga (hots, Dorrandiaga) ageri da, eta 1701ean Doraondiaga. Izenaren bilakaera hau izan zitekeen. Dorreandiaga > Dorrandiaga (cf. Etxeandieta > Etxandieta Uxuen bertan) > Dorrondiaga (bokal asimilazioz). Bukaeran -eaga duten aldakiak (1604eko Dorrondeaga edo 1819ko Derrondeaga, adibidez) ultrazuzenketaren fruitu dira (cf. Aliaga / Aleaga; Urteaga / Urtiaga [Kasu honetan, hala ere, -eaga-dun aldakia da zaharrena, itxuraz.], eta Galipentzu eta beste herri batzuetako Leazeta < Liatzeta). Izan ere, Dorrondiaga da dokumentazioan usuenik edireten dugun aldakia. Gaur ibiltzen den Redondiaga [rèdondjága] metatesia jasandako aldaera 1808an aurkitzen dugu aurren aldiz (cf. Zareko Dorrondeta > Redondeta), eta *Derrondiaga-ren antzeko batean oinarritu behar dela dirudi (cf.1604eko Derrondiaaga eta 1819ko Derrondeaga). Dorrondiaga, esan bezala (ikus Camino del Monte sarrera), El Monte deitu auzo-mendiaren ospela da, eta beraz ez da harritzeko 1700eko Monte de Dorrondiaga (ikus Zapaiz sarrera) eta 1820ko Monte demarcado de Redondiaga-ren modukoak aurkitzea. Barranco de Dorrondiaga Aliaga eta Ollatu-tik datorren erreka da (= Barranco del Monte). Gaurregungo Carasolbajo *Carasol de Dorrondiaga izan zitekeen, oraingo izena oso berria baita (belarren zatiketaren ondorea itxuren arabera), eta eremu hori adierazteko beste izenik azaltzen ez baita. Paso de Dorrondiaga errekan dago, "Corral de Berrade" eta Fuente de Berrade-tik hurbil; Sarria de Dorrondiaga alderdiko oihezkiko oihana izan zitekeen (cf. Monte de Dorrondiaga). 1769ko olibadiak erreka aldean egon zitezkeen. 1756an agertzen den Dorrondia -aga-rik gabeko Dorrondiaga-ren aldakia izan daiteke (cf. Larziaga / Larzia Uxuen, Arriurdinaga / Arriurdina Lergan...), baina oker hutsa ere bai. Dorrondiaga-k Ollatu, Carasolbajo, Zapaiz, eta El Vedado-rekin mugatzen du.
(...)