Jagonet

Bietatik zein erabili behar dugu: batez beste ala bataz beste?

Etziko/etzirako, geroko/gerorako, betiko/betirako, datorren urteko / datorren urterako bereiztearen aldeko iritziak azaldu dira, bi forma-sailak desberdinak direlakoan, eta biak ondo daudelakoan. Zuzenak al dira iritzi horiek?

Hau guztia moldea kasu-marka guztietan erabili behar al da? Alegia, horietan guztietan, horiengan guztiengan, horienganako guztienganako…?

a) 34. araua dela-eta (hiru kiloko haurra eta abar), galdera egitean ere horrela erabili beharko genuke? Esate baterako: zenbat denborako/denboratako? Zenbat kilometrora/kilometrotara? Zenbat egunean/egunetan?

b) Sei urteko eta sei urtetako ez dira berdinak (ardoaren kasuan ulertzen da, baina bestelakoetan ez da hain argi suertatzen).

Inoiz, honako esaldi hauen antzekoak aurkitu izan ditugu: Nirekiko, horrek ez dauka ez hankarik ez bururik. Gure zalantza da nirekiko hori nire ustezen baliokidetzat har ote dezakegun.

Zein da zuzena: Ameriketara ala Amerikatara? 51. arauan biak ageri baitira (azken oharretan).

Aditzoin gisa erabil al daitezke burutu (burutu ezazu), areagotu (areagotu ezazu), landu (landu ezazu)?

Zergatik aldatzen dira hainbeste arauak? Zergatik aldatu dira lehendik finkatuak zeuden egitura edo idazkera batzuk? Esaterako: eritzi/iritzi, bait naiz / bainaiz, bapatean/bat-batean, batez beste / batezbeste…

Zer-nola jokatu behar dugu aukera bat baino gehiago dugunean edota arautu gabeko sintaxi-egituren kontuan?

Esaldi-bikote hauetan, zein dira molde egokiak?:

a) 5 minutuan egin du lan ala 5 minututan egin du lan?

b) Azken zortzi urte hauetan ala azken zortzi urte honetan?

c) Zenbat urtetik zenbat urtera ala zenbat urtetatik zenbat urtetara?

Azken hiru urtetik hona ala azken hiru urtetatik hona?

3 metrotik 5 metro bitartera ala 3 metrotatik 5 metro bitartera?

d) 5 kilometrora aurkituko duzu ala 5 kilometrotara?

Ezkerretara jo ala ezkerrera jo?