- etxe-abade
- apate
- apat
- apatia
- arol
- Aitor
- apala
- balda
- at
- athendustatü
- atamüstatü
- ari
- bagant
- lumera
- parada
- barbildu
- barga
- barrandan
- barrundatu
- barruki
- barik
- mazka
- barrabaska
- ardanburu
- ardangrina
- ituten
- ekera
- geun
- daragun
- sorna
- fiat
- fiodera
- gingil
- karkaila
- garbeltxagi
- gargale
- garhi
- gari ‘garatxo’
- gartu
- gesu/gesi
- guda
- ats
- olagarro
- zainezo
- naflatu
- lapar
- makulu
- putiko
- sendor ‘sorta’
- txortan
- urre gorri
- urritu
- erruki
- oxatu
- uztargi
- platuxa
- zumai
- zirotz
- zilar zuri
- bipotz
garba2 (1627: EtxZib; ik. substratukoak). ■ Ipar-ekialdean agertzen da gehienbat, nahiz Arabako dokumentu batzuetan ere aurki daitekeen (ik. behean); Azkuek erronk. eta zar. dakar, “comida de avena para vacas mezclada de trigo”, Iribarrenek ere jasotzen du, “gavilla de mies” eta, Erronkarin, “avena sin trillar […] que se da a los bueyes” esanahiekin. Kharba Larregi eta Duvoisinengan ageri da. ‘Azao, sorta’ da esanahi nagusia (EtxZib ezpal eta garba ogiak, EtxSar falak eta garba ephaitekoak, Larg ogi kharbak); ‘lasto’ esanahiarekin ere ageri da erronk. (Izag).
◊ Lehen lekukotasuna aurreratuko luke, euskal hitzaren adibide balitz, “avena en haces que llaman garbas para los bueyes” (LéxNavI 1553, Garinoain); ik. goian Erronkarikoa. Bestalde, LzGuereñuk ‘belar’ esanahiarekin ematen du Arabako erdaran (VocAlav s.v.), eta honela jasotzen du Kontrastan 1807an: “garba, tocó a la Sta Iglesia, diez y siete gabilllas”; zehaztapena egiten du, “en rama, y con la paja” dela esanez. Jarraian, 1782ko adibide bat ere badakar.
► Mailegutzat hartu ohi da, cf. okzit. zah. garba ‘azao, sorta’; forma berarekin eta esanahi berarekin, cf. kat. eta arag. garba. Wartburgen arabera (FEW 16, 16a, garba), okzitanieratik mailegatua da kat., arag. eta eusk. hitza. Hizkuntza galo-erromantzeetan ere hitz mailegatua da, frantzikotik harturikoa, baina Wartburgek zehazten du okzitanierara ez dela frantsesaren bitartez iritsi, baizik mailegu zuzena izan zela.
Horrela bada, ez dirudi hitz hau garba1-i lotu behar zaionik (Mitxelena 1970a: 62, 9. oh.), nahiz eta ‘lasto’ adieraren bidetik ez den ezinezko: landare hondakinaren izendapen generikoa ikusi beharko genuke bertan, lihoa edo kalamua garbatzean sortzen dena abiaburu harturik. Jatorri ezberdinak izanagatik, ohartu beharra dago biek ala biek dutela kharba aldaera.
! garba3 (gerba ~1650: Pouv; garbea (mug.) ~1800: Añib). ■ Hitz zabaldua (bizk., gip., gnaf., lap.). Aldaerak dira garba (bizk., gip.), gerba (gip., gnaf., lap.) eta kerba (lap.). Hainbat zuhaitzen loreez esaten da: intxaurrarenaz, haritzarenaz (Oih), hurritzarenaz, sahatsarenaz (Harr), gaztainarenaz (Lakoiz)… Artaloreaz ere esaten da (Añib (bizk.), Azk (bizk.)). “Capullo de castañas” esanahiarekin ere badakar Azkuek (gip.).
● garbaginen “recogiendo flores de maíz” Azk (bizk.); garba + -gin + -(e)n; inesibo mugagabea dagoke bertan, -e- epentetikoarekin.
► Esanahiarengatik, gara-ri (eta galdur, gailur eta besteri) hurbiltzen zaio, baino ez dago argi nola azaldu behar den gerba aldaera. AgudTov-en ustez (s.v. garba2), garba2 ‘azao, sorta’-rekin lotu behar da, baina, kasu honetan, esanahien arteko lotura da argia ez dena. Egia da, garba2-z ari garela, badela fr. zah. gerbe ‘azao, sorta’, lagundu lezakeena hemengo gerba/kerba aldaeren bokalismoa azaltzen, baina egia da halaber gask. eta bearn. ez dugula bokalismo horren adibide zuzenik aurkitzen: garba modukoak ditugu okzit. zah., gask. eta bearn.; eratorri batean bakarrik aurkitu dugu bokalismo interesgarria, cf. okzit. zah. gerbatge “droit sur les gerbes” (FEW 16, 15b, garba).
Azkue Biblioteka eta Artxiboa Euskaltzaindiaren zerbitzura dago. Horrez gainera, zabalik dago ikertzaile ororentzat, eta bere ahalbideen neurrian euskal kultura gaien ikerkuntza eta hedapena sustatzen eta laguntzen saiatzen da.