- Laguntza

*: Hizki bat edo gehiago ordezkatzeko
(mendi*, aba*za, *mendi)

?: Hizki bakarra ordezkatzeko
(oihan?, e?titxu, ?adriano)

Azkue - Deiturak - EODA

Azkue

Ascue (es), Azcue (es)
    Arautzea:
    batzordearen argitalpena 
  • ascue - (1340/07/02) FDMPV.006 , 29. or. [UA.SEG, E/6/4/1, 4r]
    (...)
    onde el dicho Juan Dias viene, el solar d'Ascue que es ateniéndose al término de Tholosa, con el monte de Vedayo e Aduna e Beotibarr e otros términos con la quarta parte de Hoçueta e Aneyslarrea con todas sus devisas e heredamientos que pertenesçen al dicho solar
    (...)

    Zer: Leinua [dorrea]
    Non: Gipuzkoa [Ibarra]
    Jatorria: FDMPV.006

  • ascue - (1370/08/02) FDMPV.006 , 49. or. [UA.SEG, E/6/4/1, 10r]
    (...)
    Et otrosí le doy por juro de heredad al dicho Juan Días unos términos e tierras e heredamientos e montes e maçanales e molinos que llaman Ascue con el monte que llaman Vedayo e todo derecho de Aduna, e el derecho que yo he en Oçaeta e en Aneyslarrea que son en el término de Tolosa e fuera de su término e juridiçión
    (...)

    Zer: Leinua [dorrea]
    Non: Gipuzkoa [Ibarra]
    Jatorria: FDMPV.006

  • ascue - (1371/09/20) FDMPV.006 , 57. or. [UA.SEG, E/6/4/1, 6r]
    (...)
    onde el dicho Juan Días viene, el solar de Ascue que es ateniéndose al término de Tolosa, con el monte de Vedayo e Aduna e Veotíbarr, e otros términoss con la quarta parte de Goçiheta e Aneyslarrea, con todas sus devisas e heredamientos que pertenesçen al dicho logar
    (...)

    Zer: Baserri etxea
    Non: Gipuzkoa [Ibarra]
    Jatorria: FDMPV.006

  • johan sanchez de azcue - (1386 [2001, 2012]) FDMPV.109 , 5, 8. or. [SAL.ALANTR, 214. or. (s. v. Araia, Arraia)]
    (...)
    en 1386 Arhaya: «Johan Sanchez de Azcue vezino e morador en la aldea de Arhaya» (Pozuelo, [F., Documentación Municipal de la Cuadrilla de Salvatierra: Municipios de Asparrena y Zalduondo (1332-1520), Fuentes documentales medievales del País Vasco 109, Eusko Ikaskuntza, Donostia / San Sebastián] 2001, 5, pág. 8)
    (...)

    Zer: Antroponimoa
    Non: Araia
    Jatorria: SAL.ALANTR

  • sancho sánches d'ascue - (1390/08/12) FDMPV.006 , 154, 159. or. [UA.SEG, B/1/1/17]
    (...)
    estando presentes por testigos, llamados e rogados para esto, Don Iohan Lópes de Gaynça abat del dicho lugar de Villarreal, e Iohan Lópes de Sustayeta [?], e Ochoa Martines de Çibisquiçu, e Sancho de Gomonsoro, e Sancho Sánches d'Ascue, e otros [...] D'esto son testigos que fueron presentes llamados e rogados para esto, Don Iohan Lópes de Gaynça abat del dicho lugar de Villarreal, e Iohan Lópes de Sustayeta, e Ochoa Martines de Alúsquiça, e Sancho de Gomensoro e Sancho Sánches d'Ascue, e otros
    (...)

    Zer: Lekukoa
    Non: Zumarraga
    Jatorria: FDMPV.006

  • juanes de ascue - (1561) EA.DON , Pasaia, San Pedro, 1. libur., 32. or. g.
    (...)
    [...] 1561ean, Juanes de Ascue [Parr. Libur (San Pedro), 1. Libur.: 1541-1591 Bataiatuak; 1565-1580 Ezkonduak, 32. or. g.]
    (...)

