(...)
cart. de Leyre [...] Cf. fº 8, acte de 1032: Furtunio Usuaz Cantabriensis
(...)

(...)
Fortunio Osxoa [...] cart. de Leyre [...] 1052, fº 213 [...] 1º Pays basque espagnol.- Cart de Leyre [...] fº 213: Fortunio Osxoa Kantabria
(...)

(...)
Arrazoñ zen egiñ zetzan, zergatik *Cantabria, deitzen biata *Pirenea gere bazter herria
(...)

(...)
Morelesen gaztelaniazko aipu batean
(...)

(...)
asturias de santillana (I, II. kap., 005. orr. [0522. orr.]) // asturias de santillana o santa iuliana (I, IV. kap., 014. orr. [0531. orr.]) Sandovalen gaztelaniazko aipu batean // asturias de santillana (II, VIII. kap., 153. orr. [0670. orr.])
(...)

(...)
cantabriae (synopsis capitum [0514. orr. (sic. 0513)]) Caput II. Variae Cantabriae descriptiones (…) Cap. III. Vera Cantabriae descriptio proponitur (…) Caput V. Cantabriae nomen sug Gothis et Sarrecenis Rioiae attributum fuisse // cantabros (synopsis capitum [0514. orr. (sic. 0513)]) Cap. IV. Quibus locis bellum contra Cantabros ab Augusto et eius Legatis gestum sit // cantabrorum (synopsis capitum [0514. orr. (sic. 0513)]) Cap. VI. Regionem Vardulorum, Autrigonum eta Caristorum à Vasconibus occupatam videri et de Cantabrorum variis cladibus. // cantabris (I, I. kap., 002. orr. [0519. orr.]) // cantabros (I, I. kap., 002. orr. [0519. orr.]) (= vascos) // cantabri (I, I. kap., 002. orr. [0519. orr.]) // cantabricâ, cantabris, cantabrica, cantabrorum, cantabri, cantabriensium, cantabriae (I, I. kap., 003. orr. [0520. orr.]) // cantabriae, cantabria (I, II. kap., 004. orr. [0521. orr.]) Besteak beste, Ambrosio Salazarren gaztelaniazko aipu batean // cantabriae (I, II. kap., 004. orr. [0521. orr.]) // cantabria (I, II. kap., 004. orr. [0521. orr.]) // cantabriâ (I, II. kap., 005. orr. [0522. orr.]) // cantabriae (I, II. kap., 005. orr. [0522. orr.]) // cantabros (I, II. kap., 005. orr. [0522. orr.]) // cantabros (I, II. kap., 007. orr. [0524. orr.]) // cantabros coniscos (I, II. kap., 007. orr. [0524. orr.]) // cantabrorum, cantabriam (I, II. kap., 008. orr. [0525. orr.]) // vera cantabriae, cantabrorum, cantabriae, cantabriam (I, III. kap., 008. orr. [0525. orr.]) // cantabris, cantabriae, cantabros (I, III. kap., 009. orr. [0526. orr.]) // cantabri conisci, coniaci, concanos (I, III. kap., 009. orr. [0526. orr.]) // cantabriam, cantabriae, cantabria, cantabrici, cantabrorum (I, III. kap., 010. orr. [0527. orr.]) // cantabria, cantabrorum, cantabros (I, III. kap., 011. orr. [0528. orr.]) // cantabros, cantabriae, cantabricum (I, IV. kap., 011. orr. [0528. orr.]) // cantabricum, cantabros (I, IV. kap., 012. orr. [0529. orr.]) Besteak beste, Garibairen gaztelaniazko aipu batean // cantabria, cantabros (I, IV. kap., 013. orr. [0530. orr.]) // cantabria (I, IV. kap., 014. orr. [0531. orr.]) // cantabriam, cantabris, cantabros (I, IV. kap., 015. orr. [0532. orr.]) // cantabrosque, cantabros, cantabriam, cantabrorum (I, IV. kap., 016. orr. [0533. orr.]) // cantabriae, cantabri (I, V. kap., 016. orr. [0533. orr.]) // cantabriae, cantabricae, cantaber, cantabrorum, cantabriam (I, V. kap., 017. orr. [0534. orr.]) // cantabros (I, V. kap., 018. orr. [0535. orr.]) // cantabrorum, cantabris, cantabros (I, VI. kap., 018. orr. [0535. orr.]) // cantabricae, cantabros, cantabris, cantabrorum (I, VI. kap., 019. orr. [0536. orr.]) Besteak