handigo.
1.
(Sal, R; Lar, Añ, H, ZMoso 68; -goa H, -gua S)
Ref.:
A (andigo); Lrq /handigúa/. v. handitasun .
Grandeza, magnificencia. "Magnitud [= 'grandeza'], [...] andigoa " Lar, Añ. "Grandeur morale" H, Lrq.
Zeure aberatstasun eta handigoa konsidera zazu, eta halaber ene gabetasun eta ezteustasuna. EZ Man II 170. Banket handiak dituzte / erregeek egiten, / bere handigoak hetan / dituzte erakusten. EZ Noel 123. --Nola adelatürik erran behar da kantore saintü haur? --Boztario handi bateki Jinkoaren handigoez, eta hümilitate barna bateki. Bp II 101. Ez Salomon ere bere andigua guziuaren erdian beztitu zela kain primorosoki. Hual Mt 6, 29 (Samper gloria).
Grandeza, magnificencia. "Magnitud [= 'grandeza'], [...] andigoa " Lar, Añ. "Grandeur morale" H, Lrq.
Zeure aberatstasun eta handigoa konsidera zazu, eta halaber ene gabetasun eta ezteustasuna. EZ Man II 170. Banket handiak dituzte / erregeek egiten, / bere handigoak hetan / dituzte erakusten. EZ Noel 123. --Nola adelatürik erran behar da kantore saintü haur? --Boztario handi bateki Jinkoaren handigoez, eta hümilitate barna bateki. Bp II 101. Ez Salomon ere bere andigua guziuaren erdian beztitu zela kain primorosoki. Hual Mt 6, 29 (Samper gloria).
2.
(Lar, A; -oa Sal ap. A Apend; SP, Dv, H).
Soberbia. "Arrogance" SP. "Presunción, [...] andigoa " Lar. "Hauteur, fierté, ostentation, fanfaronnade" H. "Vanidad" A (que cita a EZ). " Etzazula andigoarik egin , no se dé usted importancia (Sal)" A Apend. . v. handikeria.
O handigoa banoa! / Gizonaren bihotza / tormentatzen duk, haizeak / hala nola haritza. EZ Noel 72. Supherbia edo handigoazko bekatuak. EZ Eliç 158. Zenbat ibilli izan baida handiagoan [sic] eta atsegiñetan, eta hanbat eman diozozue tormenta eta dolore. He Apoc 18, 7 (Echn aunditasun, IBk, IBe harrokeria). Nausitasuna hartzean, ez zuen San Iñaziok handigoarik hartu. Laph 189.
Soberbia. "Arrogance" SP. "Presunción, [...] andigoa " Lar. "Hauteur, fierté, ostentation, fanfaronnade" H. "Vanidad" A (que cita a EZ). " Etzazula andigoarik egin , no se dé usted importancia (Sal)" A Apend. . v. handikeria.
O handigoa banoa! / Gizonaren bihotza / tormentatzen duk, haizeak / hala nola haritza. EZ Noel 72. Supherbia edo handigoazko bekatuak. EZ Eliç 158. Zenbat ibilli izan baida handiagoan [sic] eta atsegiñetan, eta hanbat eman diozozue tormenta eta dolore. He Apoc 18, 7 (Echn aunditasun, IBk, IBe harrokeria). Nausitasuna hartzean, ez zuen San Iñaziok handigoarik hartu. Laph 189.
3.
(-gua S; Lar),
haundigo (S, R)
Ref.:
A (aundigo); Lrq /handigúa/.
Magnitud, tamaño. "Volumen" , "bulto", "corpulencia", "mole" Lar. " Aundigo (R), haundigo (S), magnitud" A (pero (h)aundi- parece extraño a estos dialectos). "Grandeur, taille, dimensions" Lrq.
Hura ützirik da lehen zian handigoan; badü hamabi metra lüze, eta largotarzün laur metra eskaz. Ip Hil 99.
Magnitud, tamaño. "Volumen" , "bulto", "corpulencia", "mole" Lar. " Aundigo (R), haundigo (S), magnitud" A (pero (h)aundi- parece extraño a estos dialectos). "Grandeur, taille, dimensions" Lrq.
Hura ützirik da lehen zian handigoan; badü hamabi metra lüze, eta largotarzün laur metra eskaz. Ip Hil 99.
4.
(BN, S; Dv),
haundigo (BN-baig)
Ref.:
A (andigo, aundigo); Lrq /handigúa/.
" Handigo, froideur, délicatesse qui s'établit dans le commerce qui existait entre deux personnes" Dv. "Resentimiento. Handigo bat badu enetako, tiene un resentimiento para conmigo" A. " Haundigo (BN-baig), frialdad de tratamiento" Ib. "Fierté, hauteur, froideur due au ressentiment" Lrq. v. handialdi.
" Handigo, froideur, délicatesse qui s'établit dans le commerce qui existait entre deux personnes" Dv. "Resentimiento. Handigo bat badu enetako, tiene un resentimiento para conmigo" A. " Haundigo (BN-baig), frialdad de tratamiento" Ib. "Fierté, hauteur, froideur due au ressentiment" Lrq. v. handialdi.
5.
"
Andigo (R), edad adulta. Kori orai eribeila da, baia andigoan etzion deus minik ekun, ese ahora es enfermizo, pero en la edad adulta no tendrá nada de dolores"
A.
6.
(Lar),
aundigo (Lar).
"Acrecentamiento, andigoa, aundigoa " , "creces, aumento", "crecimiento" Lar.
"Acrecentamiento, andigoa, aundigoa " , "creces, aumento", "crecimiento" Lar.
"Hinchazón, [...]
andigoa, anditsua
"
Lar.
HANDIGOZ.
a) Con soberbia. "Handigoaz, par orgueil" H (que cita la ed. de 1690 de Harb).
Etsaiaren heldu zaio Belzebut idurian, / Handigoaz ifiñirik bi eskuak gerrian. EZ Man I 107.
Etsaiaren heldu zaio Belzebut idurian, / Handigoaz ifiñirik bi eskuak gerrian. EZ Man I 107.
b)
(a- Lar, Añ A). "(A) bulto" Lar.
HANDIGOZKO.
Soberbio, de soberbia.
Ez zaiteztela altxa zeben baitan handigozko gogoetez; aitzitik aphal zaitezte presuna beheratuen alderat. He Rom 12, 16.
Soberbio, de soberbia.
Ez zaiteztela altxa zeben baitan handigozko gogoetez; aitzitik aphal zaitezte presuna beheratuen alderat. He Rom 12, 16.
Sede principal
- B
- BIZKAIA
- Plaza Barria, 15.
48005 BILBO - +34 944 15 81 55
- info@euskaltzaindia.eus
Centro de Investigación
- V
- LUIS VILLASANTE
- Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
20018 DONOSTIA - +34 943 42 80 50
- donostiaordez@euskaltzaindia.eus
Sedes
- A
- ARABA
- Gaztelako atea, 54
01007 GASTEIZ - +34 945 23 36 48
- gasteizordez@euskaltzaindia.eus
- G
- GIPUZKOA
- Tolare baserria. Almortza bidea, 6
20018 DONOSTIA - +34 943 42 80 50
- donostiaordez@euskaltzaindia.eus
- N
- NAFARROA
- Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
31002 IRUÑEA - +34 948 22 34 71
- nafarroaordez@euskaltzaindia.eus
Asociación
- I
- IPAR EUSKAL HERRIA
- Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
64100 BAIONA - +33 (0)559 25 64 26
- +33 (0)559 59 45 59
- baionaordez@euskaltzaindia.eus
