Orotariko Euskal Hiztegia

Azpisarrerak (sarrerak) (1)

proposatu

urtemuga.

1. (G-to, AN-5vill, L-côte, B, BN-arb-baig, Sal, S, R; H; -th- Dv, H), urtamuga (Lar in Aq 1329 A, H; -th- SP (s.v. urtaburu), H) Ref.: A; Gte Erd 42 .
Aniversario. "Anniversaire, bout d'an" SP. " Urthe-mugako egunetan, dans les jours voisins de l'anniversaire" Dv. "Cabo de año, aniversario. [...] Aldiero urtemugara eritzen da, todas las veces a la misma época del año cae enfermo" A. " Il zen urte mugen (AN-5vill, B), [...] ama hil zenetik urte mugan jin zen (BN-arb)" Gte Erd 42.
Besta egiten zutela bere ezkontzako urthemugan. He Phil 409 (SP 405 urthaburuan ). Urthe muga gaur dugu. Gau hartan bezala, / ostatuetan bada jende kokahala. / Bordaska tzar batean Jesus sortu zela? Ox 66. Aurten egiten du 150 urte Poe jaio zela, eta proposatu diot Mitxelenari omenaldi bat egin lezan Egan-en urte-muga hori dela kari. Mde Pr 81s. Olerkari horren urtemuga bat, eriotza ala jaiotzarena den ez dakit. Ib. 36. Euskera bekigu gidari ta iomuga, orain, nun-nai ta beti, batez ere Irakasle Aundiaren urte-muga ontatik asita. Ibiñ Virgil 26. Urte muga orhoitgarria zuen Frantsesek: agorrileko Andredena Mari! Ardoy SFran 212s. En DFrec hay 19 ejs. de urtemuga.

Cumpleaños, día de nacimiento.
Bahakik Etxegarayen urthe bethetzea dela? --[...] Kasik arrats guziez, hotel batean bada norbaiten urthe-muga. Larz Iru 50 (74 urthe mugako afaria). Ogetabat urte mugara eldu zanean. Erkiag BatB 26. Omore onez ginen etorri urtemugako hunarat / Gure adina duten lagunak ere berdin gure ganat. Larre ArtzainE 333.

Orduantxe bakarrik zen oroitu haren jaioteguna zela, hain aspaldi ba zen inork ez ziola urte-muga hori opatu. Mde HaurB 68.

Larramendi dugu aro berria zaharretik bereziko duena eta urtemuga, horrelakorik behar bada, 1745 litzateke. MEIG VII 30.

2. Fin de año.
[Jesusen] eramankizun gogorrak. Gorputz añ biguñ eta sentikor batek zer otz gogorra sentituko etzuen urtemuga añ gogorrean? Arr May 113. Neguko eguzkiaren aurrez-aurre iarriko dizkiezu eguerdira begira, Uriario (Aquarium) izoztua ieixten asten denean urte-muga euriztatuz. Ibiñ Virgil 100.

3. Época del año que marca un límite.
Uda-atzen edo negu inguruan etxe aldera jeixten genituan. Obeki esan. berak zaitzen zuten urte-muga ori. AZink 36.

URTEMUGAN. Al cabo de un año.
Urthe mugan, landare gazteak bakhandatzen dira. Dv Lab 330. Gibelerakoan ethorriko natzaitzu urthe-mugan, bizirik izanen zare, eta Sara zure emazteak seme bat izanen du. Dv Gen 18, 10 (Ol geurtz urtaro ontan, Ker urte bete barru, BiblE urtebete barru).

Orotariko Euskal Hiztegia