malgutu
malgutu.
Tr. Documentado al Norte en Axular, Pouvreau, Duvoisin, J. Etchepare y en un ej. de Eskualdun Egunaria, y al Sur en Zinkunegi, Lizardi, Amezaga, Gandiaga (Elorri 100) y Azurmendi. En Mirande aparece malgurtu, tal vez errata.
1.
(
L-ain ap. A
; SP (sin trad.),
Dv),
malgurtu.
Doblar(se), plegar(se).
Iende thaillu batzuk [...] den traburik ttipienean behaztopa, kanabera bezala malgu eta plega.
Ax 456 (V 297).
Zume batzu bezala malgu detzazkegu [hitzak] gogoaren harat-hunat guzier uztartuz.
JE Bur 175.
Zorigaitzez, gure eskuara gogorsko izanki hoin labur gerruntzez malgutzeko!
JE GH
1929, 318.
Aren oñek ikutzen / ote dute lurra? / Ezetz diot: ezpaita / malgutu belarra.
'No se doblega'
.
Ldi BB 58.
Malgu zaitezte, belaun zurrunok.
Amez Hamlet 110.
Begiratzen ziolarik alaba besoetakoari [...], gerri meharra haren besoan malgurturik landare gazte bat izan bailitzakeen.
Mde HaurB 30.
(Fig.).Someterse, doblegarse.
Bearkunean utsegitea bildurra agertzea da, irañari malgutzea da.
"Someterse"
.
Zink Crit 45.
Inclinar.
Gorphutza aitzinerat malgutuia, zerbaitek iratzen balu bezala.
EskLAlm 1901, 5.
(ap. DRA)
Nire bizkarrera malgutu zure buru baltz bigun ule-joria.
Azurm ( in
Gand Elorri 189
).
"(L), encorvar"
A.
Lan jarraikiak malgutzen du gathibua.
Dv Eccli 33, 27 (Ol, Ker makurtu, BiblE makurrarazi).
2.
Ablandar, debilitar.
Hainitz bekhatuk lizuntzen dute gizona [...], tentamenduk kargatzen, plazerek malgutzen eta flakatzen.
SP Imit III 48, 2 (Ch flakatu, Ip ahültü).
"Suavizar"
Lar.
(H).
Ablandar, hacer flexible.
"
Lastoa marruskatzez malgutzea, rendre la paille molle en la broyant dans la main. [...] Zumea bihurtuz malgutzea, rendre la vime fléxible en la tordant"
H.
"Au fig., rendre docile, doux, maniable, dompter, apprivoiser. Nola malgutuko duzu senhar gozagaitza? [...], comme rendrez-vous traitable un mari difficile à vivre? [...] Zaldi izikorra malgutzeko gaitz, cheval ombragueux, difficile à dompter"
H.