1.sur (B ap. A),
zurri . (Tras tema nominal nudo).En busca de."
Andre-sur ibili, andar tras mujeres. Erio-sur (B), en pos de la muerte. Diru-sur abila (B), andas tras el dinero"A.
v. ZURREAN, zun. Fede zur ez-ta diru-zur joan / giñala balitz eleta. "Si alguno objeta que no fuimos a extender la fe sino acosados por la avaricia"
.OrEus 202.
Erriko pesta-zurri zezenikan âl-zan? "Husmeando fiestas patronales y preguntando si había toros"
.OrEus 211.
Eguneango ogi-sur. ZaitSof 15.
Zaharra begiramen-zur omen dabil, berak dionez. MIH 318.
azpiadiera-1.1
(Tras gen.). Ni, aren sur, oian danari so ta so yardun arren. ZaitSof 109.
azpiadiera-1.2
Procurando, intentando. Oreste il da: or esanik labur-sur. 'Resumiendo, brevemente lo anuncio'
.ZaitSof 29.
Labur-zur azaldu zuten gero berak nola ari ziren gizareiketan. MdePr 134.
sense-2
2."(B), sufijo que indica el apegamiento, la extremada afición, equivalente a -zilo, -zulo, etc. Aitazur, muy amante del padre. Amazur, inseparable de la madre"A.
"
Umezur (B), fecunda"Ib.
azpiadiera-2.1
"
Merke-sur (B), husmeador de lo barato"A.
sense-3
3.(Tras tema nominal nudo).En calidad de.v. infra ZURREAN (b). Zeru, lur, egurats, gizon, / nigana tut / epaile-sur, oro begi. "En actitud de jueces"
.OrBM 30.
azpisarrera-1
ZURREAN.
(zurrian H, A; surrean B; surrioan B). Ref.: A (sur, surrioan); Izeta BHizt2 (surrioan). a) En busca de, buscando; frecuentando. "Andre zurrian dabillena, qui court après les femmes" H (s.v. zurra). "Aberats-zurrian ezkondu zan zar batekin" A (que traduce "a fuer de rico"). "Zeren surrean dabil ori? Zure sosen surrean (B)" Ib. (s.v. sur). Ala gerrari lasai bat neska-zurrian, eta bekatuaren bideetan dabillela sinistea, ez oi da izan juizio gaizto andia. AA II 211. Seme ergela joan zan urrutietara, eta zuan guzia ondatu zuean emakume-zurrian. Ib. 312. Goazen mutillak, Debako liberal-mordoa izutzera, erriari su arrerazteko zurrian. Or SCruz 71. Ez zun burua irauli bear / istori eder zurrean. "Buscando hermosas historias". Or Eus 206. Zâto-zurrean. "Busca la bota". Ib. 236. Noizean bein gelditzen da txintxarri-zurrean. "Para oír el sonido de la esquila". Ib. 58. Jan-edan-zurrean. "Tras de una buena comilona". Ib. 248. Goranahian, baina ez goregi, erraz zurrean, baina ez narrasegi. MEIG II 47.
(V-gip, G-to, L-ain). Ref.: A; A Apend; A EY III 293; Iz To; Elexp Berg. (Tras adj.). "Erostea merke zurrian, acheter une chose bon marché, en trompant le vendeur" H s. v. zurra. "(G-to, L-ain), a causa, a fuer. Merke-zurrian, por causa de ser baratos" A. "Merkezurriñ ibilli, artu, andar a comprar lo más barato posible" Iz To. "Txaketa au merkezurrian erosittakua don da alakua urten jon" Elexp Berg. Cf. merkezurri. Danak merke zurriyan / nai zuten erosi. Noe 42. Or sartu dira [tranbian], Tolosarako bi, merke zurriyan. Iraola 19. Gaztelu ura merke-zurrian erosi zun kapitanak. "Por muy poco dinero". Etxde Itxas 254. Bata saldu ta bestea baitu, merke-zuurrean [sic] emanaz danak, diru-mordoxka polita egin zuan. "Malbaratándolas todas". Berron Kijote 88. Egia esan, oiek dituzu ark irakatsiak labur-zurrian. Zait Plat 78. Beste bat jo nuen begiz aurrenik [...]: "Urte giroak". Luzeegia izaki ordea. [...] Orduan, labur-zurrean, "Illeta" hautatu nuen. MIH 154. Euskalki guztietan [...] labur-surrean ez gabiltzanean elkarte moldez jokatuz artoaren ereilea esaten da. MEIG VI 172. c) En calidad de; a modo de. Zabalgunde ixena dauken zertanetako bazterrak lur-zerga-zurrijan ordaindu biar daben sari betia. "Por el concepto de contribución territorial". (1918). ForuAB 109. [Aberatsak] aizatua, etzana, garaile-surrean, Yainkoa ukatzen du. 'Couché nonchalamment dans son triomphe'. Or Mi 124. Lotsagarri litzakizue, lekaime-zurrian, Jaungoikozko gauzak besterik zeuen autuetan ez erabiltera beartuta zagozenok, orretara egitetik atzeratzea. On-Bidea 119 (ap. DRA). Zure etxean arrotz zurrian naukazu-ta. Zait Sof 120. Nerau, berri-geznari zurrian, etorri nai izan natzaizu. Ib. 115. Eskale-zurrian natorkizuen au. Ib. 113. Laster entzungo duzuna esan zidan Poibak, erantzun zurrian. Ib. 14. Aserre-miñez ero nintzala, [...] iñor ez zitzaidan aurkeztu aringarri-zurrian. Ib. 118. Nere senideak, berriz, aspaldi ezkero saldu naute, ta ara ta ona, salgai-zurrian narabilte. Ib. 190. Aitzolen gizaldikoek olerkari zurrian egin zuten lana, osotara bederen azalduko dizut. Zait EG 1950 (1), 6. Egun batean... kapitana bixita-zurrian etorri zitzaidan. Etxde Itxas 130. Bestalde, Platonek, iakintzale zurrian, Sokrateren begietatik ikusten zuen egiaren argia. Zait Plat 100. Eztu bere burua aundi egiten, ustekizun berriaren asmatzaile zurrian: azalkizun berriaren asmatzaile baino areago azalkizun zarrak iaulkiten ari dala dirudi. Ib. 26. Lenengo ahapaldietan, gorde ta agiri, kukuka dabiltza jolas-zurrean. Onaind in Gazt MusIx 150.
azpisarrera-2
ZURREZ.
En concepto de. Udalak Aldundijarenak diran zerga-zuzen-zurriz jasoten daun dirutik.(1918). ForuAB 111.
Lur-zerga-zurriz lakatu biar yakenen zerga-oña aldatu biar dala-ta.Ib. 149.