Azpisarrerak (1)
kuzkurtu
kuzkurtu.
1.
(G),
kuxkurtu (V-gip, G-azp-bet; <kuis-> Lar y Añ (G))
Ref.:
A;
Iz Als (ódaiyá);
Elexp Berg (kuxkurtu);
ZestErret
(kuxkurtu)
.
Encogerse, acurrucarse. "Encogerse de hombros de vergüenza" Lar. "Ovillarse, encogiéndose" Ib. "Encogerse arrugando" Añ. "Agobiarse" A. " Negu guztia otzak ziero kuxkurtuta pasau jonat " Elexp Berg.
Otzak kuxkurtuta. Arr GB 102. Kuxkurtuak zagozila beren etx'ondoetan beha hekien orenak noiz joko zuen. Prop 1904, 150. Arkaitz-zuloan kuxkurtuta. Ag G 152. Nik oe-yantzia emeki emeki tiratzen diet, eta aiek ikara lauorritan kuzkurtu egiten dire. " [Elles] blotissent" . Or Mi 75. Bere txabolan zegoan / eiztaria kuzkurturik. Ir ( in Onaind MEOE 993 ). Iñularrerako, ordea, izadi osoa illunbean kuzkurtu zan garaian. TAg Uzt 256. Eta kuzkuzian kuzkurtu zalarik, mijesaik lurrez lagata ikusi leuzan. Arriand Io 20, 5 (Lç beheititu, He beheratu, LE inklinatu, EvS aphaltü, Dv, Ol, Or, Ker, IBe makurtu ). Alakoxe zulo batean kuxkurtuta loaren zai. Sorarrain Elezar 14. Aurrak [...] amaren magalean kuskurtzen ziran bildurraren-bildurrez. Etxde JJ 198. Antxe kuxkurtu-ta bildu zan. Berron Kijote 180. Aiñar tarte batean kuxkurtu. Alkain 91. Hari [apoari] begira geratu nintzen kuxkurturik. PPer HarriP 15. Hitzak motx, hotzak kuxkurturik baleude bezala. MIH 355s.
v. tbn. Txill Let 63. Gand Elorri 188. NEtx LBB 196. MIH 323. Kuxkurtu: In Uzt Noiz 61. Zendoia 70. Insausti 154. En DFrec hay 2 ejs. de kuzkurtu y 1 de kuxkurtu.
Encogerse, acurrucarse. "Encogerse de hombros de vergüenza" Lar. "Ovillarse, encogiéndose" Ib. "Encogerse arrugando" Añ. "Agobiarse" A. " Negu guztia otzak ziero kuxkurtuta pasau jonat " Elexp Berg.
Otzak kuxkurtuta. Arr GB 102. Kuxkurtuak zagozila beren etx'ondoetan beha hekien orenak noiz joko zuen. Prop 1904, 150. Arkaitz-zuloan kuxkurtuta. Ag G 152. Nik oe-yantzia emeki emeki tiratzen diet, eta aiek ikara lauorritan kuzkurtu egiten dire. " [Elles] blotissent" . Or Mi 75. Bere txabolan zegoan / eiztaria kuzkurturik. Ir ( in Onaind MEOE 993 ). Iñularrerako, ordea, izadi osoa illunbean kuzkurtu zan garaian. TAg Uzt 256. Eta kuzkuzian kuzkurtu zalarik, mijesaik lurrez lagata ikusi leuzan. Arriand Io 20, 5 (Lç beheititu, He beheratu, LE inklinatu, EvS aphaltü, Dv, Ol, Or, Ker, IBe makurtu ). Alakoxe zulo batean kuxkurtuta loaren zai. Sorarrain Elezar 14. Aurrak [...] amaren magalean kuskurtzen ziran bildurraren-bildurrez. Etxde JJ 198. Antxe kuxkurtu-ta bildu zan. Berron Kijote 180. Aiñar tarte batean kuxkurtu. Alkain 91. Hari [apoari] begira geratu nintzen kuxkurturik. PPer HarriP 15. Hitzak motx, hotzak kuxkurturik baleude bezala. MIH 355s.
v. tbn. Txill Let 63. Gand Elorri 188. NEtx LBB 196. MIH 323. Kuxkurtu: In Uzt Noiz 61. Zendoia 70. Insausti 154. En DFrec hay 2 ejs. de kuzkurtu y 1 de kuxkurtu.
+
kuxkortu.
(Aux. trans.).
Encoger; doblar, recoger.
Uropano ofiziale batek naski soinak kuzkur letzake ['se podría encoger de hombros'] . Prop 1906, 227s. Bi eskuetako beatzak kuzkurtuaz. Urruz Zer 65. Belaunak kuxkortu, ta donokiko Ama kutuna bitarteko zuelarik garbitasunezko eskeintza egin ziokan. JZ 1922, 43. (ap. DRA)
Uropano ofiziale batek naski soinak kuzkur letzake ['se podría encoger de hombros'] . Prop 1906, 227s. Bi eskuetako beatzak kuzkurtuaz. Urruz Zer 65. Belaunak kuxkortu, ta donokiko Ama kutuna bitarteko zuelarik garbitasunezko eskeintza egin ziokan. JZ 1922, 43. (ap. DRA)
Bere esku kuxkurtuarekin taloa nola zabaltzen zuan amonari begiratuta.
Alkain 86.
2.
+ kuxkurtu (G-azp). Acoquinar(se), acobardar(se). "Arrastokoa izan emakumea ta, gizonaren aurrean ez kuxkurtu" Gketx Loiola (s.v. arrastoko).
Amaika baserri kixkaldu izango zuten liberalak Gipuzkoan [...] Santa Cruzek kuzkurtu ezpalitu! Or SCruz 11. Gure buruzagi ura kuxkurtuta ikusita. Alkain 131.
Amaika baserri kixkaldu izango zuten liberalak Gipuzkoan [...] Santa Cruzek kuzkurtu ezpalitu! Or SCruz 11. Gure buruzagi ura kuxkurtuta ikusita. Alkain 131.
(Part. en función de adj.).
"Encogido, de poco ánimo, [...] kuxkurtua <kuis->"
Lar.
3.
"Humillar, humillarse"
Asp Leiz.
KUZKUR-KUZKUR EGIN.
Intens. de kuzkurtu.
Olloak kotan bezela, kuxkur-kuxkur eginda an egon bear. Alkain 148.
Olloak kotan bezela, kuxkur-kuxkur eginda an egon bear. Alkain 148.
Sede principal
- B
- BIZKAIA
- Plaza Barria, 15.
48005 BILBO - +34 944 15 81 55
- info@euskaltzaindia.eus
Centro de Investigación
- V
- LUIS VILLASANTE
- Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
20018 DONOSTIA - +34 943 42 80 50
- donostiaordez@euskaltzaindia.eus
Sedes
- A
- ARABA
- Gaztelako atea, 54
01007 GASTEIZ - +34 945 23 36 48
- gasteizordez@euskaltzaindia.eus
- G
- GIPUZKOA
- Tolare baserria. Almortza bidea, 6
20018 DONOSTIA - +34 943 42 80 50
- donostiaordez@euskaltzaindia.eus
- N
- NAFARROA
- Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
31002 IRUÑEA - +34 948 22 34 71
- nafarroaordez@euskaltzaindia.eus
Asociación
- I
- IPAR EUSKAL HERRIA
- Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
64100 BAIONA - +33 (0)559 25 64 26
- +33 (0)559 59 45 59
- baionaordez@euskaltzaindia.eus
