1.
(gral.; Urt I 79, Lar, Mg Nom 67 (G), Añ, Izt 98v, VocBN , Gèze, VocB , Zam Voc),
perestaRef.:
A;
Lh;
Lrq;
EtxbaEib;
ElexpBerg;
GteErd 46, 262;
ZestErret
. (Pred.).(Estar, etc.) dispuesto, preparado."(A) punto"Lar.
"Apercebir, prestatu, prest iduki
"Ib."Pronto, aparejado"Lar, Añ.
"(A) mano, cerca"Añ.
"
Mahaina, baraskaria, ohea, etc. prest da, [...]. Prest naiz; prest zira?
"H.
"Presto, dispuesto, alerta"A.
"Dispuesto a, preparado. Prest daukat bazkarixa nai badozue maixan jarri
"Etxba Eib. "Prest egon zaittez ordua danerako" Ib. v. prestik, gertu..
Tr. Documentado prácticamente en todas las épocas y dialectos, aunque su frecuencia disminuye algo durante la pimera mitad del s. XX. En DFrec hay 179 ejs., 3 de ellos septentrionales. Los autores vizcaínos y guipuzcoanos emplean la construcción -t(z)eko prest, mientras que al Norte, junto a ésta, tbn. aparece -t(z)era(t) prest. Gu girade egun oroz herioaren azpian, / behar dugu prest eduki gure gauza guzia. E 37.
Ezteiak prest badirade. LçMt 22, 8 (IBk, IBe prest; SalabBN prest presta; Ker gertu, Ol, Or gerturik; He preparatuak, Dv aphainduak, Ur, Echn prestatuak, Ip adelatürik).
Bizién eta hilén iuieatzeko prest dagoenari. Lç1 Petr 4, 5.
Langinak prestitu [= prest ditu] jateko aginak. RS 204.
Zer ordenu izanen den kondatzera prest nago. EZMan I 63.
Maiz biluzten eta erabiltzen den ezpata, prest da, manukor da. Ax 540 (V 347).
Ifinten dau prest pekatu mortaletako. Cap 72.
Prest nun erakustera. OPo 29.
Etsaien kontra prest daude. Gç 125.
Gure fagoratzeko eta laguntzeko prest dagoena. ES 187.
Zaude beraz bethi gudurat prest. Ch III 19, 4 (SP prestik, Ol gerturik, Leon erne).
Perill orietatik ateratzeko, prest degu sua. LarSAgust 16.
Zeiña bethi prest baitago barkhatzera. HeGudu 160.
Prest gaudian korajuski gerlan hiltzera. Mst III 56, 6.
Baña orain etzaudezte oriek aditzeko prest; gero Espiritu Santua igorzen dudan hordutik adiraziko dizkitzutet. MbIArg I 324.
Oleazioa emateko gauzak prest daudela. CbEg III 250.
Prest naiz zure borondatearen konplitzerat. Brtc 226.
Kanpoko eitekuetan [...] erne girela, lanetan peresta.AR 15.
Justuak beti / kontent alegera / dire ikusi / prest obeditzera. Monho 84.
Maija prest dago, jatekua bere bai. MgPAb 189.
Etsaiari atzera esateko beti prest egonaz. Gco I 444.
Prest nágo errezibitzerá orrén azóteak. LEOng 54v.
Begira, prest bizitu ote zeran, era datorrenean, aldezun txarkeria lagun urkoari egiteko. AA II 113.
Eurak atarako prest egonik. JJMgBasEsc 190.
Nahi du bethi prest dauden haren loriakotz guzietara, oro sofritzera. Jaur 412.
Fite prest nündükezü etxerat ützültzeko. Etch 516.
Bethi prest baitzagokion hazkurri gustukoa. Gy 25.
Espiritua prest dago, baña aragia argala. Lard 442.
Beriala prest dago / kaballeria. Afrika 89.
Galtzeko dagoz gertu gertu ta prest biziak. ABAmaE 461.
Zeñak beti prest daude lan ontarako. BvAsL 86.
Beharordü güzietan prest dela guri heltüra egitera. IpHil 127s.
Beti prest daukezala / erpe ta pikuak. AzcPB 47.
