(...)
En Urraul, figurando en 1428 con otros 22 desolados del valle. No se menciona aquí en 1366, pero sí en 1368, entre Artieda y San Vicente, indicándose que no había labradores; poseían sus campos 4 hidalgos, que seguramente no residirían aunque pagasen el préstamo extraordinario al rey en esta fecha. Figura un PUYO en val de Lónguida en el citado libro de 1366, con 4 fuegos, entre San Vicente y Sansoain, aparte del de Valdorba, hoy Pueyo.
(...)
Qué: Herri hustua Dónde: San Vicente - Santsoain (Urraul) Origen:
ID.DNXV
(...)
XIV. ¿El nombre vasco de Los Arcos según el Fuero de Estella? [en Fornes Linguae Vasconum, XXII, núm. 55 (1990), Pamplona: Gobierno de Navarra, pp. 55-63] […]
2. Toponimia en el fuero estelles de 1164 […]
2.1. Arqueta / Arkueta […]
El problema estriba en explicar el paso de *arkueta > arketa. En composición y derivación, la -u final de bisílabos puede caer (y. gr. burezur < buru + hezur), lo que no sucede con -eta y -aga, según Michelena,521 [MICHELENA, 1987, p. 142] sino raras veces, como en puieta kaskalleta (en Zariquiegui y la propia Lizarra). En el contexto -ku + eta se mantiene la u final; Biqueta, Biqueta;522 [Muru-Astráin, año 1683, JIMENO JURÍO, 1986a, p. 348] Picueta;523 [Orcoyen, JIMENO JURÍO, 1989a, p. 275] Azpilkueta.
Según dato proporcionado por el profesor Patxi Salaberri, a quien debo estas observaciones, en Ayesa (valle de Aibar) se documenta Txipueta (< txipu + eta, ‘chopera’), siempre con -ueta excepto en el catastro de 1894 en que ha dado Chupeta, corrupción atribuible con toda probabilidad a la influencia del romance que para entonces había sustituido al euskera en la comarca.
(...)
(...)
OBS.- Ver en el glosario POYO [POYO: La diptongación ante yod de las vocales tónicas breves latinas o y e es otra de las características del romance navarro-arogonés. Así pues, la forma característica sería pueyo, voz que aparece en la toponimia mayor de Navarra. Respecto a su extensión, nos informa Mikel Belasko cómo en la Ribera de Navarra los ejemplos son poco claros y escasos. A sido desplazado por la voz cabezo. Manuel Alvar registra poyo en Uztárroz con el significado de 'montículo'. En Urraúl se documenta en varias ocasiones la forma puiu]. Es este uno de los ejemplos más claros de la distinta solución del castellano frente a los romances navarro-aragoneses, en donde se produjo la diptongación de o y e breves y tónicas latinas ante yod. Lo esperable sería pues pueyo, como se documenta en varios ejemplos de la documentación. Para explicar la forma puiu habrá que tener en cuenta el efecto del sustrato vasco y procesos asimilativos.
(...)
(...)
OBS.- Ver en el glosario POYO [POYO: La diptongación ante yod de las vocales tónicas breves latinas o y e es otra de las características del romance navarro-arogonés. Así pues, la forma característica sería pueyo, voz que aparece en la toponimia mayor de Navarra. Respecto a su extensión, nos informa Mikel Belasko cómo en la Ribera de Navarra los ejemplos son poco claros y escasos. A sido desplazado por la voz cabezo. Manuel Alvar registra poyo en Uztárroz con el significado de 'montículo'. En Urraúl se documenta en varias ocasiones la forma puiu]. Despoblado emplazado en una alta superficie amesetada situada al oeste del río Irati, lugar de condición claramente estratégica desde el que se domina una amplia panorámica sobre los valles circundantes. Tiene su término repartido entre los de Grez, San Vicente y Artieda. Las noticias documentales sobre este despoblado son bastante escasas. Aparece, dentro del valle de Lónguida, en el Libro del Rediezmo de 1268. En el Libro de Fuegos de 1366 figura en el valle de Lónguida, con cuatro fuegos hidalgos. En ese siglo el Monasterio de Iranzu tenía molinos en la población. No figura en el Libro de Fuegos de 1427, por lo que hay que pensar que en dicho momento estaba totalmente despoblado (PRN).
(...)
