1.
(S ap. Lrq
; SP, LarSup, Añ, Gèze, msLond ap. A., Dv, H),
skolatu. Educar, instruir; adiestrar."Disciplinar [= 'educar, instruir']", "enseñar" Lar Sup y Añ. Tr. Documentado al Norte desde principios del s. XVII; al Sur encontramos algunos ejs. --guipuzcoanos en su mayoría-- desde mediados del s. XIX (cf. con el significado de 'educado' ya desde Moguel). En DFrec hay 29 ejs.
Zuk halaber eskolatzen / duzu gure mihia, / errege eta prinzei / nola ihardats egia. EZNoel 143.
Eskola itzatzu inorantak. Harb 387.
Aita-amek, predikariek, nabusiek, eta bertzeren eskolatzeko eta gobernatzeko kargu dutenek. Ax 277 (V 186).
Gure eskolatzekoa / duzu bizi guzia. ArgDevB 55.
Bere Esposaren edertzera eta bere exenplu onez eta prediku sainduez eskolatzera. TtOnsa 57.
Burasoek obligaziño dute haurren ungi eskolatzeko. Gç 215.
Gure bizitze perestiaren ürrin honez algar eskolatü behar dügüla. Bp I 65.
Barbaro Salbaiaren semea Grekoez edo Latintarrez irakhatsia eta eskolatua izan den ondoan. ES 385.
Seguratua naiz zuetaz, ene anaiak, betheak zaretela karitatez eta bai jakintasun guziez, eta hala eskola ahal dezakezuela elkhar batzuk bertzeak. HeRom 15, 14.
Zük zihaurk [...] eskolatzen eta begiratzen ezpagütüzü. Mst III 59, 3 (SP gidatzen).
Eragin behar izan zituen elizak populuen eskolatzeko. Lg II 87.
Franziako erregek hau eskolatuko, / eskola saria duk ongi pagatuko. Lg(
inBertsZB 147
).
Ama sainduaren lezionen bidez ene eskuak eskolatzen ditu guduko. Mih 103.
Ezta haur onsa eskolatürik batere, egin bide horri [...] mankatü nahi lükianik. Mercy 28.
Salbazaliak lurren gañan ereman dien bizitzia nola bizi behar gindien eskolatzeko dela. AR 256.
[Aristokratak] eskolaturen tugu ederki. Iraultza 108.
Gazte odol oneko au kristautzarako bidean eskolatzeko. IztC 210.
Eskolatzen baitzuen erregina bera. HbEsk 112.
Oiturak ontzera eta jende guzia eskolatzera. Lard 261.
Zuek behar nauzue ni eskolatu?Laph 176.
Bere haurrak Khiristitarzünian eskolatü. CatS 93.
Handizki eskolatzen dute. ArbIgand 88.
Haurren behar bezala eskolatzeaz. HUAurp 137.
Inozentiak eskolatzeko / ai zer nolako maisua!TxB I 268.
Han ongi baino hobeki altxatu eta eskolatu. ZerbIxtS 68.
Ez al duzu Zuk eskolatu aitortzen zaitun anima au?OrAitork 341.
Neronek eskolatuko haut. MdeHaurB 30.
Lore txikiek eskolatua. GandElorri 46.
Gaztedia oraingo arazoetan eskolatzeko ematen diren jardunak. VillJaink 8.
Gaineratekoez han laster eskolatuko dute. LarzIru 28.
Hotzak, goseak baino hobeki eskolatzen du.EZBB II 87.
Eskerrak gaur aiña gastu etzegoala aurrak eskolatzen.BBarand 33.
Orduan nintzan, Aguirre medikuak berak eskolaturik, amari pikura egiteari ohartu. LarreArtzainE 161.
Haurrak eta haziak geure hizkuntzan eskolatzekotan. MEIG VII 184.
v. tbn.
CatLan 47. MarIl 112. Jaur 179. Gy 180. AzpPr 113. Jnn SBi 148. Ardoy SFran 70. Skolatu: Arch Fab 7.
azpiadiera-1.1
Instruirse, educarse, estudiar. Doktor handi izanen denak, haurretik behar du eskolatu. Ax 175 (V 117).
