1.
(
H,
A (que cita a Izt)).
Ocurrencia, idea.
"(? G, Izt), invento"
A.
Asmakari oek ondo ezin moldatuz buru ausitzen Oriamendiko gañean zegoela.
Izt C 306.
Asi zan purrustaka bein batari imurtxi, [...] pipitak otzkatu eta beste asmakari burura ekarri al zitzakean guztiak egiten.
Ib. 165.
Kontu-artzalleak ipiñi zituzten, eta gogoak eman zien gañerako guzia, ezeri barkatu gabe, egin zuten, berenarekin irtetearren; baña itsu aien asmakari guziak alperrik izan ziran, eta egia garbiro agertu zan.
Lard 465 (Harriet traduce: "toutes les précautions et inventions").
--Mendi oien egaletako lur gozo eta frututsuak ondeatu, masti eta sagastiak beretan ipiñi [...], eta onela seguru genzake bear degun otoranz eta janaria. --Txit ona deritzat asmakaria.
Arr EE
1885b, 472.
+
asmokari.
Invento, objeto (aparato, etc.) inventado.
Euskara zarrak Europako zoko txanbelin onetan erazko ulerpide ta zentzungarriak ezarriko dautsaz zuen asmakari orrei.
A EEs
1916, 110.
Batzar batean edesten da N asmatzalleak oraintxe onelako edo alako lakin berri bat asmatu duala eta bere asmakaria oraindaño ezagutu diran guzien aurretik dagola.
Zink Crit 49.
Neurriz gañeko bakartze au, asmokari arrigarriz jakintzak orrenbeste aberastu dituzten gizonetan itzalgarria da.
"Con admirables inventos"
.
Ib. 9n.
Larramendik, izan ere, bere asmakari ugariak erdaldunentzat sortu zituen eta hoberik opa zien euskaldunei.MIH 346. A
zkenik, ezinbestean, antzinako oinarririk ez duen asmakari hutsalen bat hartzen dute ontzat batzuek eta besteek. Ib. 377. Erabateko erregela batek, ez hitz horri ad hoc aplikatu diogun asmakari batek. MEIG VII 176.
Invención, ficción, cosa (falsa o no real) inventada.
"Objet [...] d'invention"
Dv.
Apaiz-buru eta Kargudunen asmakari au egiaren antz gabea bazan ere, soldaduak diruagatik pozik barreatu zuten.
Lard 471.
Golok somatu dizkidan gezurrezko asmakarietatik garbi iltzen banaiz.
Arr GB (ed. 1960) 31.
Beste gañerako guziai eztie siñesterik ematen; gizonen asmakaritzat dauzka.
Ir YKBiz VII.
Bi orietan, ots, irakurte-idazte ala poesi asmakari, zer kalte andiagoz aantzi oi diran galdegin balezaidate.
"
Poetica illa figmenta"
.
Or Aitork 27.