(...)
Erri onetakoak ere ziran Fr, D, *Juan *de *Espila *Napolesko Erresuman Obispo, *Masera deitzen zaion tokian egon zana; eta D, *Pedro *de *Leizada Obispo *Tripoliko izandua, zeñari Eliza artan eman zioten lurra
(...)
(...)
Mitxelena-k, Apell. vasc., n° 229, Espil, Espilla, Echpilteguia formak "(h)espil 'prado cerca de la casa' 'cercado de seto' 'bosque' " multzoan biltzen ditu
(...)
fort a. de spile -
(2000 [1235?])
ORP.MAISMED, I. kap., 18. or. [L. d'Or Bay., LXX]
(...)
1235 (date incertaine), LXX: la cathédrale a reçu de W. A. de Garro milite (“noble”, de Mendionde) avec l’assentiment de sa femme toute la dîme de Sancti Martini d’Arribeire Longue (ce nom roman “rivage long” désigne la paroisse de Larressore) “excepté pour les maisons de Halsu avec leur araires et leurs travaux”; garants pour Garro: P. A. d’Orcuit (Urcuit), Arlotus de Yruber, Messeriat de Pagandurue (maison noble de Macaye), Fort A. de Spile (pour “Espila”, maison non localisée en Labourd: devait se trouver à Ustaritz)
(...)
w. d'espile -
(2000 [1256])
ORP.MAISMED, I. kap., 19. or. [L. d'Or Bay., LXVIII]
(...)
1256, LXVIII: A.A. seiner de la maizon de Hurigoien d’Ustaritz (“Hirigoyen” maison noble) et sa femme “qui est fille et dame (daune) de cette même maison” engagent la dîme que la maison avait dans la paroisse, garants les maîtres des maisons de Le Lane (“Larrea”) et de Juncars, et parmi les témoins, qui comptent plusieurs femmes probablement maîtresses de maison, le maître de Hasche (“Haitz”), Ga. d’Arcquihe (maison “Arkia”), G. Ortiz de Latchalde (maison “Latsaldea”), Martin de Herriague (pour “Harriaga”), ne Marie de Harcupe (non localisé: peut-êre maison ancienne du lieu), n’Arregine de Jaiorabaraste (maison “Oiharbaratze”), Domenge de Gossamendi (pour “Otsamendi”), P. de Savaloe (“Zabaloa” maison noble d’Itxsassou citée en 1249), deux J. de Lelane (voir ci-dessus) “oncle et neveu”, W. d’Espile (voir ci-dessus n°LXX)
(...)
w d'espile -
(2000 [1256])
ORP.MAISMED, III. kap., 172. or.
(...)
erspila avec -a final organique comme l’indiquent les nominatifs déterminés archaïques en -ra dans quelques-unes des listes les plus fidèles aux formes basques étymologiques dues en n’en pas douter à des scribes bascophones, et un groupe consonantique -rsp- dans les citations anciennes les plus nombreuses ensuite réduit à -sp-: 1350 erspillara à Sarasquette maison noble (1307 aspila déjà en forme réduite, et peut-être contaminée par aspil « auge en pierre » dans la langue moderne, qui peut provenir de *aiz-bil « roc arrondi »), erspilla à Irouléguy, Anhaux, erspilla la nau ou arspilla à Ascarat pour la Basse-Navarre, où le même domonyme existait encore à Armendaritz en 1249 espila; en Soule erspilea qui contient à la fois le -a final passé à -e dans la forme gasconnisée et l’addition du déterminant -a à Mendy et Menditte (maisons franches), erspile à Sauguis (maison franche) et à Aussurucq (botoy), et premier élément du composé espylhondo de Chéraute; en Labourd un témoin d’acte passé en 1256 à Ustaritz W d’Espile indique que le nom n’y était pas inconnu; le mot est utilisé en navarrais au sens de “prairie entourant la maison, terrain clôturé”, ce qui permet de l’analyser comme issu de *hers(i)-bil « enclos rond », sens qui a pu être donné à des maisons et domaines ; mais le -a final qui semble organique (d’où la détermination archaïque en –ara, la forme souletine en –ea et même l’addition de l’article roman la) fait quelque difficulté : c’est avec cette réserve que le sens moderne de espil peut être proposé pour expliquer ce domonyme
(...)