CAR.PNAXIV - La Población de Navarra en el siglo XIV
Abreviatura: CAR.PNAXIV
Autor: CARRASCO PÉREZ, Juan
Título: La Población de Navarra en el siglo XIV
Nota de trabajo: Colección Histórica de la Universidad de Navarra XXIX
Elaborador:
Colección:
Revista:
Editorial: Nafarroako Unibertsitatea
Lugar: Iruñea
Fecha: 1973
Referencia:
Notas:
Tipo: bibliografia
Extracción: guztizkoa
Campo: dokumentazioa
LEK.ENAV - El euskera en Navarra a fines del siglo XVI
Abreviatura: LEK.ENAV
Autor: LEKUONA ETXABEGUREN, Manuel
Título: El euskera en Navarra a fines del siglo XVI
Nota de trabajo:
Elaborador:
Colección: Geografía histórica de la lengua vasca
Revista:
Editorial: Auñamendi, 13-1
Lugar: Zarautz
Fecha: 1966
Referencia: 127-137
Notas: ECO zerbitzuko Patxi Galék egindako migrazioa.
Tipo: liburu zatiak
Extracción: guztizkoa
Campo: dokumentazioa
NAN.PR.IRÑ - Iruñeko protokoloak
Abreviatura: NAN.PR.IRÑ
Autor:
Título: Iruñeko protokoloak
Nota de trabajo:
Elaborador:
Colección: Nafarroako Artxibategi Nagusia, Protokolo saila
Revista:
Editorial:
Lugar: Iruñea
Fecha:
Referencia:
Notas: Iruñeko protokoloak: gazt. Protocolos de Pamplona.
Tipo: artxibategia
Extracción: partziala
Campo: dokumentazioa
NA.TM - Nafarroako Toponimia eta Mapagintza
Abreviatura: NA.TM
Autor: JIMENO JURÍO, José María (zuz.)
Título: Nafarroako Toponimia eta Mapagintza
Nota de trabajo: 59 liburuki
Elaborador:
Colección:
Revista:
Editorial: Nafarroako Gobernua & Trabajos Catastrales S.A.
Lugar: Iruñea
Fecha: 1992-1999
Referencia:
Notas: Nafarroa. Toponimia eta Mapagintza: gazt. Toponimia y Cartografía de Navarra.
Erreferentzia gisa liburuki zenbakia ematen da aditzera eta apurka-apurka, orrialdea ere gaineratuz joango da.
Lan honen iruzkin kritikoa argitaratu zen in FLV, 64 (1993).
Tipo: bibliografia
Extracción: guztizkoa
Campo: ofizialtzea
NAN.PR.ELO - Eloko protokoloak
Abreviatura: NAN.PR.ELO
Autor:
Título: Eloko protokoloak
Nota de trabajo:
Elaborador:
Colección: Nafarroako Artxibategi Nagusia, Protokolo saila
Revista:
Editorial:
Lugar: Iruñea
Fecha:
Referencia:
Notas: Gazt. Protocolos de Monreal.
Tipo: artxibategia
Extracción: partziala
Campo: dokumentazioa
NAN.PR.IRB - Irunberriko protokoloak
Abreviatura: NAN.PR.IRB
Autor:
Título: Irunberriko protokoloak
Nota de trabajo:
Elaborador:
Colección: Nafarroako Artxibategi Nagusia, Protokolo saila
Revista:
Editorial:
Lugar: Iruñea
Fecha:
Referencia:
Notas: Irunberriko protokoloak: gazt. Protocolos de Lumbier.
Tipo: artxibategia
Extracción: partziala
Campo: dokumentazioa
NAN.PR.ERRK - Erronkariko protokoloak
Abreviatura: NAN.PR.ERRK
Autor:
Título: Erronkariko protokoloak
Nota de trabajo:
Elaborador:
Colección: Nafarroako Artxibategi Nagusia, Protokolo saila
Revista:
Editorial:
Lugar: Iruñea
Fecha:
Referencia:
Notas: Erronkariko protokoloak: gazt. Protocolos de Roncal.
Tipo: artxibategia
Extracción: partziala
Campo: dokumentazioa
NAN.PR.AUR - Aurizko protokoloak
Abreviatura: NAN.PR.AUR
Autor:
Título: Aurizko protokoloak
Nota de trabajo:
Elaborador:
Colección: Nafarroako Artxibategi Nagusia, Protokolo saila
Revista:
Editorial:
Lugar: Iruñea
Fecha:
Referencia:
Notas: Aurizko protokoloak: gazt. Protocolos de Burguete.
