Bárbara (espagnol), Barbara (français), Barbara (anglais)
Sexe:
féminin
Hypocoristique:
No
Normatif:
norme de l'Académie
Erromako Barbarus familia izenetik. Hitz grekoa da, 'atzerritarra' edo 'arrotza' esan nahi duena. Santa Barbara bi leihoko dorre batean giltzatu zuen aitak, baina Kristoren fedea hartzean hirugarrena ireki zuen, Hirutasunaren irudi. Alaba kristaua zela jakin zuenean zigorraz jotzeko agindu zuen aitak eta azkenean burua moztu zion. Une horretan tximista batek jo eta kiskalia hil zen aita. Horregatik, tximistetatik babesa lortu nahi denean santa Barbarari deitzen zaio, eta irudietan esku batean luma eta bestean hiru leihoko dorrea duela azaltzen da. Santuaren eguna abenduaren 4an ospatzen da.
(...)
Ba zu ere orhoit zaite nitzaz santa *Barbara, gaitzetarik zuk nazazu othoitz onez aldara, eta ardiats diezadazu ontasunen frankia, bañan beregainki orain galde dudan grazia
(...)
(...)
S, *Barbarari zion anitz debozio ta arteko arturik zedukan oriek artu bage ez ilzeko, zeren aditu zuen ez dela Elizako gauzak artu bage illen Santa onekiko debozio duenik
(...)
(...)
*Barbara dute bigarren bitartekoa, ta *Estanislaok urteko Santa zuen: ta onen egunean debozio guztiaz konfesatu, ta komulgatu zan eskatzen ziola sakramentuak arturik, bere anima Jaunari emateko faborea
(...)
(...)
Orazio au egiten zegoela ikusi zuen, nola santa *Barbara birjiña ederra aingeruakin batean zetorrien, ta aingeru batek *Estanislao komulgatzeko santisimoa bere eskuan zekarren
(...)
(...)
Guraso ardura baakuetatik urten lei seme on batek, ez eskerrik gurasuari, ta orregaitik kastigauba izango da eureen ardurarik eza, Santa *Barbara ta beste asko dagoz Zeruban, ta eureen gurasuak Infernuban
(...)
(...)
Irugarrengo: uste dabeenak eztiriala ilgo konfesadu baga Ama Birjina, Santa *Barbara, edo beste Santuben bati deutsen debozinoia gaitik, egnian egunian Aita gure, eta Abe Marijen batzuk errezetan deutsezalako; uste zoro onegaz nai daben moduban, eta pekatubetan saturik bizi diriala
(...)
(...)
Goxian goxian Pater-noster bat, eta Abe-Marija, bat errezetan deutsanak Santa *Barbarari, segurutzat eukirik eztala egun atan ilgo Sakramentu baga au egiten dabena
(...)
(...)
Ondo da Mezak ateratia, Santa *Barbarari errezetia, Santuben erlikijak, Ama Birjiniaren irudi, eta eskapularijua aldian erabiltia, baita euren bitartez Jaungoikuak mesediak egingo deuskuzala ustia eukitia
(...)
(...)
Erromako Barbarus familia izenetik. Hitz grekoa da, 'atzerritarra' edo 'arrotza' esan nahi duena. Santa Barbara bi leihoko dorre batean giltzatu zuen aitak, baina Kristoren fedea hartzean hirugarrena ireki zuen, Hirutasunaren irudi. Alaba kristaua zela jakin zuenean zigorraz jotzeko agindu zuen aitak eta azkenean burua moztu zion. Une horretan tximista batek jo eta kiskalia hil zen aita. Horregatik, tximistetatik babesa lortu nahi denean santa Barbarari deitzen zaio, eta irudietan esku batean luma eta bestean hiru leihoko dorrea duela azaltzen da. Santuaren eguna abenduaren 4an ospatzen da. // Del nombre de familia romano Barbarus. En origen es una palabra griega que significa 'extranjero'. Santa Bárbara fue encerrada en una torre de dos ventanas por su padre, pero al bautizarse hizo una tercera ventana en representación de la Trinidad. Al saber que su hija era cristiana el padre mandó azotarla y finalmente le cortó la cabeza, momento en el que cayó fulminado por un rayo. Por lo anterior se invoca a esta santa como protección de los rayos y sus imágenes tienen una pluma y una torre con tres ventanas. Su onomástica es el 4 de diciembre.