Qué: Lekukoa, etxea Dónde: Uztaritze Origen:
ORP.MAISMED
BID.LBTLG - Le livre d'or de Bayonne; textes latins et gascons du Xè au XIVè siècle
Abreviatura: BID.LBTLG
Autor: BIDACHE, abbé Jean
Título: Le livre d'or de Bayonne; textes latins et gascons du Xè au XIVè siècle
Nota de trabajo:
Elaborador:
Colección:
Revista:
Editorial: Pierre Yturbide & chanoines Daranatz et Dubarat
Lugar: Paue
Fecha: 1906 [1896]
Referencia:
Notas: Publication posthume; les chartes et les listes de censitaires remontent presque toutes à la première moitié du s.13; elles sont intégralement transcrites du Cartulaire manuscrit de l'Église cathédrale de Bayonne, communément appelé Livre d'Or. Ce cartulaire est formé de la transcription d'anciens actes originaux et a été exécuté au s.14 (Arch. dép. BPyr., cote G 54); textes ici: gascon landais du Bas-Adour; 1.078 noms de personne; liste nº TR-192L.
Tipo: bibliografia
Extracción: guztizkoa
Campo: dokumentazioa
IKER.27 - Onomastique [et peuplement] du Nord du Pays Basque (XI-XVe siècle)
Abreviatura: IKER.27
Autor: GOIHENETXE, Eugène
Título: Onomastique [et peuplement] du Nord du Pays Basque (XI-XVe siècle)
Nota de trabajo:
Elaborador:
Colección:
Revista:
Editorial: Goyhenetche
Lugar: Bordele
Fecha: 1966
Referencia:
Notas: Doktorego tesia. Argitaratua (Xarles Videgain), Iker-27, Euskaltzaindia, Bilbo 2011. Datuak azken argitalpen honetatik jaso dira
Tipo: bibliografia
Extracción: guztizkoa
Campo: dokumentazioa
NAN.C - Comptos saila
Abreviatura: NAN.C
Autor:
Título: Comptos saila
Nota de trabajo:
Elaborador:
Colección: Nafarroako Artxibategi Nagusia
Revista:
Editorial:
Lugar: Iruñea
Fecha:
Referencia:
Notas:
Tipo: artxibategia
Extracción: partziala
Campo: dokumentazioa
FDMPV.009 - Colección Documental del Archivo General del Señorío de Vizcaya
Abreviatura: FDMPV.009
Autor: HIDALGO DE CISNEROS AMESTOY, Concepción & LARGACHA RUBIO, Elena & LORENTE RUIGÓMEZ, Araceli & MARTÍNEZ LAHIDALGA, Adela
Título: Colección Documental del Archivo General del Señorío de Vizcaya
Nota de trabajo: Fuentes Documentales Medievales del País Vasco 009
Elaborador:
Colección:
Revista:
Editorial: Eusko Ikaskuntza
Lugar: Donostia
Fecha: 1986
Referencia:
Notas: Dokumentu guztiak Gernikako Batzar Etxeko funtsetik hartu dira. Honako hauek dira jatorrizko erreferentzietan, laburdura bidez aditzera ematen diren atalak:
Cart.: Cartulario real; Céd.: Cédulas reales; Vitr.: Carpeta de documentos en vitrina; Ej.: Ejecutorias reales; Escr.: Escrituras de Señorío; Fac.: Facultades reales; Prag.: Pragmáticas reales; Priv.: Privilegios reales; Prov.: Provisiones reales; FV.: Fuero Viejo
Tipo: bibliografia
Extracción: guztizkoa
Campo: dokumentazioa
Izt.C - Guipuzcoaco provinciaren condaira edo historia
Abreviatura: Izt.C
Autor: IZTUETA ETXEBERRIA, Joan Ignazio
Título: Guipuzcoaco provinciaren condaira edo historia
Nota de trabajo:
Elaborador:
Colección:
Revista:
Editorial: La Gran Enciclopedia Vasca
Lugar: Bilbo
Fecha: 1975 [1847]
Referencia:
Notas: Lehen edizioa, Donostian 1847an egin zen. Gaztelaniazko bertsioa, komatxo bakunen artean, J.L. Apalategik egin eta edizio faksimilearekin batera ageri dena da (Bilbo, 1975).
0-255 eta 451-509 orrialde tarteak erauzi dira bakarrik.