Neure adiskidia, hementik eskola zite. TtOnsa 64.
Zeinarekin Tournely baitzen eskolatu. HbEsk 99.
Oraikoan ongi eskolatua naiz. DvLab 370.
Eskolatzera Veneciara bialdu. ArrMay 191.
Huna saindu bat Jondoni Joani apostoluaren etxean ibili dena eskolatzen. JnnSBi 154.
Ezari zian komentü batetan eskolatzen. IpHil 114.
Eskolatu zen gazterik handizki. HUAurp 190.
Apur bat eskolatzeko ahala luketenetan. JEBur 181.
Irur ixtudiant, Parisen eskolatzen ari zirenak. BarbLeg 142.
Ordurik ona gure umetxoak / antxe dira eskolatuak.FEtxeb 70.
Seroretan eskolatzen ziren neskatoak. LarreArtzainE 110.
v. tbn. Ox 117. Ardoy SFran 322.
azpiadiera-1.2
Dominar, domar; corregir."Corriger. Ongi eskolatuko haut, bai, nik
"H.
Pizti ori segur naiz aisa eskolatuko dugula. IzetaDirG 78.
azpiadiera-1.2.1
Corregirse. Bakea egin deneko / Ez bahaiz eskolatzen. Monho 44.
azpiadiera-1.3
Educar en una escuela pública. Ez ezakezue euskaldun haurrik ikastola: eskola ezakezue. ArtiHaHeH 126.
(cf. sobre este verso MEIG IV 80s).
sense-2
2.
(Urt, -au A). (Part. en función de adj. y sust.).Educado, instruido, culto."Civilis, [...] ikhasia, pulita, eskolatua
"Urt V 171.
"Persona de cierta instrucción [...] (Mg PAb)"A.
Arrantzale harro eta eskolatuak etziren batzu. Lg II 94.
Eskolauba zara; erabilli ta irakurri dituzu liburu asko. MgPAb 57.
Eskolau anditzat eureen burubak daukeezanak bere. fBIc I 4.
Gizon eskolatuek berezten dituzte lur-onkhailu guziak bi izenetan. DvLab 181.
Oro soldado eta jende eskolatu, / Nork beharko dik gero haintzurrari lotu?ZbyRIEV 1909, 230.
Izan bedi bonetun ala xapeldun, gizon eskolatu ala ez. HUZez 195.
Arek ederto daki, eskolau andia da. AgKr 149.
Guti zakien, bainan eskolatu gutik ukan dute haren jakitatea. JEBur 66.
Gure baserritarrak eskolau andiak eztira izan. EguzkGizAuz 120.
Jakintsuek eta eskolatuek herriko hizkuntza gutietsirik. MdePr 224.
Gizon eskolatua bezain bere baitarik argitua zela. ArdoySFran 300.
Eskolatu zozoa, munduko zozoena.EZBB I 101.
Gure gazte eskolatuek. LarreArtzainE 188.
Eskolatuak jakingo dute / ontaz geiago askoz e. Insausti 246.
Letratua dugu Oihenart, letra gizona, eskolatua, ikasia. MIH 233.
v. tbn. JEtchep 90. Arti MaldanB 213. Vill Jaink 129. Berron Kijote 32.
azpiadiera-2.1
Beren hitz eskolatuak.MIH 86.
azpiadiera-2.2
Amaestrado. Jaun batek omen zuen hartz eskolatu bat. ZbyRIEV 1908, 765.
azpiadiera-2.3
(Tras gen.).Discípulo. Zure eskolatuak bezala. Harb 96.
azpisarrera-1
ESKOLATU GABE,
ESKOLATU GABEKO.
Inculto, sin educar. Eskolatu gabeko mutillen artean. IztD 168.
Eskolatu gabeko gizon ezjakiñak. Lard 484.
Baita eskolatu gabeek, irakurtzen ez zekitenek ere. MEIG I 214.