(...)
Notes: Thomas Linschmann eta Hugo Schuchardt-en edizioa, Estrasburgo, 1900. Argitaraldi faksimilea, Donostia, 1979.
Type: bibliografia
Origine: guztizkoa
Domaine: dokumentazioa
OEH.ONOM - Orotariko Euskal Hiztegiko testu corpusa, Onomastika
Abréviation: OEH.ONOM
Auteur: Euskaltzaindia
Titre: Orotariko Euskal Hiztegiko testu corpusa, Onomastika
Note: 2 liburuki
Élaborateur:
Collection:
Revue:
Maison d'édition: Barne-erabilerarako dokumentua
Lieu: Bilbo
Date:
Référence:
Notes:
Type: bibliografia
Origine: guztizkoa
Domaine: dokumentazioa
EZ.Man2 - Manual devotionezcoa II
Abréviation: EZ.Man2
Auteur: ETCHEBERRI, Joannes "Ziburukoa"
Titre: Manual devotionezcoa II
Note:
Élaborateur:
Collection:
Revue:
Maison d'édition:
Lieu: Bordele
Date: 1627
Référence:
Notes: Aipatzen den edizioa Bordeleko bigarrena da, 1669koa.
Type: bibliografia
Origine: guztizkoa
Domaine: dokumentazioa
Harb - Devocio escuarra, mirailla eta oracinoteguia
Abréviation: Harb
Auteur: HARAMBURU, Jean de
Titre: Devocio escuarra, mirailla eta oracinoteguia
Note:
Élaborateur:
Collection:
Revue:
Maison d'édition:
Lieu: Bordele
Date: 1635
Référence:
Notes: 1690ekoa Harizmendik zeharo aldaturiko edizioa da.
Type: bibliografia
Origine: guztizkoa
Domaine: dokumentazioa
EZ.Eliç - Eliçara erabiltceco liburua
Abréviation: EZ.Eliç
Auteur: ETCHEBERRI, Joannes "Ziburukoa"
Titre: Eliçara erabiltceco liburua
Note:
Élaborateur:
Collection:
Revue:
Maison d'édition:
Lieu: Bordele
Date: 1636
Référence:
Notes: Oro har bigarren ediziotik egiten dira aipuak, Bordele, 1665.
Type: bibliografia
Origine: guztizkoa
Domaine: dokumentazioa
DRPLV - De re philologica linguae vasconicae
Abréviation: DRPLV
Auteur: IRIGOIEN ETXEBARRIA, Alfontso (zuz.)
Titre: De re philologica linguae vasconicae
Note:
Élaborateur:
Collection:
Revue:
Maison d'édition: Deustuko Unibertsitatea
Lieu: Bilbo
Date: 1986-1995
Référence:
Notes: Alfonso Irigoien Etxebarria irakasleak zuzendurik, bost liburuki plazaratu ziren (I-1986, II-1987, III-1990, IV-1992 eta V-1995). Artikuluetako asko beste nonbaitetik hartuak dira. Halakoetan saiatu gara jatorrizko erreferentziak ematen, hala nola "Euskera" aldizkarikoak, Euskalarien nazioarteko jardunaldiak (Bilbao, 1981), eta abar.
Type: aldizkariak
Origine: guztizkoa
Domaine: hizkuntza azterketa
Mb.IArg1 - Mendibururen idazlan argiragabeak I
Abréviation: Mb.IArg1
Auteur: MENDIBURU, Sebastian
Titre: Mendibururen idazlan argiragabeak I
Note:
Élaborateur:
Collection:
Revue:
Maison d'édition:
Lieu: Bilbo
Date: 1982 [1760?]
