(...)
Las oclusivas sonoras, empleando este término en el sentido limitado que más abajo se indica, se conservan por lo general, tanto en posición inicial como en interior de palabra: // Γέβαλα (Ptol.), actual Guevara, Guebara (Ál.). // Heredia (Ál.), doc. Deredia, Heredia < herediu, pl. heredia. Cf. también Δηούα (Ptol.), actual Deva, río y población en Guip. // Como es sabido, lo que llamamos oclusivas sonoras se realizan como oclusivas o espirantes, según la posición, con una distribución muy parecida a la del español de hoy. La pronunciación fricativa de la b está claramente descrita por Oihenart a mediados del siglo XVII. // No hay indicios que apoyen la presunción de que el vasco medieval distinguiera entre -b- oclusiva y -u- (-v-) fricativa como el cast. de aquella época. En los documentos se emplean casi indistintamente las dos letras (Zabal- y Zaval-, Ibar- e Ivar-, -barri y -varri, etc.), lo que parece probar que no había más que un fonema y que la realización corriente de este en posición intervocálica era una fricativa
(...)
What: Toponimoen osagaia Situation: Euskal Herria Origin:
M.IFOV
(...)
Zabal eta ondoa ditugu hemen. Izen honek Barranco del Pinar izeneko errekaren ingurua, elutsa eta egutera, ematen du aditzera, eta gaur El Pinar izenak heriotzeko puntura eraman badu ere, Zabalondoa dermio honen izen zaharra zela uste dugu, gutxienez alderdi handi batena. Orain pinua edo leherra da bertan ugariena, baina antzina arte eta haritzetan oso aberatsa zen.
1698ko aipuan ikus daitekeenez, Pitillas eta Uxueren alderdi komuna zen, 1800eko lur-bereizketa agirian behin ere aipatzen ez den arren. Urte honetan beronetan azaltzen den Fuente de Zabalondoa Barranco del Pinar errekari hasiera ematen dion oraingo Fuente de San Vicente bide dugu, eta antzinako Barranco de Zabalondoa aipatu Barranco del Pinar bera. Monte de Zabalondoa Bigas-ekin mugatzen duen mendi partea da.
Gaurregun herriko artzain eta nekazari zahar gehienek ez dute ezagutzen toponimo hau, eta hil hurran dela esan daiteke. Bada Zabalondoa-ren kokagunearen berri zehatza eman digunik, baina toki-izena azken hatsa ematen ari dela garbi dago.
Zabalondoa 1800erako Zabalandoa zen (ikus gorago), hemendik metatesi baten bidez, *Zalabandoa aterako zen, eta hemendik 1892ko katastroko eta gaurregungo Zalamandoa [zàlamandóa], eta aditu ere dugun Zarabandoa [zàrabandóa]. Nabarmentzekoa da Zabalondoa ez dela *Zabalondoba edo antzeko ezer bilakatu (cf. Zerkondoa > Zerkondoba Artaxonan [J. Jurío, EETA, 376. or.], Bideondoa > Biandoba Lergan...).
(...)
(...)
Uxuen pinudi bat baino gehiago egon da eta dago. 1730ean azaltzen denak ez du zer ikusirik oraingo El Pinar izeneko dermioarekin, ez La Sierra edo Aldamara-n dauden lerdiekin, ez eta herri ondoko Ardui-koarekin ere.
Oraingo El Pinar pinuz mukuru dagoen Caracierzo de los Berros, Santakaramuru, Mostrakas, Bigas eta Aldamara-ren arteko eremu menditsua da, eta auzo duen Pinar de Aldamara-tik bereizi behar da.
El Pinar neurri batez bat dator atzenekoetan dagoen Zabalondoa-rekin, baina ez dakigu zehazki zein toponimo ordezkatu dituen. Oraingo Barranco del Pinar lehengo Barranco de Zabalondoa bera da.
(...)
(...)
OBS.- Ver en el glosario ZABAL [ZABAL: Zabal como sustantivo significa llanura (como adjetivo 'ancho'). Es la palabra más frecuente para este concepto en toponimia mayor y apellidos: Zabaltza, Zabaltzeta, Zabaleta Zabalegi... etc, lo que demuestra la antiguedad de este uso. En la Barranca está muy vivo como apelativo, casi siempre bajo su forma diminutiva txabal. Otro diminutivo zabalko, o xabalko se emplea en los valles pirenaicos y designa 'rellano', aplicado en toponimia a pequeñas planicies].
(...)