Tipo: bibliografia
Extracción: partziala
Campo: dokumentazioa
OEH.ONOM - Orotariko Euskal Hiztegiko testu corpusa, Onomastika
Abreviatura: OEH.ONOM
Autor: Euskaltzaindia
Título: Orotariko Euskal Hiztegiko testu corpusa, Onomastika
Nota de trabajo: 2 liburuki
Elaborador:
Colección:
Revista:
Editorial: Barne-erabilerarako dokumentua
Lugar: Bilbo
Fecha:
Referencia:
Notas:
Tipo: bibliografia
Extracción: guztizkoa
Campo: dokumentazioa
DRPLV - De re philologica linguae vasconicae
Abreviatura: DRPLV
Autor: IRIGOIEN ETXEBARRIA, Alfontso (zuz.)
Título: De re philologica linguae vasconicae
Nota de trabajo:
Elaborador:
Colección:
Revista:
Editorial: Deustuko Unibertsitatea
Lugar: Bilbo
Fecha: 1986-1995
Referencia:
Notas: Alfonso Irigoien Etxebarria irakasleak zuzendurik, bost liburuki plazaratu ziren (I-1986, II-1987, III-1990, IV-1992 eta V-1995). Artikuluetako asko beste nonbaitetik hartuak dira. Halakoetan saiatu gara jatorrizko erreferentziak ematen, hala nola "Euskera" aldizkarikoak, Euskalarien nazioarteko jardunaldiak (Bilbao, 1981), eta abar.
Tipo: aldizkariak
Extracción: guztizkoa
Campo: hizkuntza azterketa
M.AV - Apellidos vascos
Abreviatura: M.AV
Autor: MITXELENA ELIZALT, Koldo
Título: Apellidos vascos
Nota de trabajo:
Elaborador:
Colección:
Revista:
Editorial: Txertoa
Lugar: Donostia
Fecha: 1997 [1953, 1955, 1973...]
Referencia:
Notas: Minotauro, Madril, 1964.
Txertoaren lehen edizioa, Donostia, 1971.
ECO zerbitzurako Helena Pérez-ek egindako eskaneatzearen bidez lortu, egituratu eta migraturiko datutegia.
Erreferentzietan liburuko aurkibidean ematen diren paragrafo zenbakiak adierazten dira eta Testuinguruan, paragrafo hauen testu osoa ematen da.
Tipo: bibliografia
Extracción: guztizkoa
Campo: hizkuntza azterketa
GOR.DEIT - Euskal deituren izendegia
Abreviatura: GOR.DEIT
Autor: GORROTXATEGI NIETO, Mikel (koord.)
Título: Euskal deituren izendegia
Nota de trabajo:
Elaborador:
Colección:
Revista:
Editorial: Justizia Ministerioa & Justizia, Ekonomia, Lan eta Gizarte Segurantza Saila & Euskaltzaindia
Lugar: Madril
Fecha: 1998
Referencia:
Notas: Zerrenda hauek balio ofiziala izateko sortu ziren, erroldategietako funtzionarioek deiturei euskal grafia eman nahi dieten hiritarrei nola egin behar duten eskaintzeko.
Erreferentzietan, deitura agertzen den orrialdea ematen dugu.
Onomastika Batzordeko Idazkari Mikel Gorrotxategik prestaturiko zerrendak, EODA zerbitzutik jaso eta ECO zerbitzuko Patxi Galék migratu zituen.
Tipo: bibliografia
Extracción: guztizkoa
Campo: arautzea
ORP.MAISMED - Les noms des maisons médiévales en Labourd, Basse-Navarre et Soule
Abreviatura: ORP.MAISMED
Autor: ORPUSTAN, Jean-Baptiste
Título: Les noms des maisons médiévales en Labourd, Basse-Navarre et Soule
Nota de trabajo:
Elaborador:
Colección:
Revista:
Editorial: Izpegi
Lugar: Baigorri
Fecha: 2000
Referencia:
Notas:
Tipo: bibliografia
Extracción: guztizkoa
Campo: dokumentazioa
Aviso legal
El presente corpus onomástico toma en consideración contenidos de obras de terceros, atendiendo a su prestigio y competencia en la materia. A dicho efecto Euskaltzaindia ha solicitado los correspondientes permisos y licencias, por lo que se han obtenido los derechos de propiedad intelectual necesarios, salvo error u omisión. En el caso de que observe la existencia de algún contenido que entendiera puede infringir derechos de terceros le rogamos lo ponga inmediatamente en conocimiento de Euskaltzaindia a través de la siguiente dirección de correo electrónico (info@euskaltzaindia.eus) al objeto de poder adoptar inmediatamente las medidas oportunas.