    Zer: Bizilaguna
    Non: Pasai San Pedro
    Jatorria: OV.08

  • juanes de ascue - (1561 [1992]) EA.DON , Pasaia, San Pedro, 1. libur., 32. or. g. [OV.08, 48. or.]
    (...)
    Pasai San Pedroko lehen bataiatu eta ezkondu liburuan haietako batzu azaltzen zaizkigu jaio eta ezkondu berrien sortetxe: // "Joanes de Martinbono (1541); Marota de Araneder (1546); Juanes de Ascue (1561); Donmin de Trencher (1581); Marta de Illumbe (1586)" [92. EA.: Parrokia liburuak (P. San Pedro), l. Liburua (1541-1591 Bataiatuak; 1565-1580 Ezkonduak), 2. or. g., 8. or. a.,32. or. g., 54. or. a. eta 59. or. a., hurrenez hurren]
    (...)

    Zer: Bizilaguna, baserri etxea
    Non: Pasaia San Pedro
    Jatorria: OV.08

  • maria thomasa de azcue - (1771 [1992]) UA.PAS , A sekz., 1. negoz., 1. leg., 1. exp. [OV.08, 47. or.]
    (...)
    1771ean, San Pedroko baserri izen batzurekin batera: "...nos vimos en la obligacion de requerir a Maria Thomasa de Azcue para que no permitiera entrada alguna en su casa a Manuel de Anzo ni otra persona alguna" [86. PAM.: A Sekz., 1. Negoz., 1. Leg., 1. Exp., or. gabe]
    (...)

    Zer: Bizilaguna
    Non: Pasaia
    Jatorria: OV.08

  • azkue'k, azkue, resurrección maría de azkue - (1924, 1926) ETX.EEI , Euskera III-IV (1926), 86 (2. oharra), 119. or. (eta 1. oharra)
    (...)
    AZKUE'k dakarzki bere Diccionario vasco-español-francés'ean URIARTE eta HARANEDER'en esakuntza egokiak; ikusi an Etŝadi itza 86. or. (2. oharra); Saŕitako gauza da Euskal-eŕiko luŕalde batzuetan —Napaŕoa'n batez ere— iraslia edo etxekua zein da etxearen izenak ageŕtzea. Ez Napaŕoan bakaŕik, Prantzia'ko Euskal-Eŕian, Gipuzkoa'n eta Bizkaia'n ere bai, oŕelakoak baditugu, baña Bidasoa'tik onuntz urietan, ez baseŕietan; Txominenea edo Antonenea izendatuak mendiko bizitegi gutxi izango dira; Bidasoa eta Urumea'ko ubidêtan zenbatu liteke batzuek ala ere. Azkue gure Euskaltzainburu jakintsuak uste du geŕtatzen dala ori toki oietan etxeak piĪotuak daudelako eta baseŕiai bezela izendatzea zaiĪa dalako (1.- «En la tierra de Sancho el Grande son relativamente pocas las casas que tienen nombres propios descriptivos, por ser compactos casi todos sus poblados y difíciles por lo mismo de singular descripción; al paso que en otras regiones la dispersión de sus habitantes permite apreciar si están sobre el camino (Bidegain), bajo la peña (Azpaŕen), junto a la iglesia (Elizondo, Eliziri, Eleizalde), en la planicie de una vega (Ibarzabal), en la espesura de un acebedo (Gorosaŕi), de un encinal (Artesaŕi), de un hayedo (Pagasaŕi), etc., etcétera.» Morfología Vasca, por RESURRECCIÓN MARÍA DE AZKUE. Bilbao, 1925, 118. or.) 119. or. (eta 1. oharra)
    (...)

