Etim. De bere + din, litm. 'quod suum fit'; v. FLV 1970, 76s.
(V-oroz-arr-m ap. A; Añ, H),
beredin (G, B ap. A
; A DBols)
Mucho(s). "Bien de veces, bien de cosas" &c. Añ. "(V), beaucoup" H. "Mucho, muchos. Se diferencia de asko en que beredin o berein se antepone siempre a la palabra a que afecta; asko, como puede verse en su lugar, se antepone en unos dialectos, en otros se pospone" A.
Tr. Documentado en autores vizcaínos de principios del s. XIX (es frecuente en Añibarro), vuelve a aparecer en algunos autores meridionales desde comienzos del siglo XX; la forma beredin no se encuentra en textos anteriores al Diccionario de Azkue.
Zelan gero zuzen gauzaak ikusi? Zelan epai uts bagia emon? Bereini zoratu oi jakee alde onetati.
Mg PAb 167.
Berein bider esaeustan Konfesoreak zer jazoko jatan.
Añ
EL1
57s.
Berein esker ta mesede zor deutsudaz.
Ib. 9.
Ni bart il neindekean: berein il izango dira; gaur asko ilgo dira.
Ib. 6.
Berein aldats ifinten deuskuzuez.
Añ
LoraS
87.
Berein barre egingo zenduke.
Ib. 112.
Berein onelako gertaldi errukizunak daukeguz begien aurrean.
Ib. 103.
Berein bider esetsi ta ekin eustan deika.
Añ
EL2
64.
Berein onango gizonen artean!
Zav Fab,
RIEV 1907, 533.
Valladoliden Espaiñiako berein jakitun batu zirean.
A EEs
1916, 111.
Goi-ta beterriko beredin basauritxoren inude, bertsolari buru-zorrotz, ur-etsai, ezpain-biguñ geienen bilune zan Tolosa irudi izan zitzaidan.
A Ardi VI.
Onen antzeko beredin gertari edatsi ditezke.
A Itzald
II 79.
Ainbat baster ikusi ei zittubezan eta beredin piztiren ekandu berezijak uartu.
Otx 58.
Lixunkeri sundadun berein gauzatxu dakaz txaldankeri asko ta zurtasun ez ain askoren tartian.
Ib. 6.
Bospasei iturri, berein zugazti, masti eta beste gauza zoragarriz ornidutakua.
Ib. 129.
Beredin arraien azi-emeak.
Zait RIEV
1933, 62.
Dakigunez, Eusko-Ikaskuntzaren babesean, berein gizon yakintsu biltzen dira.
Y 1934, 49.
Orra or berein zapi zuri!
Laux AB 62.
Burnizko ezpaten dirdiraz / Berein gixon ziran mendijan.
Ib. 76.
Zelan joiazan aren uztattik / beredin dardai!
Ib. 20.
Berein (asko) izardi, berein arnaska / altzoan ditun aroa!
Or Eus 296.
Zerau beredin neketan murgildurik baitzakust.
Zait Sof 42.
Beredin gizakume ametsetan amarekin eskonduak baitira.
Ib. 84.
Berein itz esan eta egoki esan bestelako dituk.
Ib. 128.
Berein itz yarioaz norbait limurtuz.
Ib. 142.
Oroimenak oraiño badauzka lumeroen eta zabalaren berein lege gorputz-sumarik ernatu ez dutenak.
Or Aitork 259.
Berein gauza aipatu ditizut.
Ib. 303.
Beredin oietako bat-bedera zer-dan bera dioguna ote da, ez-dana baino areago?
Zait Plat 47.
Bere gogoa beredin tasunez ederturik zuen.
Ib. 52.
Berein auzi atondu ta ebatzi bearra somatzen zan.
Onaind STeresa 115.