AMPLIFICATIO

(lat. amplificatio , zabaltzea, hanpatzea, hedatzea)

Helburu intelektual edo artistikoaren kariaz adierazpenak eta ideiak hanpatu edo hedatzean datzan prozedura erretorikoa da amplificatioa . Hedapenak gai baten garrantzia handitzen du, helburu bati jarraiki; adibidez, epaiketa batean ardu ra egozterakoan, edo, literatur testu batean, edertasuna indartzeko (jasoagoa edo sublimeagoa egin nahian). Hedapenaren bidez, adierazpena luzatu egiten da, maila jasoago bat lortu nahirik eskuarki; xume esanda baino kontzeptu gehiago eta adierazpen luzeagoak ipintzen dira zerbait adierazteko. Hedapen prozedura era biltzen da hainbat figura erretorikotan; esaterako, hitzezko figuretan, eta parafrasie tan nahiz metaketetan. Anitz eratan egin daiteke hedapena, esate baterako:

a) Sinonimoak erabiliz, edota mailaketa edo gradatio aren bidez.

b) Gogoeta bera molde berean errepikatuz edo beste modu batzuetara adiera ziz, parafrasietan.

c) Antitesia, metaketa edo galdera erretorikoak gehituz.

d) Gai baten azpiatalak hedatuz, deskripzio, konparazio, perifrasi, metaketa eta abarren bidez.

Hedapena edo amplificatio a, autore klasikoetan, figura erretoriko oso erabilia da; esate baterako, Axularren estiloaren ezaugarrietako bat dela esan liteke heda penez jokatzea; azken batean, Gero liburua “gerotik gerora ibiltzeak dakartzan kal teak” esaldiaren hedapen amaigabe bat baino ez da. Maiz, ironiaren baliabide ger tatzen da amplificatio a. Euskal literaturan, adibidez, baliabide horren erabilera agerikoa da K. Linazasororen lanetan, ironia eta giro absurdoa lortzeko; esaterako, Zer gerta ere liburuan (1995).

[J. K. I.]

Ikus, halaber, P ENTSAMENDU FIGURA .