(...)
Iturri izena eta zaharra izenondoa ditugu hemen.
XVIII. mendearen bukaera arte eutsi zion izenak jatorrizko gardentasunari.1793an Iturrizarras dugu, 1808an Yturrizarres, eta horrez geroztik ia beti hasierako bokalaren aferesia jasandako aldakia azaltzen da. Turrizares (1811 eta 1826), Turrizales (1813), Turruzales (1829).
Egungo egunean Fuente de Turruzales [tùrruzáles] esan ohi zaio Barranco de Sulue-n bukatzen den Basandia-ko erreketako batean (bi dira) dagoen iturri honi. Plural erromantzea oso arrunta da euskara galdu den tokietako euskal toponimoetan.
(...)
(...)
Baso izena eta handia izenondoa ditugu hemen. 1534eko despoblatuen zerrendan Vasendia ageri da, baina hau, 1603 eta 1605eko Basandia aldakiek erakusten duten bezala, notariaren errakuntza besterik ez da. Egun ere Basandia [bàsandía] esaten da.
Basandia herria orain "Corral de Ausalón" dagoen tokian zegoen, oraindik ere garbi ikus daitezkeen zaharkinek erakusten dutenez. Aipatu gortea (eta ingurukoak) eraikitzeko despoblatuko etxeen harriez baliatuko ziren segurasko. 1605ean dokumentatzen den Fuente de Basandia herrixkatik gertu dagoen Iturrizarra izan zitekeen.
Alto de Basandia, Aldabea eta Basandia-ren arteko gaina dateke, hots, Cruz de Basandia-ren aldeko gaina.
Alderdiko errekak bi dira. bata zuzenean Aitzandieta-tik datorren errekara doa, eta bestea (Iturrizarra dagoena) beherago Barranco de Sulue deritzanean amaitzen da. Portillo de Basandia, Camino de la Sierra-n dago, Cruz de Basandia-ren alboan; Cruz de Basandia Aldabea de Aitzandieta eta Basandia-ren arteko muga-mugan zegoen, Camino de la Sierra-n, Portillo de Basandia-n bertan. Gurutzearen oinarria (harmailak) oraindik ere bertan dago, botata. Hirurogeita hamar urte inguruko gure informatzaileek ez dute zutik ezagutu, eta beraz aspalditxoan erori zela (edo bota zutela) esan daiteke. Torre de Basandia herrixkako eliz-dorreari esan zekiokeen, edo etxeen hondakinei (ikus Torraza sarreran dioguna). Nolanahi ere, garbi dago dorrea Ermita de San Sebastián-en ondoan zegoela, 1631ko lekukoa froga.
(...)
(...)
OBS.- Iturrizarra significa 'La fuente vieja'. Es común que el genérico castellano sea redundante para con el específico vasco. Según Patxi Salaberri (EAEATB), se denomina a una fuente existente en el barranco (hay dos) de Basandia, donde acaba el Barranco de Sulue.
(...)
OV.11 - Eslaba aldeko euskararen azterketa toponimiaren bidez
Abreviatura: OV.11
Autor: SALABERRI ZARATIEGI, Patxi
Título: Eslaba aldeko euskararen azterketa toponimiaren bidez
Nota de trabajo:
Elaborador:
Colección: Onomasticon Vasconiae 11
Revista:
Editorial: Euskaltzaindia
Lugar: Bilbo
Fecha: 1994
Referencia:
Notas: NTM bilduma egin zenean, artean argitaratu gabeko doktore tesia.
Tipo: bibliografia
Extracción: guztizkoa
Campo: hizkuntza azterketa
NA.TM - Nafarroako Toponimia eta Mapagintza
Abreviatura: NA.TM
Autor: JIMENO JURÍO, José María (zuz.)
Título: Nafarroako Toponimia eta Mapagintza
Nota de trabajo: 59 liburuki
Elaborador:
Colección:
Revista:
Editorial: Nafarroako Gobernua & Trabajos Catastrales S.A.
Lugar: Iruñea
Fecha: 1992-1999
Referencia:
Notas: Nafarroa. Toponimia eta Mapagintza: gazt. Toponimia y Cartografía de Navarra.
Erreferentzia gisa liburuki zenbakia ematen da aditzera eta apurka-apurka, orrialdea ere gaineratuz joango da.
Lan honen iruzkin kritikoa argitaratu zen in FLV, 64 (1993).
Tipo: bibliografia
Extracción: guztizkoa
Campo: ofizialtzea
NAN.PR.OIB - Oibarko protokoloak
Abreviatura: NAN.PR.OIB
Autor:
Título: Oibarko protokoloak
Nota de trabajo:
Elaborador:
Colección: Nafarroako Artxibategi Nagusia, Protokolo saila
Revista:
Editorial:
Lugar: Iruñea
Fecha:
Referencia:
Notas:
Tipo: artxibategia
Extracción: partziala
Campo: dokumentazioa
NAN.PR.UNX - San Martin Unxeko protokoloak
Abreviatura: NAN.PR.UNX
Autor:
Título: San Martin Unxeko protokoloak
Nota de trabajo:
Elaborador:
Colección: Nafarroako Artxibategi Nagusia, Protokolo saila
Revista:
Editorial:
Lugar: Iruñea
Fecha:
Referencia:
Notas:
Tipo: artxibategia
Extracción: partziala
Campo: dokumentazioa
NAN.PR.UXUE - Uxueko protokoloak
Abreviatura: NAN.PR.UXUE
Autor:
Título: Uxueko protokoloak
Nota de trabajo:
Elaborador:
Colección: Nafarroako Artxibategi Nagusia, Protokolo saila
Revista:
Editorial:
Lugar: Iruñea
Fecha:
Referencia:
Notas: Protocolos de Ujué.
Tipo: artxibategia
Extracción: aztergai
Campo: dokumentazioa
NA.TOF - Nafarroako Toponimia Ofiziala / Toponimia Oficial de Navarra
Abreviatura: NA.TOF
Autor: ZZ. AA.
Título: Nafarroako Toponimia Ofiziala / Toponimia Oficial de Navarra
Nota de trabajo:
Elaborador:
Colección:
Revista:
Editorial: Nafarroako Gobernua
Lugar: Iruñea
Fecha: 2019tik
Referencia:
Notas: 2019. urtetik datutegi osoa deskargarako eskaintzen da: https://gobiernoabierto.navarra.es/eu/open-data/datos/toponimia-oficial-navarra
Tipo: datu baseak
Extracción: guztizkoa
Campo: dokumentazioa
Aviso legal
El presente corpus onomástico toma en consideración contenidos de obras de terceros, atendiendo a su prestigio y competencia en la materia. A dicho efecto Euskaltzaindia ha solicitado los correspondientes permisos y licencias, por lo que se han obtenido los derechos de propiedad intelectual necesarios, salvo error u omisión. En el caso de que observe la existencia de algún contenido que entendiera puede infringir derechos de terceros le rogamos lo ponga inmediatamente en conocimiento de Euskaltzaindia a través de la siguiente dirección de correo electrónico (info@euskaltzaindia.eus) al objeto de poder adoptar inmediatamente las medidas oportunas.