hegaz
(V-arr-ger, AN),
egaiz
Ref.:
A;
Gte Erd 129
.
Volando.
v. hegan, hegaldaka.
Tr. Atestiguado ya desde Refranes y Sentencias en autores vizcaínos (además del alavés Gamiz); desde aprox. 1920 tbn. se encuentra en algunos guipuzcoanos. La forma egaiz sólo la emplean escritores vizcaínos de la primera mitad del s. XX. En DFrec hay 12 ejs., 9 de ellos dialectales vizcaínos.
Egaz maneki ora nekikeo txoriari.
"Si volar supiese"
.
RS
230.
Iges doaz gure egunak: ez, egaz doaz.
Añ
LoraS
193s.
Zerutik yatzirik egaz.
Zav Fab,
RIEV 1907, 94.
Gaztelar txoriak egaz.
AB AmaE 147.
Egaz asi zirean.
Azc PB 49.
Joan zan egaz.
Echta Jos 111.
Egaiz dabillan saia.
Kk Ab I 16.
Egun guztijan egaiz ta egaiz.
Altuna 12.
Egaz bidaltzeko.
Enb 192 (61 egaiz).
Bizkor eta ondo usuak egaz.
EZBB I 73.
Txoritxubak iges egin dautso egaz.
Otx 51.
Otoitz-mendira laister / egaz alda nadi.
Or BM 44.
Egaz dabil arranua.
Laux AB 78.
Ingumak ganean, / egaz, balan-balan.
Gand Elorri 83.
Aljer-eraño 1350 kilometro egaz.
Anab Aprika 100.
Beste aingeru bat ikusi neban zeru-erdian egaz.
Ker Apoc 14, 6 (Lç hegaldatzen, Ur egan, Echn, Ol, IBk e IBe (h)egaka).
Egaz zabizen txoriok.
Ker Ps 148, 10.
Idazten ez dena, dakigunez, maizegi doa hegaz.
MEIG IV 117.
v. tbn. Gamiz 204. GMant Goi 89. ArgiDL 163. BEnb NereA 258. Osk Kurl 76. Onaind in Gazt MusIx 209.
HEGAZ EGIN
(V-arr ap. Gte Erd 129; Lcc, Mic 5v, Añ; egaaz e. V-gip ap. Iz ArOñ). Volar.
Txoritxoak bere ezin egaz egin dabe jaioparriak dirianian.
Añ
LoraS
89.
Aeroplanuen daruenak eztau egaiz-eiten.
Kk Ab II 67.
Lokatz artian egaz dagit azkar.
Laux BBa 46.
Egaz egin gurarik.
Otx 158.
Gure gizon ôk otoitzarekin / egaz ein dute zerura.
Or Eus 424.
Hegaz eginik.
Arti MaldanB 216.
v. tbn.
ArgiDL 163. Altuna 33. Enb 202. Eguzk GizAuz 107. Zait Sof 164. BEnb NereA 66. Osk Kurl 204.
(En oraciones negativas).
Txoriak ezpadabe / egazik egiten.
Azc PB 48.
Eztautsat [...] esku-artetik egazik egiten lagako.
Erkiag Arran 91.
HEGAZ ERAGIN.
"Egas eragin, faire envoler" Dv s.v. ego.
HEGAZKO.
a)
Volátil; aéreo. "Egáaskuak dia, son volátiles" Iz ArOñ.
Legorreko, Itxasozko eta Egazko Gudarostetako Burutzak.
EAEg 13-3-1937, 1267.
Lurrera bota naian / egazko piztiyak.
Auspoa 59, 125.
b)
(Sust.).
Ave.
Atzera utziko luke / orrek egazkua, / arnasaz preskua, / lasaya aspua, / mutil tajuzkua / eta buruzkua.
Auspoa 39, 72.