Référence:
Notes: Patxi Altunaren edizioa. 47-394 orrialdeak erauzi dira.
Type: bibliografia
Origine: partziala
Domaine: dokumentazioa
Cb.Eg3 - Aita S. Ignacio Loyolacoaren egercicioac III
Abréviation: Cb.Eg3
Auteur: KARDABERAZ, Agustin
Titre: Aita S. Ignacio Loyolacoaren egercicioac III
Note:
Élaborateur:
Collection:
Revue:
Maison d'édition:
Lieu: Iruñea
Date: 1761
Référence:
Notes:
Type: bibliografia
Origine: guztizkoa
Domaine: dokumentazioa
Cb.Just - Justuen Ispillu arguia
Abréviation: Cb.Just
Auteur: KARDABERAZ, Agustin
Titre: Justuen Ispillu arguia
Note:
Élaborateur:
Collection:
Revue:
Maison d'édition:
Lieu: Iruñea
Date: 1764
Référence:
Notes:
Type: bibliografia
Origine: guztizkoa
Domaine: dokumentazioa
JJMg.BasEsc - Baserritaar nequezaleentzaco escolia edo icasbidiac, guraso justu, ta jaquitun familija ondo azi ebeeneen exemplu ta eracutsijetan
Abréviation: JJMg.BasEsc
Auteur: MOGEL ELGEZABAL, Juan Jose
Titre: Baserritaar nequezaleentzaco escolia edo icasbidiac, guraso justu, ta jaquitun familija ondo azi ebeeneen exemplu ta eracutsijetan
Note:
Élaborateur:
Collection:
Revue:
Maison d'édition:
Lieu: Bilbo
Date: 1816
Référence:
Notes: Bigarren edizioa, Baserritar jaquitunaren echeco escolia, Gasteiz, 1845, zeharo erreformatuta dago, izenburutik beretik hasita.
Notes: Zenbaki erromatarrez ematen da liburuki zenbakia (I edo II).
Type: bibliografia
Origine: guztizkoa
Domaine: dokumentazioa
AR.DIE - Deun-ixendegi euzkotarra, edo deunen ixenak euzkeratuta ta ixentzat ezarrten diran jayetako ixenan euzkerazko ikurrpenak
Abréviation: AR.DIE
Auteur: ARANA GOIRI, Sabino
Titre: Deun-ixendegi euzkotarra, edo deunen ixenak euzkeratuta ta ixentzat ezarrten diran jayetako ixenan euzkerazko ikurrpenak
Note: Pertsona izenak
Élaborateur: Eleizalde'tar Koldobika'k egindako itxaurre bategaz
Collection:
Revue:
Maison d'édition: Euzko-Alderdi Jeltzalia'ren Euzkera'ren bizkai-Batzar Ordia
Lieu: Bilbao
Date: 1910 [1897]
Référence:
Notes: Obras Completas, Sabindiar Batza & Amorrortu, Buenos Aires, 1965; Sendoa, Donostia, 1980.
Erreferentzietan orrialde zenbakia ematen da aditzera. 52. orrialdetik aurrerako zerrendako informazioa jaso da, erdara-euskara hurrenkera ematen duena, alegia.
Transkripzioa, Euskaltzaindiko Onomastika zerbitzuko langile Begoña Amondarainek egin du, ECO zerbitzuak eskaturik.
Type: bibliografia
Origine: guztizkoa
Domaine: dokumentazioa
KINT.PI - Ponte-izenak
Abréviation: KINT.PI
Auteur: EGUZKITZA BILBAO, Andolin & KINTANA URTIAGA, Xabier
Titre: Ponte-izenak
Note:
Élaborateur:
Collection:
Revue: 620
Maison d'édition:
Lieu:
Date: 1994
Référence: XXXIX (1994, 3), 1377-1385
Notes: Euskaltzaindiaren XIII. Biltzarrean aurkeztutako txostena. Exonomastika lantaldeak, Miarritzen, 1994-7-1/2an antolatu V. Onomastika Jardunaldietan aurkeztutako txostena.