( s. XX)Lerrakor baitire makurreko alderat, edo balantzan baitaude, orotarat prest. HUZez 140.
Azkar jarri zan edozertarako prest. AgG 156.
Jantzi barrija prest eukiko dodala. Altuna 16.
Paperak sakelan sartuz diolarik: prest gira. JEBer 95.
Nork zekien hargatik etsipenez zeren egitera prest zatekeen? MdePr 157.
Egin bear zana zirt edo zart egiteko prest egon oi zana. ErkiagArran 27.
An daude beti laguntzeko prest. Basarri 12.
Goizeko zazpitarako prest nengoan nere maletarekin. AnabAprika 57.
Hor dut ezarria zure askaria prest. LarzSenper 114.
Apaldu nai eztunarentzat maia prest. (AN-larr). InzaEsZarr 154.
An gengozan eskutan idazkortza genduala prest.EtxabuKontu 12.
Oren hortako beti prest egon gaiten.Etchebarne 149.
[Argiñak] bukatu zuten, ta prest utzi tellatua emateko. JAzpiroz 59.
Egungo eguneko premietarako prest sortu bagendu, euskalkirik gabe sortuko genduen. MIH 215.
v. tbn. Volt 161. Arg DevB 138. Tt Onsa 82. BorrB 408. Cb Bast 56. Oe 83. CatLan 58. Ub 199. Iraultza 80. Dh 138. Añ GGero 51. fB Ic I 31. Astar II 33. Zav Fab RIEV 1907, 92. UskLiB 99. MarIl 49. Bordel 171. It Fab 187. CatBus 50. ChantP 238. Aran SIgn 73. Arr May 60. Elsb Fram 84. Jnn SBi 143. Itz Azald 186. Iraola 125. Urruz Zer 70. EusJok 74. JanEd II 73. Ox 133. Zub 26. FIr 143. Eguzk GizAuz 13. Laux AB 61. Zerb Azk 113. Etxde JJ 52. Txill Let 96. Bilbao IpuiB 240. SM Zirik 70. Arti Ipuin 78. Izeta DirG 98. Osk Kurl 191. AGoen Agurea 21. Lab SuEm 209. Alzola Atalak 139. NEtx LBB 199. Ardoy SFran 46. Mattin 54. Xa Odol 140. Casve SGrazi 122. Ataño TxanKan 35. Gerrika 271.
azpiadiera-1.1
(Con suf. comparativo). Miserikordiaz usatzera prestago dela ezen ez seberitatez. LçIns D, 4r.
Barkhatzera prestago gaztigatzera baiño. Ax 199 (V 133).
Zeren hurak bere perdizioniala prestago diren eziez zü bizitze eternaliala. Mst III 3, 3.
Alan prestago ta zoliago egongo zara gauz on guztietarako. AñLoraS 97.
Jainkoa kastigurako baño barkaziorako prestago zegoan. Lard 8.
Ementxe bizi naiz ni ere ta / orretarakoxe nago, / geure aldea goratutzeko / edozein baño prestago. Lasarte(
inUztNoiz 63
).
v. tbn. SP Phil 479. JJMg BasEsc 174.
sense-2
2.
(SP, Lar, Añ),
presta (Dv) . (Como adj. pleno)."
Presta, prêt"SP.
"Activo, vivo, pronto", "presto, diligente" Lar."Liberal, pronto", "activo, vivo, eficaz" Añ."
Presta, preste"Dv.
"
Esku presta, main vive, prompte à frapper, à se mettre au travail. Adimendu presta, esprit, intelligence prompte"H.
Iaun beraren gloriatan eta zuen gogo prestaren zerbitzutan. Lç2 Cor 8, 19 (TB xede on, Dv olde on, Ker gogo bizkor, IBk bihotz on
).
Eta den abre prestik, igan erazirik Paul salburik eraman dezatenzát Felix gobernadore handiagana. "Qu'il y ait de monture prête"
.LçAct 23, 24 (He atxetzatzue abreak prest).
Señaleak ere agertzen hilltzera prestarenak. EZMan I 57.
Direala aen jateko presta. Mic 13v (sic, tal vez por prestak
).
