1.
(BeraLzM),
erizpide (BeraLzM),
iritzbide,
iritzpide,
irizbide.
Criterio.
Balmes-en El Criterio euskeraz. IRIZPIDEA.
Zink Crit 1 (citado en BeraLzM, Lab EEguna 94 y Alzola Atalak 104 (que da Irizpideak por error)).
D. Justo etorri izan balitz obe. Nere irizbidea motza baida. "Kriterioa...".
Lab EEguna 77.
Zuzendaritza bakarra: iritzbide bakarra izan dedin.
"Unidad de criterio"
.
EAEg
30-10-1936, 170 (
ib. 8-11-1936, 248 iritzpide
).
Gizonetaz arreta eta irizpide baduzula.
"Curam et iudicium"
.
Or Aitork 164.
Nere egiazko interesen gaiñean irizpide zuzenik eztudala.
Vill Jaink 85.
Gure irizpideak Egille on bati zer eskatuko lioken.
Ib. 177.
Egitea ezta alere txarrena. [...] Irizpidearen okertzea: ori da gaiztoena.
Ib. 84.
Aren erti-arauzko irizpideari dagokionez.
Gazt MusIx 164.
Bion irizpideak batera ekartzen aritzen giñan.
NEtx LBB 79.
Onartzekoa litzateke Bridgmannen irizpideen arabera.
MEIG VI 66.
Uste dut usadioak izan behar duela jabe eta irizpide bakarra.
MEIG VII 132.
(v. tbn. 169)
Orduko irizpidea euskal hitzak eta erdal hitzak bereizteko garbitasuna izan zen.
Ib. 126.
Bere hiztegiaren hitzaurrean dakarzkien irizpideak.
Ib. 126.
Ze irizpidetan finkatu diren bereizketa egin dutenak ez dut garbi ikusten.
Ib. 36.
Erizpide soziologikoak.
(In MEIG
IX 76
).
2.
Opinión.
v. iritzi
(II).
Senar-emazte biok irizpide bateratu orduko Ameriketara abian ziren.
FIr 132.
Berorren irizpide bera izan duten gizonak, euskerak oraindik ez ditun zenbait itz inguruko izkuntzetatik artu bear ditula esan dutenak.
Or EG
1950 (11-12), 49.
Piarresen izateari buruz ene irizpidea eska balezaidate.
Etxde JJ 211.
Zuzen zebillen beraz, Xalbati buruz egiña zeukan irizpidean.
Ib. 208.
Nekez ezer esan nezake, igaro den urte samaldak ezpaitit irizpiderik borobiltzen uzten.
Ibiñ
Virgil
23.
v. tbn. Berron Kijote 138. AZink 149.
3.
Idea, pensamiento, intención.
Irakaskintza irixten eztegun bitarteko nere irizpidea auxe da: garbi idatzi.
Etxde AlosT 9.
Orritsetan diruak ondatzeko irizpide okerra zapuztuz, [...] bere ogasunak txiroen artean eskuzabalki banatzen ikasi.
Ib. 91s.
Beltranek ziñez pentsatu bazun ere aurrenean morotara joatea, irizpide au gero ta aultzenago joan zitzaion.
Ib. 66.
4.
Razón, capacidad de juzgar.
Ondorioka artzeko ahalera --mailla ontan baitago irizpidea--.
"Iudicandum"
.
Or Aitork 176.
[Ihizeek] ez baitute zentzu berri-emaileen gain, irizpidea nagusi.
"Ratio"
.
Ib. 251.
IRIZPIDEKO
(Precedido de gen.). Según mi (tu, su, etc.) criterio, a mi (tu, su, etc.) entender.
Ene irizpideko Akelarre itzak, akerraren usañik ez du.
FIr 166.