Type: artikuluak
Origine: guztizkoa
Domaine: dokumentazioa
ARAUZ.066 - Santutegiko izen ohikoenak
Abréviation: ARAUZ.066
Auteur: Euskaltzaindiko Onomastika Batzordea
Titre: Santutegiko izen ohikoenak
Note:
Élaborateur:
Collection:
Revue: 620
Maison d'édition:
Lieu:
Date: 1997
Référence: XLII (1997, 1-2), 85-105 (66. araua)
Notes: Bilbon, 1996ko ekainaren 28an eta 1997ko urtarrilaren 31n onarturik, Euskera agerkarian ez ezik, 66. arau gisan ere argitaratu zen. Erreferentzietan agerkariko alea, orrialdea eta arau zenbakia ematen dira aditzera.
ECO zerbitzuko Patxi Galék egindako erauzketa eta migrazioa.
Type: artikuluak
Origine: guztizkoa
Domaine: arautzea
GOR.SAL.EIZ - Euskal izendegia. Ponte izendegia
Abréviation: GOR.SAL.EIZ
Auteur: GORROTXATEGI NIETO, Mikel & SALABERRI ZARATIEGI, Patxi
Titre: Euskal izendegia. Ponte izendegia
Note: Pertsona izenak
Élaborateur:
Collection:
Revue:
Maison d'édition: Euskaltzaindia & Justizia, Lan eta Gizarte gaietako Saila, Eusko Jaurlaritza
Lieu: Gasteiz
Date: 2001
Référence:
Notes: Euskaltzaindiko Onomastika Batzordearen zuzendaritzapean eginiko izen zerrenda da, helburu arauemalea duena. Testua Bilbon, Euskaltzaindiaren egoitzan, 2001eko irailaren 14an eta Iruñean, 2001eko urriaren 5ean onartua izan zen eta Euskera agerkarian ere izan zen argitaratua (XLVI (2001-2), 113-1137). Erreferentzietan aipaturiko era bakoitza ageri den liburuko orrialdea ematen da, hala azalpena daramaten izenen zerrenda nagusiari dagozkionak, nola Euskara-erdara hurrenkerako amaierako aurkibideetakoak.
Zerrenda hau EODA zerbitzutik jaso eta ECO egitasmoko Patxi Galék egin zuen migrazioa.
Type: bibliografia
Origine: guztizkoa
Domaine: arautzea
ARAUA.066 - Santutegiko izen ohikoenak
Abréviation: ARAUA.066
Auteur: Euskaltzaindiko Exonomastika Batzordea
Titre: Santutegiko izen ohikoenak
Note: 66. arau emendatua, zuzendua eta osatua
Élaborateur:
Collection:
Revue:
Maison d'édition: Euskaltzaindia
Lieu: Iruñea
Date: 2019
Référence:
Notes:
Type: artikuluak
Origine: guztizkoa
Domaine: arautzea
Mentions légales
Le présent corpus onomastique comprend des contenus d’œuvres de tiers, choisis pour leur prestige et leur compétence en la matière. Euskaltzaindia a requis les autorisations et permis correspondants et les droits de propriété intellectuelle nécessaires ont été obtenus, sauf erreur ou omission. Quiconque noterait tout contenu pouvant transgresser les droits d’un tiers est prié d’en informer immédiatement Euskaltzaindia, en écrivant à l’adresse suivante (info@euskaltzaindia.eus), afin que l’Académie puisse aussitôt prendre les mesures nécessaires.
La Bibliothèque Azkue et Archives
HEURES DE BUREAU 9:00 - 14:00
La Bibliothèque et les Archives Azkue sont au service d’Euskaltzaindia. De plus, elles sont ouvertes à tous les chercheurs et s’efforcent dans la mesure de leurs possibilités d’encourager la recherche et d’aider à la diffusion des thèmes culturels basques.