Lagun urkoai on egiteko borondate prest, samur eta gozoa idukitzea. AA I 615.
Dantzara juateko borondate presta ta gogua ezauberaz daukanak. fBOlg 46.
Teresaren bijotz presta. fBIc II 288.
Jaungoikuaren naija egiteko txito mandatari prestak. fBIc III 291.
Eusko-batzarretara / guztiz dan lez presta / juan nai leuke. Enb 193.
Otoitz egile handia, langile presta. ZerbAzk 84.
azpiadiera-2.1
Preparado, dispuesto (ref. a cosas). Hain erremedio prestik eta errazik duzunaz geroztik. SPPhil 154 (He 156 hurbilla).
Bai bigiraan, ta bai sarauban dauka luxurijak mai presta janari ugarijagaz. fBOlg 117.
Plazako dantzara duazanak, luxurijaren suba garretan eukiteko geirik presteenak batuten ditubee eureetara. Ib. 46s.
Iduri guri eginak prestak / ahorat eldu zauzkula. XaEzinB 57.
azpiadiera-2.2
Rápido."Ligero, veloz"Lar, Añ.
Zein da biderik erraz ta prestena esamina oso bategaz konfesinua egiteko?MgCO 34.
azpiadiera-2.3
Hábil. Aterako dizkitzu Konfesoreak bere itaune edo galdetze prestakin zure biotzean dauden bekaturik itsusienak. MgCC 179s.
sense-3
3.
(Lar, Añ) . (Adv.).Rápidamente."Ligeramente"Lar, Añ.
"Abrevia, date priesa, [...] ea agudo, arin, prest
"Añ.
"Brevemente, laster, prest
"Ib. Zeure estura ta tentaziñoetan deitu prest berari. AñEL1 82.
Polborea baño prestago erexegiten da aragizko amorea. AñLoraS 25.
Obeto goguan eukiko ditubee ta prestago kobru emongo deutsee. fBIc III 282.
Bereala gaztigatzen diote maizter gizajoari etorri dedilla prest. IztC 164.
Neke geiago bage artzen ditu beragandik garau eder galant ugariak prest aski. Ib. 150.
Aiñ prest botatzen du purrustaran irori, nola gitxi ta pitinka. Ib. 100.
azpisarrera-1
BEZAIN PREST(Tras part.). Tan pronto como. Landarea artu bezin prest, erakarri zeban bere maizter nekazari bat etxera. IztC 163.
Oñak lurrean ifini bezin prest, lepoa biurriturik jo-erazo omen zion buruaz lurra. Ib. 249.
PREST-PREST (V-gip).
a) "Enteramente dispuesto a. Prest prest nago esan deirazun guztirako" Etxba Eib. v. PREST PRESTA. b) (Adj.). Ara emen prest presta [alkandoria], egin barrija. MgPAb 117.
azpisarrera-5
PREST-PRESTA(Estar) preparado del todo; (estar) totalmente dispuesto. "Accingi, [...]prest presta, preparatua, [...] prestaturik" Urt I 79. "Bazkaria prest presta da (BN-lab)" Gte Erd 262. Baiñan kontu errendatuko diote biziak eta hillak jujeatzerat prest presta dagoenari. He1 Petr 4, 5.
Baduzia mitil beharrik? / Gu prest presta gutuzu. AstLas 13.
Gure plaza han dago prest presta gure goaitean. Jaur 179.
Ezteietako banketa prest presta da. SalabBNMt 22, 8 (Lç prest).
Guziek atxik detzatela oheak prest-presta. ElzbPAd 81.
Errekia zen prespresta. ZbyRIEV 1909, 104.
Ekartzen dio, prest-presta [...] pantalon pare bat. BarbSup 42.
Zure ohia prest-presta duzu. Etcham 225.
Huna paperak, prest presta. LarzIru 30.
Etxean aldiz emazteak / Prest-presta ditu erasiak.Xaramela 266.
Azken bersuño au da / Nexkatuendako, / Prest presta egon diten / Gu orrat orduko.LuzKant 139.
Makeako Ganix famatua, bere izengoitia prest-presta zuena.LarreArtzainE 120.