Tipo: artxibategia
Extracción: partziala
Campo: dokumentazioa
DRAH - Diccionario geográfico histórico de España por la Real Academia de la Historia. Sección I. Comprehende el reyno de Navarra, señorío de Vizcaya y provincias de Álava y Guipúzcoa
Abreviatura: DRAH
Autor: ABELLA, Manuel & GONZÁLEZ ARNAU, Vicente & MARTÍNEZ MARINA, Francisco & TRAGGIA, Joaquín
Título: Diccionario geográfico histórico de España por la Real Academia de la Historia. Sección I. Comprehende el reyno de Navarra, señorío de Vizcaya y provincias de Álava y Guipúzcoa
Nota de trabajo: 2 liburuki
Elaborador:
Colección:
Revista:
Editorial: Real Academia de la Historia, Viuda de AtD. Joaquín Ibarra
Lugar: Madril
Fecha: 1802
Referencia:
Notas:
Tipo: bibliografia
Extracción: partziala
Campo: dokumentazioa
NAN.HIP.AGO - Agoizko hipotekak
Abreviatura: NAN.HIP.AGO
Autor:
Título: Agoizko hipotekak
Nota de trabajo:
Elaborador:
Colección: Nafarroako Artxibategi Nagusia, Hipoteken Kontularitza saila
Revista:
Editorial:
Lugar: Iruñea
Fecha:
Referencia:
Notas:
Tipo: artxibategia
Extracción: partziala
Campo: dokumentazioa
NAA.KAT - Katastroa
Abreviatura: NAA.KAT
Autor:
Título: Katastroa
Nota de trabajo:
Elaborador:
Colección: Nafarroako administrazioko artxibategia
Revista:
Editorial: Nafarroako Gobernua, Kartografia Zerbitzua
Lugar: Iruñea
Fecha:
Referencia:
Notas: Gazt. Archivo administrativo de Navarra. Catastro.
Tipo: artxibategia
Extracción: partziala
Campo: dokumentazioa
ID.DNXV - Desolados navarros en la primera mitad del siglo XV
Abreviatura: ID.DNXV
Autor: IDOATE IRAGUI, Florencio
Título: Desolados navarros en la primera mitad del siglo XV
Nota de trabajo:
Elaborador:
Colección:
Revista: 461
Editorial:
Lugar:
Fecha: 1975
Referencia: 138-139 (1975) 165-228
Notas:
Tipo: artikuluak
Extracción: guztizkoa
Campo: dokumentazioa
JIM.ESTN - Estudios de toponimia navarra
Abreviatura: JIM.ESTN
Autor: JIMENO JURÍO, José María [Roldán Jimeno Aranguren & David Mariezkurrena Iturmendi]
Título: Estudios de toponimia navarra
Nota de trabajo:
Elaborador: Roldán Jimeno Aranguren & David Mariezkurrena Iturmendi
Colección:
Revista:
Editorial: Pamiela
Lugar: Iruñea
Fecha: 2004
Referencia:
Notas: Liburuak Jose Maria Jimeno Juríok idatzitako zenbait artikuluren bilduma da, hil ondoan berrargitaratua. ECO zerbitzuak eginiko migrazioa. Liburuaren orrialdea (edota ohar zenbakia) ematen da erreferentzia gisa, baina edozein kasutan ere kontsulta daiteke jatorrizko artikuluaren identifikazioa "testuingurua"n jaso baita.
Badago Patxi Salaberrik eta Roldán Jimenok paratutako edizio eguneratua: Obras Completas de José María Jimeno Jurío 40, Pamiela, 2012.
Tipo: bibliografia
Extracción: guztizkoa
Campo: dokumentazioa
NA.TOF - Nafarroako Toponimia Ofiziala / Toponimia Oficial de Navarra
Abreviatura: NA.TOF
Autor: ZZ. AA.
Título: Nafarroako Toponimia Ofiziala / Toponimia Oficial de Navarra
Nota de trabajo:
Elaborador:
Colección:
Revista:
Editorial: Nafarroako Gobernua
Lugar: Iruñea
Fecha: 2019tik
Referencia:
Notas: 2019. urtetik datutegi osoa deskargarako eskaintzen da: https://gobiernoabierto.navarra.es/eu/open-data/datos/toponimia-oficial-navarra
Tipo: datu baseak
Extracción: guztizkoa
Campo: dokumentazioa
Aviso legal
El presente corpus onomástico toma en consideración contenidos de obras de terceros, atendiendo a su prestigio y competencia en la materia. A dicho efecto Euskaltzaindia ha solicitado los correspondientes permisos y licencias, por lo que se han obtenido los derechos de propiedad intelectual necesarios, salvo error u omisión. En el caso de que observe la existencia de algún contenido que entendiera puede infringir derechos de terceros le rogamos lo ponga inmediatamente en conocimiento de Euskaltzaindia a través de la siguiente dirección de correo electrónico (info@euskaltzaindia.eus) al objeto de poder adoptar inmediatamente las medidas oportunas.