I .
(Sust.).
1.
(
SP,
Dv,
H),
luzegarri (
H).
Dilación, cosa que retrasa; prolongación, cosa que prolonga.
"
Estakuru ephearen luzagarriak
"
SP.
"
Lanaren luzagarri diren elhestak
"
Ib.
"
Batzutan bidexkak eztire bidearen luzagarri baizen, parfois les sentiers ne servent qu'à rendre le chemin plus long"
H.
"
Lanaren luzagarri diren elhestak
"
Ib.
"
Meza luzagarri, alleluia, alusión a los oficios de tiempo pascual (Lander)"
DRA
.
Asmatu zuen aitzakia ortik, luzagarri emendik Madridaño joateko.
Lar Fueros 226.
Alferrak dira bekatua esateko nastutzen diran ipui edo kontuak, baldin luzagarri oek gabe adirazi baditeke egindako utsegitea.
AA I 314.
Gurasoek ere familiko bizieran zaartzaroaren atzerapen bat eta bizitzaren luzagarria aurkitzen dute.
Vill Jaink 161.
Luzegarria ematea eldu naiz.
(G-nav)
'Gauza bat ordaintzeko edo itzultzeko denbora luzatzea'
.
Inza EsZarr 174.
Beti badugu guk mezaren luzagarria.
EZBB I 69.
Mehakeek ere iasanen eztute ardantzerik, / Ezta ordokiek ere Abuztutan garbarik; / Hauk lehenago on ziren bizia luza garri, / Gehiagorik eztaite nihor gose ez egarri.EZ Man I 89.
2.
(Ref. a objetos).
"Rallonge"
Dv.
"Chose propre à rendre plus long, moins court. Mahain baten luzagarriak, les rallonges d'une table"
H.
"
Gipuzkoatar emakumek eratxekitzen dituzte besteren ileak bere ile buztanez luzagarritzat
"
Ib.
"(Gc), cierto remiendo que las mujeres ponen a sus sayas en el ruedo de la cintura"
A.
"Alargador. Egur au ezta aillegatzen da luzagarri bat ipiñokotsau
"
Elexp Berg.
Eliz-kalian eman ziguten / eskallera bat galanta, / entero labur zan ura ere / aren alturan parata, / luzegarri eske juan giñaden / ura zutikan largata.
Noe 18.
"(V, G), apéndice, miembro o parte prolongada de un cuerpo, de un animal o vegetal"
A.
Tresna, gure indarren luzagarri.EZBB II 115.
II .
(Adj.).
1.
Alargable, prolongable.
"Extensivo"
Lar.
2.
Que va a alargarse, que se quiere alargar.
Moko-mokoan uzten balitz adar luzagarria zurak begira lezake dainu bat. Beheragodanik hartzen da adar luzagarria eta kapeta muthurrari estekatzen diozu, xut-xuta jar dadientzat.
Dv Lab 352.
3.
"(V, G), dilatorio, que sirve para demorar"
A.
4.
"Propre à allonger, à prollonger"
Dv.