1.
(
Ht VocGr 336,
Lar,
Dv,
H),
fexo (
Dv),
fetzo (
Dv),
fezo (
BN-baig ap. A
; Dv)
Valiente, bravo; activo. "Brave" Ht VocGr. "Bravo" Lar. "Fetxo ou fexo et leurs dérivés ont pour augmentatif fetzo ou fezo, vailant, actif" Dv. v. 1 pijo.
Franzesek iduri arren eskualdunak baino fixoagoak zirela, hala harmaz nola kuraiaz, [...] egin ziren eskualdunen meneko.
ES 115.
Orai fexo, gero nagi.
Ch III 33, 1 (SP ikhastera iarria, Mst estüdiuari emana, Ol leiatsu).
Han ez da behar nagirik, / Ez gezurrez den eririk, / Han dakite eragiten, / Alferra fetxo egiten.
(1798).
BertsZB
102.
fizo (B).
"Persona buena, muy formal. Mutiko fizua ta ona. Fizua ta maitagarrie
"
Izeta BHizt2.
.
2.
(SP),
fitxo (H).
"Gentil [...], galant"
SP.
"Qui a un extérieur, des manières agréables, galantes, de personne bien apprise"
H.
Uste dutenek gizon fetxo direla, halako hitzik konbersazionean erranez, eztakite zertako eginak diren konbersazioneak.
"Ceux qui pensent être galants hommes"
.
SP Phil 339 (He 341 gizon galantarena egiten dutela).
3.
(SP, Urt I 88),
fitxo
(H),
fijo.
"Adroit, habile"
H.
Joko suerte guzietan fetxoa da.
He Phil 285.
Nere amigua, / kantari fijua, / euskaldun klarua, / pare gabekua.
AzpPr 124.
4.
(
Chaho,
Dv,
H),
fexo (
Dv),
fixo (
Chaho,
VocBN
→A,
vEys),
fitxo (
H),
fetzo (
L-côte, BN-ciz-arb ap. A; Dv),
fezo (
BN-baig ap. A
; Dv)
"Adj., qui a de la corpulence, même de la force apparente" VocBN. "1. gras, gros, corpulent, bien portant, de bonne mine; 2. par extens., fort, vigoureux" H. "Corpulento" A. "Fetzo, robusto, muthil fetzo bat egiten hari da (L)" Lander (ap. DRA).
Parisen miseria handiago eta hek gizenago: xorro lodi, matel gorri, segur fetxo-fetxoak ziren bi senhar-emazteak!
GAlm 1957, 59.
(Ref. a cosas).
Untzi egiteko arbola fixoz bethea da.
ES 110.
"Hermoso, ederra, galanta, polita, fitxoa
"
Lar.
[Eskualdunak] izpiritutsuak dira, bizitzen dakitenak, edo kortesak, eta zernahi harma suerteren erabiltzen trebeak, alegerak edo umore onetakoak, fixoak eta ongi eginak.
ES 110.
Sartu zire aldare nausiko kapillan bi mutil gaste fixoak eta galantak.
'
De bello aspecto y hermosos'
.
(304)
LE-Ir.
5.
(Ref. a cosas).
Apropiado, óptimo.
Orain da muga fetxoa oneratzeko.
"Aptum tempus"
.
SP Imit I 22, 5 (Ch orai da denbora ziñziñez konbertitzekoa).
6.
fixo,
fitso
(S ap. Lrq; Gèze),
fijo.
Fijo. "Adj., fixe" Gèze. Cf. fitsatu.
Señale fixoa eztagola Jangoikoa zeurekin.
(AN, s. XVIII).
FLV
1992, 302.
Dauzka estankuak / prezio fijuak.
MendaroTx
84.
Emakume denen arpegietan / halako animalikeria somatzen dut / zoramena, arpegi-idorra, mirada fijoa.
Lasa Poem 70.
Baña zuretzako bi ordu geiago fijo eguneroko jarri dizkizugu.
Albeniz 222.
En DFrec hay 5 ejs.
FIXORIK.
Fijamente.
Jotziza biotzen / iltzeakin zure amudioa / ta ezta ataratzen / dago fixorik / beñere eztut aztuko.
Gamiz 204.
Ordenadamente.
Hala nola armadetan soldaduak fixorik, / pasaiatzen baitirade ordenantzan bildurik.
EZ Man II 53.