beste, Dion-en latinezko aipu pare batean // cantabri, cantabros, cantabris (I, VI. kap., 020. orr. [0537. orr.]) Besteak beste, Flororen latinezko aipu batean eta Zesarren beste batean // cantabriae, cantabriam, cantabros (I, VI. kap., 021. orr. [0538. orr.]) // cantaber (I, VIII. kap., 026. orr. [0543. orr.]) Silio Italikoren latinezko bertso batzuen hiru aiputan // cantabriam (I, IX. kap., 030. orr. [0547. orr.]) // cantabrorum (I, X. kap., 034. orr. [0551. orr.]) Estrabonen latinezko aipuan // cantabrismum, cantabrismus (I, XI. kap., 036. orr. [0553. orr.]) Besteak beste, Scaligeroren latinezko aipuan // cantabrorum, cantabros (I, XII. kap., 037. orr. [0554. orr.]) // càntabri (I, XII. kap., 038. orr. [0555. orr.]) Marianaren latinezko aipu batean. trad. "Sólo los Vizcaínos" (!!) // cantabris, cantabrorum (I, XII. kap., 043. orr. [0560. orr.]) Besteak beste, Senekaren latinezko aipu batean // cantabris (I, XIII. kap., 044. orr. [0561. orr.]) // cantaber (II, VII. kap., 141. orr. [0658. orr.]) // cantabriam (II, VIII. kap., 163. orr. [0680. orr.]) // cantabriâ, cantabriam, cantabria (II, VIII. kap., 164. orr. [0681. orr.]) Besteak beste, Fredegarioren eta Aimonioren testu banaren latinezko aipuetan // cantabriae (II, VIII. kap., 173. orr. [0690. orr.]) Thuan-en latinezko aipuan // cantabriâ (II, X. kap., 201. orr. [0719. orr.]) // cantabriae (II, X. kap., 214. orr. [0731. orr.]) // cantabriam (II, X. kap., 222. orr. [0739. orr.]) // cantabriae (II, XVII. kap., 366. orr. [0883. orr.]) Besteak beste, Garibairen latinezko aipuan. // cantabrici (II, XVII. kap., 367. orr. [0884. orr.]) // cantabros (III, I. kap., 383. orr. [0900. orr.]) // cantabrorum, cantabris (III, I. kap., 384. orr. [0901. orr.]) // cantaber (III, I. kap., 386. orr. [0903. orr.]) Venancio Fortunatoren latinezko aipuan // cantabrici, cantabris (III, II. kap., 393. orr. [0910. orr.]) // cantabriae veteris (index, s.v. alaua [1078. orr.]) // cantabriae (index, s.v. amaia [1079. orr.]) // cantabriae (index, s.v. biscaya [1081. orr.]) // cantabris (index, s.v. calagurritani [1081. orr.]) // cantabros (index, s.v. callaica [1081. orr.]) // cantabriae (index, s.v. camarica [1081. orr.]) // cantabri (index, s.v. cantabri [1082. orr.]) // cantabri conisci (index, s.v. cantabri conisci [1082. orr.]) // cantabri (index, s.v. cantabri ab augusto [1082. orr.]) // cantabria (index, s.v. cantabria sita erat [1082. orr.]) // cantabria vrbs (index, s.v. cantabria vrbs [1082. orr.]) // cantabria (index, s.v. cantabria à francis [1082. orr.]) // cantabriae (index, s.v. cantabriae descriptiones [1082. orr.]) // cantabriae (index, s.v. cantabriae fines [1082. orr.]) // cantabriae (index, s.v. cantabriae nomine [1082. orr.]) // cantabricae (index, s.v. cantabricae linguae [1082. orr.]) // cantabricum (index, s.v. cantabricum bellum [1082. orr.]) // cantabrorum (index, s.v. cantabrorum mores [1082. orr.]) // cantabrorum (index, s.v. cantabrorum nomina [1082. orr.]) // cantabrorum (index, s.v. cantabrorum nomine [1082. orr.]) // cantabrorum (index, s.v. cantabrorum robur [1082. orr.]) // cantabri (index, s.v. galleciae [1084. orr.]) // cantabri (index, s.v. iberus fluuius [1086. orr.]) // cantabria (index, s.v. minij [1088. orr.]) // cantabria (index, s.v. rioia [1091. orr.]) // cantabris (index, s.v. vaccaei [1093. orr.])
(...)

