suhats
1.
(G-goi-azp),
suatx (L; Hb sg. Lh),
subets (G-nav),
sugats (Lar s.v. lino , Hb),
sugatz (Hb),
sugarats (Lar)
Ref.:
Lh (su);
Iz
LinOñ
178;
Als
(subetsak)
JMB At
.
Tijeras, cuchilla o especie de guillotina de madera usada para cortar el lino; agramadera.
"(El instrumento de) tascar, el tascador"
Lar.
"Sedadera"
Ib.
"Chevalet à battre le lin"
Lh.
"
Suats, generalmente se emplea en plural: suatsak. Tijera de madera compuesta de una hoja de dos filos (hembra) y de otra sencilla (macho). Sirve para separar las fibras finas de las bastas en el lino ya agramado"
JMB At.
.
Sugatza.
Izt C 233 (en una lista de aperos de labranza).
Amonari diote eman suats-lana.
"El tijereteo"
.
Or Eus 101.
2.
(L-ain, BN-baig, S; Dv, H),
suatsu (V-ger-arr-oroz),
suatz (V-m),
sumats (L-ain, B; VocB
),
sumatz (Ort Voc 151),
suberatsu (V-ger-arr),
zuhats (S)
Ref.:
A (suhats, suatsu, sumats, suberatsu, zuhats);
Onaind EEs
1931, 57;
Izeta BHizt2 (sumats)
.
Tenaza; pinza. "Tenaza de fierro, que en lengua vascongada llaman sumatsak y sirve para tomar del fuego las piedras calientes para cocer la leche" (Arizcun, 1803) LexHNav I 135. "Pincette, forceps" Dv. "Tenaza de cocina" VocB. "Suatsu, acial, tenacillas de madera" A. "Suberatsu, acial, tenacillas de palo que se emplean para desgranar castañas" Ib.
Eta haren zerbitzuko eginen dituzu untziak hautsen altxatzeko, eta trukesak, eta suhatsak, eta su-untziak.
Dv Ex 27, 3 (Ur tenazak).
Suats pare bat berria.
HerVal 157.
Suatz edo satai bihurtzen da.
"Pinza"
.
MEIG
IX 124.
(en colab. con NEtx)
3.
subarats
(G, AN-5vill ap. A),
subats
(G-to-nav ap. A),
sugats
(G-goi-to ap. A),
sugaratx
. "Una sugaracha de adrezar linos" (Estella, 1568) LexHNav I 135. "Leño con que se ablanda el lino" A.
4.
"Taula heze, sapa edo izerdiaren khentzeko, uritan ezarria"
Alth in Lander RIEV 1911, 601.
"
Suhats (S; Alth), bois frais qu'on met à tremper pour en enlever la sève"
Lh.
5.
zugaratz.
"Madera trabajada o elaborada, carpintería elaborada"
GoiBur
300.
"Los dos cepos [...] de la baquinera [...] en cuadro con sus uztarrias, errellas y zugarazas"
(1752).
Ib. 300.
6.
"
Súatz, suátza, (el) asidero de ara, burdiñara
"
Iz ArOñ.
.
7.
(Fig.).
Ta, or datorren [ollo] matuts, suats, ori...?
"Destartalada"
.
JKort EuskOl
1931, 38.
SUHATS-PIKO (G-goi).
"Madero largo provisto de un resalte en medio que sirve de apoyo a los suatsak cuando se trabaja con éstos" JMB At.