    Zer: Euskaltzainburua
    Non: Lekeitio
    Jatorria: ETX.EEI

  • leazkue v. azcue - (1953 [1997]) M.AV , 403 [21, 377]
    (...)
    403. paragrafoa.- le(g)ar «grava»; Learra (1402); Legarra, Legarralde, Legarrasua, Legarregui, Legarreta (Legarret), Legarbarrena, Legargoyena. Hay una base le(i)a bastante frecuente, que no sé si tendrá relación con ésta: Leaburu (Leyaburu), Leazkue (Nav. 1330, var. Leyazkue), Leaegui, Leybar, cf. también Leaniz y Legazpi(a). Legoitia. P. de Zabala explica Leabide por «camino de narrias» (BRS-VAP VIII, 447). En cuanto a Eleazarraga (Leazarraga, Lazarraga), I. Zumalde ofrece una etimología satisfactoria partiendo de *Eleiza-zar-aga'. la pérdida disimilatoria de la primera silbante sería análoga a la que tenemos por ej. en doc. Sarassaz(u), Saresazo, vasc. mod. Zaraitzu (Salazar, Nav.), doc. Cassizedo, mod. Caícedo (Al.), ant. Placencia, vulgar y mod. Plencia (Vizc., el nombre popular de Placencia en Guip. es también Plaentxia) y sin duda a la que ha dado como resultado el nombre vasco de San Sebastián, cuya evolución aproximada habrá sido *Donasa(b)astiai, *Donasastia, *Donastia, Donostia. Cf. Legarreta Çaarra, Çelaya, Gorostaldea, Lassa, nombres de bustalizas, Roncesvalles 1284. 377. paragrafoa.- -kun, -ku(n)e var. de -gu(n)e: Azcue, Azcune, Egozcue; Arizcun, Su(h)escun, etc. A los topónimos y apellidos navarros citados en 392 ad., añádase Gascue, ya siglo XIII, que se acaba de mencionar en 374, ad. 21. paragrafoa.- (h)aitz, (h)atx «peña»: top. Haizcoeta, Haizpilleta, Hazpurua, Haztegieta. Al., 1025. En otro lugar (Emerita XVII, 211), he sostenido la verosimilitud de que se haya perdido aquí una -n- intervocálica (forma primitiva *ane(t)z o *ani(t)z)- Podría apoyar esto el nombre de la población labortana Hasparren, sul. Ahazparne (con las dos primeras vocales nasales), doc. Ahesparren (1255), Haesparren (1288), Ahezparenne (1288), Aezparren (1348); ap. Ahazparren (Sara). Apellidos: Ayza (Haitze), Aizabal, Aizaga (Ayzaga), Aizalde (Ayzalde, Aitzalde), Aizarraga, Aizcoegui, Aizcorreta, Aizeta (Ayzeta), Aizondo, Aizparren (Azparren), Aizpea (Ayzpe), Aizpeazu (Aspiazu, Azpiazu), Aizpeolea (Aizpiolea), Aizpiri (Azpiri), Aizpitarte (Azpitarte), Aizpuru (Ayzpuru), Aizpurua, Aizpurueta, Aiztarri (Aiztarry), Aiztondo (Astondoa); Azcarate, Azcaratezabal, Azcaray, Azcoitia, Azcue, Azcune (Axcune, Ascunce), Aznabar, Azparren, Azpe, Azpea, Azpeitia, Azpil, Azpileta, Azpillaga (Ayzpillaga), Aztiria; Acha (Achaguren, Achaerandio, Achalandabaso), Achabal, Achaga (Achega, Aichaga), Acharan, Achart, Achuri, Achuriaga, Axcorbe, Axpe, Axpuru; Ascoeta, Aspilaga, Aspillaga, Astarri, etc. Quizá sea el segundo elemento de apellidos que pueden también explicarse por el suf, -i(t)z: Arraiz, etc. Entre sus variantes está ez-, es- (Ezcaray, Esquibel frente a Aizquibel, etc.) e iz- (Izcueta,1350, top. Izpea «subtus penna» hoy Axpe, Vizc.1051), etc. Es fácil su confusión con (h)aize en los derivados, y quizá con eiza, eize «caza» (Eizmendi, Eiztegui?).
    (...)