(...)
*Vascueña bertze izenez *Gascueña, eta bertzela *Ipuzkoa eta *Cantabria hedatzen da *Bizkaiako, eta *Nafarroako zenbait populuetara herri hetako hitzkuntza deitzen da eskuara: gauza segurtzat dadukate *Espainiako lehenbiziko populua izan zela herri hunetakoa *Tubal *Noeren illobasoaganik, eta gauza miragarria da, dio, nola gure denboraraino mantenatu den bertze zenbait hitzkuntzarekin nahastekatu gabe, zenbait hitzez kanpoan: zeinak bertze jendakiekiko hantazinotik s baitirateke
(...)

(...)
*Cantabria, *Ipuzkoa, *Alaba, *Bizkaia, eta *Nafarroako parterik gehiena, hitzkuntza hau dadukatenak, dira *Espainiako jenderik zaharrenetik, noblenetik, eta garbienetik
(...)

(...)
Salen carboneros en grande número a Vizcaya y a la Montaña, y aquí es donde los naturales no tienen maña para hacer carbón ni para manejar herrerías, cuyos oficiales son todos guipuzcoanos (204)
(...)

(...)
Es, pues, muy grande la simpleza de llamarnos vizcaínos a todos, y es origen de erretas muy fatales. Todos vascongados, todos cántabros, eso bien; pero estas voces son de más extendida significación que la de vizcaínos. El mal estuvo en haber hecho sinónimos a las voces Cantabria y Vizcaya, extendiendo esta última a todos los lugares que comprende la primera (8) [...] Los autores que escribieron sobre estas provincias no tuvieron más principio que ver en las universidades donde estudiaron que todos los vascongados, vizcaínos, alaveses y navarros y guipuzcoanos hacían un cuerpo, para distinguirse de castellanos, andaluces, extremeños, así en los vítores como en las elecciones de consiliarios y otras funciones, y que a todo este cuerpo lo llaman Vizcaya, por no repetir tantos otros nombres; lo mismo sucede en los colegios mayores, en que hay becas de vascongados, que se llaman becas de Vizcaya (7 [Add: y esto se remediara diciendo becas de Cantabria]). Principio muy ridículo, para confundir después las tres provincias, escribiendo la geografía de eellas. Tampoco se remedia esta errata diciendo, como lo hacen algunos franceses en mapas, Vizcaya propia por el señorío de Vizcaya, dejando para las demás provincias el nombre de Vizcaya impropia, aunque no lo ponen, y es otro disparate. En muchos mapas ponen a las montañas de Santander Vizcaya propia, excluyendo aun al mismo señorío de Vizcaya del nombre de Vizcaya propia, y nace de la ignorancia de hacer sinónimos de (8 [Add: las voces]) Cantabria y Vizcaya, y haber errado además lo modernos distinguiendo Cantabrias propias e impropias. Las montañas de Santander fueron Cantabria y parte de la famosa Cantabria; pero nunca han sido ni son Vizcaya, ni propia ni impropia. Y ¿quién no se ha de reír leyendo en Moreri y sus autores, en la voz Parlement, que el parlamento de Burdeos se extiende a éstos y a los otros países y parte a Vizcaya, porque se entiende a los vascongados de Labort? // Más acierto han tenido los que en las últimas guerras han levantado un regimiento de bravos soldados vascongados de Francia, y con la aprobación del rey llaman el Regimiento real de Cantabria; porque, aunque aquel país no lo sea, sus vascongados son descendientes de cántabros legítimos, y sería un gran des propósito llamarlo Regimiento real de Vizcaya (12) [...] La M. N. y M. L. provincia de Guipúzcoa, parte de la antigua Cantabria (15) [...] Digo, caballeros, ¿y ustedes y vuestras señorías, vuestras excelencias, son los que hacen desdenes de la nobleza de los oficios humildes de Guipúzcoa? Pero de esto hablé en mi discurso de la antigua Cantabria (154)
(...)

(...)
KONPONDUBA Aita Fr *Pedro *Astarloa S *Franciscubaren seme, Lektore Jubiladu, *Burkgosko Probinzijako Aita, eta *Cantabrijako Definidoriak
(...)

(...)
Bere anditasunaren lotsagarritzat eukan agintari, edo Enperadore arek, *Kantauriko lur puskia bere menpera ez egotia, eta bera bere jauntzat ez ezagututia, izanik beste agiri zan lur guztiko jaube, eta gitxitan eukan Erromatarrak berreun urtian *Españan egin eben guztija, bere eskupian ezpeukan gure jaiotz-lur au: dino *Paulo *Orosiok Gurari onegaz abijetan da bazter onen jaube egiteko modubak arzen
(...)

