Arcángela (es)

Zigoitia (Araba) udalerriko herria eta Andre Mariaren eliza. Eraikuntzak aztarna erromanikoak ditu eta hormetan margolanak. Jaia abuztuaren 15ean da.

Exaltación (es)

Deun-ixendegi euzkotarra (Arana eta Eleizalde, 1910) lanean gaztelaniazko Exaltación (de la Santa Cruz)-en euskal ordaintzat ematen da. Santuaren eguna irailaren 14an da. Aldaera: Goratze.

Exaltación (es)

Ikus Gorane.

Asparreneko (Araba) herria eta Andre Mariaren eliza. Jaia abuztuaren 15ean ospatzen da. K. Mitxelenaren ustez gaztelaniazko Córdoba izenaren euskal eboluzioaren emaitza dugu Gordoa.

Nabarniz (Bizkaia) herriko elizan gordetzen den Andre Mariaren irudia. Izena gorosti baten gainean agertzetik omen datorkio. Gorostitza toponimo arrunta da.

Muxika (Bizkaia) herriko auzoa eta Andre Mariaren eliza. Bigarren hau 1526an eraiki zuten, auzoko bizilagunek lehenago Etxanora joan behar izaten baitzuten.

Erdi Aroan eta geroago ere maizkara agertzen den izengoitia. Esanahia gardena da, kolorea baita. Gogoan izan behar dugu historian zehar, Europa osoan, ohikoa izan dela jendea izendatzeko adjektiboak erabiltzea.

Lumoko (Bizkaia) Gorritiz dorretxean, behinola, Andre Mariaren irudi bat egon zen. Kondairak dioenez, Ama Birjina ardien bila zihoan neskatilari agertu zitzaion, eta tokiaren gainean ermita egiteko agindu. Beste batzuetan bezala, herrikoak beste leku batean eraikitzen saiatu omen ziren, baina alfer-alferrik. Gaur egun harri bat besterik ez da gelditzen ermitatik. Irudia Done Kristobalen elizan dago orain.

Argiñaritz (Nafarroa) herriko Andre Mariaren ermita. Mendi baten gailurrean zegoen antzinako herrixka baten hondakina da; gaztelua ere izan zen bertan. Eliza erromanikoa da; Ama Birjinaren irudia Artazun dago gorderik.