OV.11 - Eslaba aldeko euskararen azterketa toponimiaren bidez
Abbreviation: OV.11
Author: SALABERRI ZARATIEGI, Patxi
Title: Eslaba aldeko euskararen azterketa toponimiaren bidez
Work note:
Elaborator:
Colection: Onomasticon Vasconiae 11
Magazine:
Publisher: Euskaltzaindia
Place: Bilbo
Date: 1994
Reference:
Notes: NTM bilduma egin zenean, artean argitaratu gabeko doktore tesia.
Type: bibliografia
Extraction: guztizkoa
Field: hizkuntza azterketa
NA.TM - Nafarroako Toponimia eta Mapagintza
Abbreviation: NA.TM
Author: JIMENO JURÍO, José María (zuz.)
Title: Nafarroako Toponimia eta Mapagintza
Work note: 59 liburuki
Elaborator:
Colection:
Magazine:
Publisher: Nafarroako Gobernua & Trabajos Catastrales S.A.
Place: Iruñea
Date: 1992-1999
Reference:
Notes: Nafarroa. Toponimia eta Mapagintza: gazt. Toponimia y Cartografía de Navarra.
Erreferentzia gisa liburuki zenbakia ematen da aditzera eta apurka-apurka, orrialdea ere gaineratuz joango da.
Lan honen iruzkin kritikoa argitaratu zen in FLV, 64 (1993).
Type: bibliografia
Extraction: guztizkoa
Field: ofizialtzea
NAN.PR.UNX - San Martin Unxeko protokoloak
Abbreviation: NAN.PR.UNX
Author:
Title: San Martin Unxeko protokoloak
Work note:
Elaborator:
Colection: Nafarroako Artxibategi Nagusia, Protokolo saila
Magazine:
Publisher:
Place: Iruñea
Date:
Reference:
Notes:
Type: artxibategia
Extraction: partziala
Field: dokumentazioa
NAN.PR.CAP - Caparrosoko protokoloak
Abbreviation: NAN.PR.CAP
Author:
Title: Caparrosoko protokoloak
Work note:
Elaborator:
Colection: Nafarroako Artxibategi Nagusia, Protokolo saila
Magazine:
Publisher:
Place: Iruñea
Date:
Reference:
Notes:
Type: artxibategia
Extraction: partziala
Field: dokumentazioa
M.IFOV - Introducción fonética a la onomástica vasca
Abbreviation: M.IFOV
Author: MITXELENA ELIZALT, Koldo
Title: Introducción fonética a la onomástica vasca
Work note:
Elaborator:
Colection:
Magazine: 1905
Publisher:
Place:
Date: 1956
Reference: XXIV (1956), 167-186 eta 331-362
Notes:
Type: artikuluak
Extraction: guztizkoa
Field: hizkuntza azterketa
NA.TOF - Nafarroako Toponimia Ofiziala / Toponimia Oficial de Navarra
Abbreviation: NA.TOF
Author: ZZ. AA.
Title: Nafarroako Toponimia Ofiziala / Toponimia Oficial de Navarra
Work note:
Elaborator:
Colection:
Magazine:
Publisher: Nafarroako Gobernua
Place: Iruñea
Date: 2019tik
Reference:
Notes: 2019. urtetik datutegi osoa deskargarako eskaintzen da: https://gobiernoabierto.navarra.es/eu/open-data/datos/toponimia-oficial-navarra
Type: datu baseak
Extraction: guztizkoa
Field: dokumentazioa
Legal notice
This onomastic corpus takes into account the contents of works by third parties, taking into account their prestige and competence in the field. To this end, Euskaltzaindia has applied for the corresponding permissions and licences, so that the necessary intellectual property rights have been obtained, except in the case of error or omission. Should you observe the existence of any content that you believe may infringe the rights of third parties, please inform Euskaltzaindia immediately by sending an e-mail to the following address (info@euskaltzaindia.eus) so that the appropriate measures can be taken immediately.
Headquarters
B
BISCAY
Plaza Barria, 15. 48005 BILBO
+34 944 15 81 55
info@euskaltzaindia.eus
Research Center
V
LUIS VILLASANTE
Tolare baserria. Almortza bidea, 6. 20018 SAN SEBASTIAN
+34 943 42 80 50
donostiaordez@euskaltzaindia.eus
Local offices
A
ÁLAVA
Gaztelako atea, 54 01007 VITORIA/GASTEIZ
+34 945 23 36 48
gasteizordez@euskaltzaindia.eus
G
GIPUZKOA
Tolare baserria. Almortza bidea, 6 20018 SAN SEBASTIAN