    Zer:
    Non:
    Jatorria: M.AV

  • azcue - (1953 [1997]) M.AV , 21, 377
    (...)
    21. paragrafoa.- (h)aitz, (h)atx «peña»: top. Haizcoeta, Haizpilleta, Hazpurua, Haztegieta. Al., 1025. En otro lugar (Emerita XVII, 211), he sostenido la verosimilitud de que se haya perdido aquí una -n- intervocálica (forma primitiva *ane(t)z o *ani(t)z)- Podría apoyar esto el nombre de la población labortana Hasparren, sul. Ahazparne (con las dos primeras vocales nasales), doc. Ahesparren (1255), Haesparren (1288), Ahezparenne (1288), Aezparren (1348); ap. Ahazparren (Sara). Apellidos: Ayza (Haitze), Aizabal, Aizaga (Ayzaga), Aizalde (Ayzalde, Aitzalde), Aizarraga, Aizcoegui, Aizcorreta, Aizeta (Ayzeta), Aizondo, Aizparren (Azparren), Aizpea (Ayzpe), Aizpeazu (Aspiazu, Azpiazu), Aizpeolea (Aizpiolea), Aizpiri (Azpiri), Aizpitarte (Azpitarte), Aizpuru (Ayzpuru), Aizpurua, Aizpurueta, Aiztarri (Aiztarry), Aiztondo (Astondoa); Azcarate, Azcaratezabal, Azcaray, Azcoitia, Azcue, Azcune (Axcune, Ascunce), Aznabar, Azparren, Azpe, Azpea, Azpeitia, Azpil, Azpileta, Azpillaga (Ayzpillaga), Aztiria; Acha (Achaguren, Achaerandio, Achalandabaso), Achabal, Achaga (Achega, Aichaga), Acharan, Achart, Achuri, Achuriaga, Axcorbe, Axpe, Axpuru; Ascoeta, Aspilaga, Aspillaga, Astarri, etc. Quizá sea el segundo elemento de apellidos que pueden también explicarse por el suf, -i(t)z: Arraiz, etc. Entre sus variantes está ez-, es- (Ezcaray, Esquibel frente a Aizquibel, etc.) e iz- (Izcueta,1350, top. Izpea «subtus penna» hoy Axpe, Vizc.1051), etc. Es fácil su confusión con (h)aize en los derivados, y quizá con eiza, eize «caza» (Eizmendi, Eiztegui?). 377. paragrafoa.- -kun, -ku(n)e var. de -gu(n)e: Azcue, Azcune, Egozcue; Arizcun, Su(h)escun, etc. A los topónimos y apellidos navarros citados en 392 ad., añádase Gascue, ya siglo XIII, que se acaba de mencionar en 374, ad.
    (...)

    Zer:
    Non:
    Jatorria: M.AV

  • azcune v. azcue - (1953 [1997]) M.AV , [21, 377]
    (...)
    21. paragrafoa.- (h)aitz, (h)atx «peña»: top. Haizcoeta, Haizpilleta, Hazpurua, Haztegieta. Al., 1025. En otro lugar (Emerita XVII, 211), he sostenido la verosimilitud de que se haya perdido aquí una -n- intervocálica (forma primitiva *ane(t)z o *ani(t)z)- Podría apoyar esto el nombre de la población labortana Hasparren, sul. Ahazparne (con las dos primeras vocales nasales), doc. Ahesparren (1255), Haesparren (1288), Ahezparenne (1288), Aezparren (1348); ap. Ahazparren (Sara). Apellidos: Ayza (Haitze), Aizabal, Aizaga (Ayzaga), Aizalde (Ayzalde, Aitzalde), Aizarraga, Aizcoegui, Aizcorreta, Aizeta (Ayzeta), Aizondo, Aizparren (Azparren), Aizpea (Ayzpe), Aizpeazu (Aspiazu, Azpiazu), Aizpeolea (Aizpiolea), Aizpiri (Azpiri), Aizpitarte (Azpitarte), Aizpuru (Ayzpuru), Aizpurua, Aizpurueta, Aiztarri (Aiztarry), Aiztondo (Astondoa); Azcarate, Azcaratezabal, Azcaray, Azcoitia, Azcue, Azcune (Axcune, Ascunce), Aznabar, Azparren, Azpe, Azpea, Azpeitia, Azpil, Azpileta, Azpillaga (Ayzpillaga), Aztiria; Acha (Achaguren, Achaerandio, Achalandabaso), Achabal, Achaga (Achega, Aichaga), Acharan, Achart, Achuri, Achuriaga, Axcorbe, Axpe, Axpuru; Ascoeta, Aspilaga, Aspillaga, Astarri, etc. Quizá sea el segundo elemento de apellidos que pueden también explicarse por el suf, -i(t)z: Arraiz, etc. Entre sus variantes está ez-, es- (Ezcaray, Esquibel frente a Aizquibel, etc.) e iz- (Izcueta,1350, top. Izpea «subtus penna» hoy Axpe, Vizc.1051), etc. Es fácil su confusión con (h)aize en los derivados, y quizá con eiza, eize «caza» (Eizmendi, Eiztegui?). 377. paragrafoa.- -kun, -ku(n)e var. de -gu(n)e: Azcue, Azcune, Egozcue; Arizcun, Su(h)escun, etc. A los topónimos y apellidos navarros citados en 392 ad., añádase Gascue, ya siglo XIII, que se acaba de mencionar en 374, ad.
    (...)

