gaitzerran
1.
(
L, BN ap. Lh
; SP,
Arch UFH,
Dv,
H,
A) .
(Vb.).
Hablar mal (de), difamar; censurar, reprobar.
"Médire"
Dv (que cita a E, Ax y He).
"Murmurar (Lç)"
A.
v. GAITZ ESAN, GAIZKI ERRAN.
Tr. Documentado en Dechepare, Leiçarraga, Haramburu y Axular; hay un ej. más moderno en unos versos citados por Michel.
Balentia sinplea da andren gaitz erraitea.
E 117.
Emazteak zerengatik gaitz erranen dirate? / Handi eta xipi oro haietarik girade.
Ib. 117.
Jelosiak eztitzaket nik gaitz erran sekulan; / maite nuiena nahi enuke ehork hunki liazadan.
Ib. 139.
Nor da gizon modorroa harzaz orhit eztena / eta gero halakoa gaitz erraiten duiena?
Ib. 129.
Ebanjelioari iarreikiteagatik gizonéz iniuriatu, menospreziatu, gaitzerran eta iraitzi izatea.
Lç
Adv
** 6v.
Gaitzerraiteko eta difamatzeko bizio haur.
Lç
Ins
D, 7v.
Eztezagun falsuki gure hurkoa gaitzerran.
Ib. 62.
Disoluzionezko insolenzia berera hekin laster egiten eztuzuenean, zuek gaitzerraiten zaituztela.
Lç 1 Petr 4, 4.
Kreaturak madarikatzea, Iainkoa hauken egilea gaitz erraiten eztela sinhesten baduzu.
Harb 170.
Ene haur ezpaita zurea bezala, ez, othoi, hargatik arbuia eta ez gaitz erran.
Ax 18s (V 10).
Pasaiako denboraz / gaitzik erraiteko / nihork ez du menturaz / klarki mintzatzeko.
(343).
Michel LPB 343.
Higu dudanaz gaitz diostana sinets ziroiat, nahiz barhana.
O Pr 233.
2.
(Sust.). (SP, Dv A, H). "Gaitz erran bat, un médit, une médisance" SP. "Mauvais, malin propos, discours médisant" H.
3.
(Part. en función de adj.).
"
Gaitz errana, de qui on parle mal"
SP.
"Qui est mal dit, mal parlé, mal prononcé"
H.
GAITZ ERRAITEKO.
a)
Censurable, reprobable. "Blâmable" SP.
Hango euskara ongi erabiltzen badut ez naizela gaitz erraiteko, eta ez arbuiatzeko, zeren ezpaitakik nik hangoa baizen.
Mat XV.
Elizak ez nau manatzen, urthean behin baizen kofesa nadilla, eta ni egiten naiz hainbertzetan; beraz, ez naiz gaitz erraiteko, gehiagotan ez eginagatik ere.
Ax 534 (V 343).
Ezta gaitz erraiteko, dio, protxuagatik zerbaiten erreberritzea.
ES 103 (v. tbn. 199).
b)
"Gaitzerraitekuak, injures; médisances; mauvais propos" Arch UFH.