Onom.:
Arnaut Sanz d'Ahcxa, dicho Ezcutari. (1366) Arzam 236.
1.
(Urt II 260, Lar, Añ, Dv, H),
eskutari
(SP, A),
ezkudari
,
eskudari
(Lar).
Escudero.
Onsalu, ta Lope, ta Ochoa orren semeak eskutari askogaz.
Andram 159.
Milla Aingeru tuela ezkutari hautatu.
EZ Man I 75.
Iongoikoa, egin nauzu ezkutari armatu.
EZ Man II 92.
O aingeru, Iainkoaren / ezkutari maiteak.
EZ Noel 57.
O eskutari balentak.
Ib. 169.
Auzilaria, nekeziaren ezkutaria.
O Pr 58.
Ezkutaria konbeni bada esan egizu, nor zara?
Acto 357.
Manatu zioen bere eskutariari arren akhaba zezan lehen-bai-lehen.
Lg I 218.
Felipe bigarrenaren Inglaterrako joan-aldian izan zan onen jarralle ta ezkutari.
Izt C 495.
Saulek bere eskutari edo eskudero egin zuen.
Lard 163.
Ezkudari bat bakarra darama berekin.
Otag EE
1881b, 112.
Euren iru ezkutariak.
Otag EE
1882c, 583.
Ez da ez hori ez zaldun ez eskutari, / Uretako semea da hori.
(Canc. pop.).
Lacombe (ap. DRA
).
Bizia barkatzeko beren ezkutari edo mutilari.
(Quijote IX).
AIr RIEV
1928, 607 (Anab ib. 612 y Ldi RIEV 1929, 211 morroi
).
Bizia barka zezaiola aien ezkutariari.
Or RIEV
1929, 9.
Fortun-en eskutari oñaztarrak.
NEtx Antz 7.
Zaldun ibiltariaren ezkutari izanik.
Berron Kijote 91.
Santxo ezkutariak egiten zizkion oiuak.
Ib. 94.
Zaldunari josia ezkutaria doa.
MEIG I 198.
Hidalgo. "Gentilhombre, el noble" Lar y Añ. "Escudero, caballero, hidalgo, noble" Lar. "Infanzón" Ib.
--Ze galantik dauko gelau berorrek, D. P. Xauna. --Alan alan xauna, eskutari pobre batenzat nola.
"
Hidalgo pobre"
.
Mic 13r.
Lazarori ezkutari baten menbean yazo yakona.
Or Tormes 63.
2.
Galán, pretendiente.
Ezkutaria, usatu eztet / armaz giza eraiten, / leko bidi gizon gaztea / amore minez penatzen.
AzkPo I.
Engañatzen zera, eta eztakizu zurekin hitzegin oi duen ezkutarien gogoko berri.
AA CCErac 242 (Azkue traduce "astuto").
Jakizu asko ezkutari dirala neskatx ergelak losentxakin kuturtzen dituenak bekatura.
AA I 599.
Emakume ezkonduak ez dirala kontentu senarraz kanpora ezpadue ezkutariren bat, noizean beñ itz egiteko, eta norabait joan edo ibilli nai duenean laguntzeko.
Ib. 569.
Ezkontzeko itzak emanik dauden zure ume edo mirabeai utzi diezun ezkutariarekin beren erara egoten.
AA II 123.
Zure senharra behera dago Franzian; / hura handik jin dateken artian, / ezkutari nahi nuzia etxean?
(Canc. pop.).
Michel LPB 425.
Harako Etxepareren ezkutariak bere damatxoari aurpegira ziona.
MEIG VI 193.