gogatu
gogatu.
1.
(BNc, Sc, R-uzt ap. A; VocBN , Gèze, Dv (BN, S), H).
Atraer, convencer. "Amener à soi par des caresses insidieuses" VocBN . "Gagner, s'emparer de l'esprit ou de l'affection" Gèze (Azkue, que lo toma de éste, traduce incorrectamente "simpatizar"). "Gagner l'esprit de quelqu'un" Dv. "1.º atraerse por halago el ánimo a alguien. [...] Gogatu dit hori Santa Grazirat joaiteko (Sc), le he decidido para que vaya [...]" A. v. gogarazi, gogoatu(2).
Tr. Documentado en autores septentrionales, sobre todo suletinos.
Gure merituz ezin goga dezakegula Iainkoa guri ungi egitera. Lç Ins D, 1r. Onhezten badüzie [Katexima labür hau] agian horrek gogatüren gütü emaitera herri honi zonbait beste lan. Bp I 21. Geroztik nindiagozün trixterik, gogua / beldürrez etzintzadan zü goga, gaxua. Etch 686. Zer nahi kostarik / behar dinat hura gogatü, / bai etare gero / harekilla ezkuntü. Mustafa 61. (ap. DRA) Orai dizüt orai ikhusten etzitzakedala goga. ChantP 78.
Atraer, convencer. "Amener à soi par des caresses insidieuses" VocBN . "Gagner, s'emparer de l'esprit ou de l'affection" Gèze (Azkue, que lo toma de éste, traduce incorrectamente "simpatizar"). "Gagner l'esprit de quelqu'un" Dv. "1.º atraerse por halago el ánimo a alguien. [...] Gogatu dit hori Santa Grazirat joaiteko (Sc), le he decidido para que vaya [...]" A. v. gogarazi, gogoatu
Gure merituz ezin goga dezakegula Iainkoa guri ungi egitera. Lç Ins D, 1r. Onhezten badüzie [Katexima labür hau] agian horrek gogatüren gütü emaitera herri honi zonbait beste lan. Bp I 21. Geroztik nindiagozün trixterik, gogua / beldürrez etzintzadan zü goga, gaxua. Etch 686. Zer nahi kostarik / behar dinat hura gogatü, / bai etare gero / harekilla ezkuntü. Mustafa 61. (ap. DRA) Orai dizüt orai ikhusten etzitzakedala goga. ChantP 78.
(BN, S ap. A
; Dv, Foix).
(Aux. intrans.).Decidirse; avenirse a, consentir en. "Se déterminer" Dv. "Determinarse" A. "Décider, deliberatzia, erabakitzia, gogatzia " Foix (Lhande transcribe erróneamente gogazi).
Zeren nol'ene maite / ukeiteak iraite / baitu, hur'ere agian, / luzean goga daite. O Po 39s. Zerik gogatu izan baita / zeruko aita / gure berherostera. Ib. 54. Horrenbat gogor izatera / Zerk zaramatza gogatu? Ib. 42s (no es seguro que gogatu no tenga aquí un valor trans.; cf. Lafon Syst II 148ss). Hartara gogatü zen Birjina Saintari. Bp I 132. Beraz Jinkoak nahi zian hura goga ladin gure salbazaliaren gizonziari. "Qu'elle consentît" . Bp II 97. Neskatilak beitira ordian handius, / Bena gogatzen dira lüzin inganioz. Etch 684.
(Aux. intrans.).Decidirse; avenirse a, consentir en. "Se déterminer" Dv. "Determinarse" A. "Décider, deliberatzia, erabakitzia, gogatzia " Foix (Lhande transcribe erróneamente gogazi).
Zeren nol'ene maite / ukeiteak iraite / baitu, hur'ere agian, / luzean goga daite. O Po 39s. Zerik gogatu izan baita / zeruko aita / gure berherostera. Ib. 54. Horrenbat gogor izatera / Zerk zaramatza gogatu? Ib. 42s (no es seguro que gogatu no tenga aquí un valor trans.; cf. Lafon Syst II 148ss). Hartara gogatü zen Birjina Saintari. Bp I 132. Beraz Jinkoak nahi zian hura goga ladin gure salbazaliaren gizonziari. "Qu'elle consentît" . Bp II 97. Neskatilak beitira ordian handius, / Bena gogatzen dira lüzin inganioz. Etch 684.
2.
Resignarse, desistir, desesperarse.
v. 1 etsi.
Gogatuen esparantza. EZ Man II 197 (v. tbn. I 28). Eztuela oraiño Iainkoak hartzaz etsitu, eztuela gogatu, eta ez esperantza galdu. Ax 307 (V 204; v. tbn. 386 (V 253) junto a etsitu).
Gogatuen esparantza. EZ Man II 197 (v. tbn. I 28). Eztuela oraiño Iainkoak hartzaz etsitu, eztuela gogatu, eta ez esperantza galdu. Ax 307 (V 204; v. tbn. 386 (V 253) junto a etsitu).
3.
(SP→Dv, Lar).
Pensar, meditar. "(Es menester) pensarlo despacio, astiro gogatu, pensatu bear da " Lar.
Astiro gogatu irakurten dozuzan berba guztiak. Añ EL1 15. Oroipenara gauz onen bat ekarriz, aren gañean adimentuarekin gogatuz. Legaz 19.
Pensar, meditar. "(Es menester) pensarlo despacio, astiro gogatu, pensatu bear da " Lar.
Astiro gogatu irakurten dozuzan berba guztiak. Añ EL1 15. Oroipenara gauz onen bat ekarriz, aren gañean adimentuarekin gogatuz. Legaz 19.
Zenbait begi gaixtok ikusi balu Iakob Errakeli ur putzuaren aldean musu eman zioenean, [...] duda gabe gaizki gogatuko zen bi mirail kastitatezko hetaz.SP Phil 349 (He 352 gaiski yuiatuko bide zuen).
4.
"Rêver"
SP
(→)
Dv.
5.
"(S), acordarse"
A s.v.
goga.
Ezkiniro, arren, goga zonbat giradian eskele. Egiat 207. Jesusengana beti gogatu, / gorrotatu pekatuak. PE 30. Ura ikustiarekin bat gogatu zan errege guzien erregiaren pobretasunaz. Bv AsL 31.
Ezkiniro, arren, goga zonbat giradian eskele. Egiat 207. Jesusengana beti gogatu, / gorrotatu pekatuak. PE 30. Ura ikustiarekin bat gogatu zan errege guzien erregiaren pobretasunaz. Bv AsL 31.
Sede principal
- B
- BIZKAIA
- Plaza Barria, 15.
48005 BILBO - +34 944 15 81 55
- info@euskaltzaindia.eus
Centro de Investigación
- V
- LUIS VILLASANTE
- Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
20018 DONOSTIA - +34 943 42 80 50
- donostiaordez@euskaltzaindia.eus
Sedes
- A
- ARABA
- Gaztelako atea, 54
01007 GASTEIZ - +34 945 23 36 48
- gasteizordez@euskaltzaindia.eus
- G
- GIPUZKOA
- Tolare baserria. Almortza bidea, 6
20018 DONOSTIA - +34 943 42 80 50
- donostiaordez@euskaltzaindia.eus
- N
- NAFARROA
- Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
31002 IRUÑEA - +34 948 22 34 71
- nafarroaordez@euskaltzaindia.eus
Asociación
- I
- IPAR EUSKAL HERRIA
- Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
64100 BAIONA - +33 (0)559 25 64 26
- +33 (0)559 59 45 59
- baionaordez@euskaltzaindia.eus
