1.
(V-gip ap. Etxba Eib ; Lar, Añ, H).
(Con aux. trans. o intrans.).
Hacerse tarde.
"(Se hace) tarde, berantzen, berandutzen du, belutzen dau
"
Lar ( H).
"(Se hace) tarde: (c.) berandutzen da; (V) belututen da
"
Añ.
"
Belutu eiñ jatan atzo, zuen etxera agertzeko
"
Etxba Eib.
v. berandutu.
Darda gañian erabilli daruadaz ardao saltzallak belutu edo ondo gautu artian daukeezanian etxe barruban nekezaliak.
Mg PAb 44.
Belutu jaku bidian, baña oraindiño etzirian nire emazte, ume ta otseiñak oera juango.
Ib. 91.
Belutuko jaku orretan, ta dei egitera nuako Praiskari.
Ib. 69.
Dazau Konfesoriak, pekatubaren iturrija daguala sartutian tabernan bera legezko lagunakaz; an belutu ta doiala bideetan zabuka, albo alboka.
Mg CO 220.
Zerbait belutu zanean, joan zirean okela, ogi, ardao ta abarregaz zugatz baten azpira, lauretakoa artutera.
Echta Jos 43.
Adirazo eutsien kalekoei diruak gertu ipiñi biar ebezala [...], ta asko belutu barik, laster asiko zala diru-banandutia.
Kk Ab I 120.
Aupa, mutillak! Urten jokora, belutu baño lenago.
Enb 68.
Guk be euskera maite badogu / ez da sekula galduko; / itxartu eta jagi gaitezan / belutu baiño lenago.
BEnb NereA 94.
2.
(V-gip ap. Etxba Eib; Lar, Añ, H) .
(Con aux. trans. o intrans.).
Tardar, retrasarse.
"Tardar, beran, berandu, belutu, con las terminaciones de el neutro, v. g. yo tardo, tardas, berantzen naiz, zera, belutzen naiz; y tbn. de el activo berantzen det, dezu, &
"
Lar.
"Tardar"
Añ.
"
Belutzea. Tarder; être en retard. Belutzen naz, id. belutzen dot, je suis en retard, je tarde"
H.
"
Belutu, vb. reflex. Retardarse. Batari eta bestiari aitzen, belutu naiz
"
Etxba Eib.
Zizirikua ezo-ezo (bustitta) eguan-eta, asko belutu zan suba artuten.
Altuna 85.
Ez du ainitz belutuko [= 'no permanecerá aquí'], zure biraoak entzutean, beldurraren berri badu beintzat.
Zait Sof 65.
Itundu gaitezen erabakia artzeko: ezpaikaude belutzeko garaian, alegiñak egiteko ereti erosoenean baño.
Ib. 13.
3.
(Con aux. trans.). "Retardar, diferir, berandu, berandutu, belutu, y las terminaciones del activo [= aux. trans.]; luzatu, geratu, atzeratu" Lar (v. tbn. en Añ). "Retardar, diferir" y "dilatar" Añ.