    Zer:
    Non:
    Jatorria: M.AV

  • askue - (1958 [2000]) LMEND.ETAP , 135 [SAL.STAIN, 119. or.]
    (...)
    También López-Mendizabal cree que -ain es un sufijo local; para este autor -ain es simplemente «una de las varias formas en que aparecen muchos de los sufijos locativos» (1958: 135). Así -ain alterna según López-Mendizabal con -uen (Barajuen, población alavesa / Barasoain, villa navarra), con -ano (Garitain, apellido de Olaberria, Gipuzkoa, en 1462) / Garitano, apellido de Bergara en 1491), con -an (Zumarain, caserío de Tolosa / Zumaran, casa solar de Eibar), con -uri (Aberastain, apellido guipuzcoano / Aberasturi, apellido vizcaíno), con -ao (Askain, villa de Lapurdi / Askao, término y calle de Bilbao), con -ue (Askain / Askue, Gaskue, apellidos guipuzcoanos), con -aun (Larrain, apellido de Gipuzkoa / Larraun, valle de Navarra). Otra variante de -ain es según este autor -ai, que cree ver en Ezkarai, villa en «la Rioja vasca », y que compara con -ano de Ezkarano, apellido antiguo de Hernani. // El intento del este autor es loable, pero, claro está, no se puede admitir que en Ansoain vea, tras rechazar la etimología Anso tan transparente (en realidad es San(t)so, pues la forma antigua de la población era San(t)soain), una variante de la raíz ando, andu –no especifica cuál es su significado– que «se encuentra en todo el país» en infinidad de topónimos. Tampoco se puede admitir que en Berasain (y Beasain), después de rechazar el antropónimo Beraza (sería Beraxa, nombre que seguramente habrá que transcribir como Beratsa) vea eraso, iraso, iratzu ‘helechal’ o belaz ‘pastizal’, ni que Gendulain sea explicado a través del «viejo nombre vasco» Andelus o Andelu
    (...)

    Zer: Deitura
    Non: Gipuzkoa
    Jatorria: SAL.STAIN

  • azkue - (1966-1973 [2005]) IÑ.SATR.PV , 83, 101, 106, 107. or.
    (...)
    Deitura
    (...)

    Zer:
    Non:
    Jatorria: IÑ.SATR.PV

  • ascue: azkue - (1998) GOR.DEIT , 78

    Zer: Deitura
    Non: --
    Jatorria: GOR.DEIT

  • azcue: azkue - (1998) GOR.DEIT , 84

    Zer: Deitura
    Non: --
    Jatorria: GOR.DEIT

Egoitza

  • B
  • BIZKAIA
  • Plaza Barria, 15.
    48005 BILBO
  • +34 944 15 81 55
  • info@euskaltzaindia.eus

Ikerketa Zentroa

  • V
  • LUIS VILLASANTE
  • Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
    20018 DONOSTIA
  • +34 943 42 80 50
  • donostiaordez@euskaltzaindia.eus

Ordezkaritzak

  • A
  • ARABA
  • Gaztelako atea, 54
    01007 GASTEIZ
  • +34 945 23 36 48
  • gasteizordez@euskaltzaindia.eus
  • G
  • GIPUZKOA
  • Tolare baserria. Almortza bidea, 6
    20018 DONOSTIA
  • +34 943 42 80 50
  • donostiaordez@euskaltzaindia.eus
  • N
  • NAFARROA
  • Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
    31002 IRUÑEA
  • +34 948 22 34 71
  • nafarroaordez@euskaltzaindia.eus

Elkartea

  • I
  • IPAR EUSKAL HERRIA
  • Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
    64100 BAIONA
  • +33 (0)559 25 64 26
  • +33 (0)559 59 45 59
  • baionaordez@euskaltzaindia.eus
  • Euskaltzaindia - Real Academia de la Lengua Vasca - Académie de la Langue Basque
  • Plaza Barria, 15. 48005 BILBO
  • +34 944 158 155
  • info@euskaltzaindia.eus
z-library z-lib project
© 2015 Your Company. All Rights Reserved. Designed By JoomShaper