I .
(Onomat.).
1.
(
V-arr-oroz-ple, L, Sal, R ap. A; Aq),
bar-bar-bar .
(Onomatopeya de ruido de voces, conversación, etc.).
"Albórbola [...] barbar dago (AN)"
Aq 941.
"Hablar a troche y moche"
A.
Cf. marmar.
Agotak bezala beti bar, bar, bar drainsatela.
(Olagüe, 1615).
ReinEusk
130s.
Batera bestera begira, batian barrez, bestian erdi lotan, miiñakaz bar bar.
JJMg Mayatz 220.
Bar-bar-bar, oro hartaz elekan, egun bat; bi, hiru, zortzi egun goren-gorenaz.
HU Zez 143.
--Brien fiura, pullitak gituk... Ala... etzautak leher egin bederen?-- Eta, bar, bar, bar bere buruarekin, ithurri alderat badoa Sabuquy ere.
Ox 198.
Jendea asi da, bar-bar, izketan gogara.
"La gente comienza a hacer comentarios"
.
Or Eus 28.
Behin, erretor bat, ez othe zenetz Makean, predikatzen ari zen bar-bar-bar Jainkoak berak daki zertaz.
Lf Murtuts 22.
Nik ez niken beintzat nai iri aundi batean eortzi nindezaten, izketan bar bar yoaten baitira.
Or QA 116.
Ruso erakaspenak oraino bar-bar-bar beharrietan.
SoEg Herr
29-11-1956 (ap. DRA
).
Huna nun sala batean entzun dituzten bar-bar-bar haurrak elheketan.
Herr 10-4-1958 (ap. DRA
).
Batzu espainolez ari dira bar-bar-bar, gora mintzo.
Larre ArtzainE 311.
(Onomat. de balbuceo). "Barbare [...], barbarbar, molderik gabe" Urt III 260 (cf. infra BARBAR-HIZKERA). "Eskale bat athean dago, barbar othoitzean" H.
2.
(Onomatopeya de la abundancia, multitud).
"
Barbar, par-ci par-là"
VocBN
.
"
Barbar (Vc), esparcir"
A (probablemente en este sdo.
). Cf. barra-barra.
Eguzki-galdatan bar-bar plaza: [...] erriko aitona xaarrak, alkatea erdian dutela, [...] txistu-ots berritxuak noiz jaikiko diran zai, neska-mutil gazteak.
Mok 11s.
Urguilldik eta kai-ingurutik / etxera bar bar jendea.
"La gente vuelve en tropel a casa"
.
Or Eus 399.
Errazkin, / deabru kazkin (gaizkin) / Baraibar, / laiñoa bar bar.
Ib. 61.
Uretan sortu bitez barbar pizti arnasdun biziak.
"Producant aquæ" (Gen 1, 20). Or MB 391. Ioan nintzan Kartagora, ta nondinai maite lizunak bar-bar zetozkidan. "Circumstrepebat me undique"
.
Or Aitork 53.
3.
"Onomatopée [...], mouvement d'un insecte qui marche, et sensation qu'il cause. Marmalo bat barbar dabilkit golkhoan
"
H.
Cf. barbarita, barbalot.
4.
"
Barbar (Sal, R, Sc), ruido de ebullición"
A.
Cf. bor-bor.
Itxasoa ari zelakotz bar-bar-bar, zerbait ixtoria miresgarri ahapetik kondatuz.
SoEg Herr
23-6-1955 (ap. DRA
).
Gerlatik lekora, baziren hasi zirenak gerlarien zauriak ezin aski saminduz, bar-bar egon zadin azkarri etsaien arteko herraren sua.
Ib. 10-2-1959 (ap. DRA
).
Nork bere barruan bar-bar irakiten dauzkan ioera xume ta biurrienak.
Zait Plat 125.
5.
(Onomat. del murmullo suave).
Gogoan dauka osto-tartean / ateman zun azaria... / Egoa pal pal, ostoak bar bar, / sor zedukan belarria.
"Estaba sorda por el viento sur que agitaba la hoja"
.
Or Eus 382.
Barbarbar asi zen semea garnu egiten.
(L-sar).
A EY II 328.
II .
(Sust.).
(Aq→A),
barbara (Dv).
Vocerío.
"Albórbola, barbarra
"
Aq 941.
"
Barbara, murmure de voix, grognerie"
Dv.
Andik emendik, Zure / zoramen esanekin / zauritzenago naute / eziñ-esanarekin: / iltzear nadukate / bar-bar totel orrekin.
Gazt MusIx 198.