(...)
Ain izan zan galgarri mundubaren ezizallentzat, ainbat martitz galdu zitubezan, ain pelleburu asko, eta bildurgarrijetan aurkitu zirian, ze dino *Veleio *Paterculok ezin igarri zatekiala nork nor goitu eban, *Erromak *Kantaurija, ala *Kantaurijak *Erroma
(...)

(...)
Ain izan zan galgarri mundubaren ezizallentzat, ainbat martitz galdu zitubezan, ain pelleburu asko, eta bildurgarrijetan aurkitu zirian, ze dino *Veleio *Paterculok ezin igarri zatekiala nork nor goitu eban, *Erromak *Kantaurija, ala *Kantaurijak *Erroma
(...)

(...)
Arraijo bizi bat eginik dabil batetik bestera; ain laster *Bizkaijan, ain laster *Gipuzkuan, ain laster *Araban, ain laster *Gastelan, ain laster *Montañan, ain laster *Tobalina, *Losa, *Cabuerniga, eta beste leku askotan, jakin al baga arerijuak nun dan, edo nundik nora dabilen
(...)

(...)
En las Provincias de Búrgos, donde entran las de Trasmiera y tierras del Condestable, se presupuso que demas de los vecinos pecheros que hay en ellas habrá la cuarta parte mas de hidalgos por entrar la mayor parte de la Montaña, en que hay muchos hidalgos y casas solariegas
(...)

(...)
Milla seieun, berrogei ta amaseigarren urtean *Kantauriako eskuadraren Jeneral zegoela egindako serbitzo andien bidez izandu zan *Felipe laugarrenaren gogokoa
(...)

(...)
D, *Pedro *de *Aranburu *Kantauriako Eskuadraren Almirantea, zeñak egin izan zituen serbitzo andiak
(...)

(...)
Batxiller *Martinez *Zaldibia, jakinduri andiko letradua, izkribatu zeban liburu bat Probinzia *Gipuzkoakoari dagozkion anziñaerako gauza balioso asko dakarziena; zeñagaz baliatu izan zan Irakasle *Gebara, *Españaren ipiñera ta anziñatasuna, eta *Kantauriako noblezaren iraupena argitara emateko milla bosteun laurogei ta seigarren urtean *Milanen moldizkidatutako liburuan
(...)

(...)
*Zumaiako semea eta *Oikiñako Ibarrean jaioa zan *Baltasar *de *Etxabe Ministro Tokaduna *Mejikon, eta *Kantauriako itzkuntzaren anziñatasunaren gañeko egitade milla seieun eta zazpigarren urtean Uri *Mejikoan moldizkidatuaren aurkillea
(...)

(...)
Erri onetako semeak ere ziran *Antonio *de *Urkiola, Erregeren ontzidi ta Galeonkintzako Benaitari nagusia eta Jeneral *Kantauriako Eskuadrarena
(...)

(...)
*Kanta'uria
(...)

(...)
*Domingo *Lizaso, *Donostiako Zuzelekuaren-zaia; izkribatu zituen bi tomo andiak titulu onekin, qq; egitade maitagarria txit bere lanbidean; zeñaren aipamena egiten daben Aita *Henaok *Kantauriako anziñaeraetan
(...)

(...)
Udalako aitzaren erpiñetik ikusten dira argiro *Kantauriko Erri anitz, beraren itsasoa, eta an dabiltzan ontziak; *Idubeako mendien zati asko; *Franziako Erribera, eta Itsasaldeak beste gauza geiagorekin
(...)

(...)
*Kanta'brias *Poltio'bria; *Selim'bria *o *Seli'bria; *Mene'bria, *o *Mesenbria:
(...)

(...)
Eskaldunak han kanta lehen *Iberia, Zeinak hartu segidan izen *Kantabria, Izan ondoan gaizki, kasik hagonian, Su eta odolezko gerla izurrian
(...)

(...)
*Kantabria ez dela kanta *Iberia, Zenbeit errateko naski gutizia, Ez dut nahi bortxatu nihor sinhesterat; Itxurak nau ekharri horren erraterat
(...)

(...)
Izan zen *Iberia bi zathi egina; *Zeltiberia batek beiratu izena; Menturaz bertze kantal deithu *Kantabria, Denborak yanez hitzen haro sobrania
(...)

(...)
*Iberiak izena haru *Kantabria, Zelten harmei khentzen luze bitoria Izen horrekin ditu iragan mendeak, Guduz gudu ikusiz handitzen semeak
(...)

(...)
BIGARREN KAPITULUA: *KANTABRIA
(...)

