(...)
NTM-n itxare jaso dute, asimilazioa kontuan izan gabe, eta dokumentazioan: ytcharea (1893), ytsarea (1893). Gure ustean idi + sare dira bere osagaiak, lehen osagain horelako bilakabideak, azken bokala galdu eta hortzetako herskari ahostuna ahoskabe bihurtu, izaten baititu hitz elkarketan: idi + zain > itzai, idi + (h)esi > itsesi. Azken honi dagokionez, begira R. Karasatorrek helarazi digun Nafarroako Artxibategi Orokorreko dokumentu (1617) honek dakarrena: “A la tercera pregunta dixo que refiriendosse a lo que dho en su primera depossicion y sin apartarse en cosa ninguna save es verdad este tgo que al dho termino y endrecera de Ucuar a tenido y tiene por su nombre en bascuence ascolichasia y este vocablo ichasia es visto claramente de por ser bedado boyaral ...” Idi edo abereendako hesi edo ‘akotatua’ izango genuke beraz azken hau (idi eta aizkorarentzat ere bai, aurrekoa), eta ‘idiak biltzeko tokia’ berriz, toponimo honen adierazpena.
(...)