(...)
Irazar [ìrazár] ez dugu sekulan dokumentatu, eta beste zerbaiten desitxuraketa izan liteke, eskualdeko toponimian aurkitzen dugun *Irizar batena adibidez. Dena den, Leatxen lehenagoko Idozabal (< Idoizabal) batetik atera den Irozabal dugu, eta daitekeena da Aldeko izen honen oinarrian ere idoi izatea, *Idoizar, alegia. Ira edo Iratze-rik ez dago, dakigula, alderdi honetan, eta ez dugu uste iratze askorik izan denik, eta beraz ezin dugu, Reta Janárizek egiten duen moduan, toponimoa bide honetatik azaldu [EHZE, 494. or. Honela dio autore honek: "Irazar. De «iratze» «helecho» (der. De «ira» «helecho»), y tal vez sufijo romance «-ar»". Cf., dena den, iratze-ren eratorria bide den Orba ibarreko Iratxeta herriaren izena]. Irazar, El Saso, Barranco de Aldea, Biguri, eta Bideondoa-ren artean dago.
(...)