(...)
*Kantabria bakharrik, mundu nahasian, Mendez egotu dena bizi berezian, Gerlek ehortzi gabe, harroka bezala, Lehertzeko egunak eskas etzaizkola
(...)

(...)
Agertu baino lehen menden gutizia, Salbatzaile Dibino, behartu grazia, Sarthu zen *Kantabrian, ganbiar bezala
(...)

(...)
Lehoin errabiatu bi hoien erdian, Eskaldun aita bizi bere *Kantabrian; hartu zituen harmak, bainan ez herritan; Bere etxei zioten kontu mugarritan
(...)

(...)
*Kantabren dukea zen *Pelaioren aita, Zeinaren aiphamena erregekin baita; Eskaldun odola zen beraz *Asturian, nola *Espainiako errege guzian; Ahaideak bazuzten errege yoanek; Aiphatzea galdetzen hetarik zenbeitek: *Alba, *Zuñigas, *Lerma, *Gebara, *Uzeda, *Medina-Zeli eta guziz, *Peñaranda, Zeinaren ethorkitik, gerthatuz hartako, Inperatyriza baita egin *Franziako
(...)

(...)
*Kantabrian harmada *Senproniok galdu; *Pison eta *Fulbiok herioa bildu; Traidorekerietan *Galbak balentria, Bainan ez *Biriatuk utzi bitoria
(...)

(...)
Erromanoek *Ponpe handia zaukaten; *Kantabrian zenean ez hainitz egiten; Unhatua ibili, lehertu luzeki, Etsaien iziltzeko egin gabe aski
(...)

(...)
*Kantabria altxatu, ez nahi nausirik; Munduaren ikharan ilkhi etxetarik, Traba guziak hautsi, zorroztu ezpatak, Ehorzteko uztarri etzuena aitak
(...)

(...)
*Auguste bera eman harmaden buruan, Nahiz manatzaile on zuen inguruan; Gasturik handienak egin ilkhitzeko, *Kantabria baitzaukan etsai handitako
(...)

(...)
Hiru harmada ziren sarthu *Kantabrian; Guziak arras fada gidari nausian; *Agripa itsasotik, bi bertze lurretik, Bitoria zaukaten lehen egunetik
(...)

(...)
Erori zens bizi etsaien eskurat Kantatuz *Iberia, higan gurutzerat: Gurutzean herio, bertzen ahalkea, *Kantabriako haurren lehen ohorea
(...)

(...)
Geroztik deskansuan bakea kantatu; Gerla luzen tenploa lorian zerratu: Harmetako indarrak galdu *Kantabriak, Zerutik agertzean *Yesusen graziak
(...)

(...)
Ethorkia bertzeak zuen *Kantabrian; Haren omena handi gerlako gaudian
(...)

(...)
*Kantabriako semek herrian itxiki; Atzetarat gateaz miletan urriki; Ez bedi beraz nihor urrunegi heda, yaio lekhua baino hoberik guti da
(...)

(...)
Esku alde duena, nahi ordutako, Behar bada izanen hainitzen gustuko: *Iberia, *Kantabria, eskualdun herria, Izen hoitan nik daukat badela aria
(...)

(...)
*IBERIA, *KANTABRIA, *ESKAL-HERRIAK, *ESKAL-HERRI BAKHOTXA ETA HARI DARRAIKONA
(...)

(...)
*Mela eta Giraldik dute erakusten Hango yendea mendez *Kantabretik yausten
(...)

(...)
*IBERIA, *KANTABRIA, *ESKAL-HERIAK, *ESKAL-HERRIKO BAKHOTXA ETA HARI DARRAIKONA
(...)

(...)
Suebo, Alan, Bandal, sarthu *Españian, Min handi egin gabe behin *Kantabrian; Barbarozko uria ez hoitan baratu; Bisigothek zituzten ondotik segitu
(...)

(...)
Parmi les substantifs basques qui entrent le plus fréquemment dans la composition des noms propres de nos cartulaires, nous citerons les suivants, très-facilement reconnaissables et fort peu altérés, en somme, par l'orthographe des scribes du moyen âge [...] KANTABRIA "le Cantabre", surnom du seigneur Fortunio Osxoa, connu par plusieurs actes du cart. de Leyre, et entre autres par celui de 1052, fº 213. Cf. fº 8, acte de 1032: Furtunio Usuaz Cantabriensis
(...)

(...)
Leku-izena [ZU, Oihaneko zühainetan]: hura dago ederrena Kantabriaren semea
(...)

(...)
Cantabria (gazt.); Kantabria (eusk.); Cantabria (fr.).
(...)